วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๗ - page 107

107
เมษายน-มิ ถุนายน ๒๕๕๗
อัตลักษณ์ของอีสานแฝงอยู่ในการค้าหลายรูปแบบ
ไม่ว่าจะเป็นอาหารการกิน ตั วละครในโทรทัศน์ แม้แต่เสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย
เหล่านี้ส่ งผลอย่างไรต่อวัฒนธรรมอีสาน
เรื่องของอัตลักษณ์ อีสาน ถ้ามองโดยคนอีสาน
ด้ วยกันเอง เราจะรู ้สึกว่ า ถ้าคนอีสานที่ปรากฏอยู่ในสื่อ
ไม่ว่าจะเป็นนักร้องลูกทุ่ง ดารา จะสวยไม่สวย หล่อไม่ หล่อ
ตั วตลกหรือเป็นตัวเอกก็ตาม แต่ถ้าเขาแสดงเอกลักษณ์ของ
คนอีสาน คนอีสานก็รู้สึกชื่นชมแล้ว เพราะแสดงว่า เขาเหล่านั้น
ไม่ ลืมรากเหง้าตัวเอง ส่ วนหนึ่งก็คื อสื่อพยายามผลักดัน
ความเป็ นอีสานให้ปรากฏอยู่ในสื่อต่างๆ อย่างเช่ น พระเอก
“ณเดชน์ คู กิมิยะ” เวลาแสดงก็ พูดอี สานบ้าง หรื อเวลา
โฆษณามอเตอร์ ไซด์ ก็มีพู ดอีสาน หรือว่านั กร้องลูกทุ ่ง
ถ้ านั บวันนี้จะแตกต่ างจากเมื่ อก่อน ถ้าพูดถึ งเพลงลูกทุ่ง
เมื่อก่อนจะนึกถึงคนสุพรรณนึกถึง “พุ่มพวง” แต่ว่าเพลงลูกทุ่ ง
ในวั นนี้ เวลานี้ เป็นพื้นที่ ของคนอีสาน เราจะต้องนึกถึง
“ต่าย อรทัย” “ตั๊กแตน ชลดา” “ไผ่ พงศธร” อะไรท�ำนองนี้แทน
ผมคิดว่าสื่อก็เป็นตั วช่วยให้ อัตลั กษณ์อีสานหรือ
ความเป็ นอีสานโดดเด่น เมื่อก่ อนความเป็นอี สานอาจจะถูก
พยายามปกปิ ด เพราะรู้สึกอาย เช่น ไปกรุงเทพก็ ไม่กล้าพู ด
ภาษาอี สาน ไม่กล้าบอกว่าอยู่ใน ๒๐ จังหวัดในภาคอีสาน
แต่ทุกวันนี้ก็รู้ สึกภู มิใจขึ้นมาก เพราะคนอีสานก็เป็นพลเมือง
ของประเทศไทยเหมือนกั น เหมื อนกั บคนไทยทุ กภาค
แต่มีความแตกต่างกันเท่านั้นเอง ซึ่งก็มีการยอมรับคนอีสาน
มากขึ้น คนขั บแท็กซี่ ก็เป็นคนอีสาน แม่ค้ าก็เป็นคนอีสาน
ไม่ว่ าเป็นดารานักร้องก็ เป็นคนอีสานอีก ผมคิ ดว่าสื่ อก็เป็ น
ตัวช่วย เป็ นปั จจัยหนึ่งที่ท�ำให้ภาพลักษณ์ ของความเป็น
อีสานคลี่คลายไปในทางที่ดี ขึ้น ความเปลี่ยนแปลงในวั นนี้
สืบเนื่องจากสังคมโลกเปลี่ยนไป ไม่ใช่ แค่คนอีสาน ตอนนี้
เราต้องพบเจอคนหลากหลายชาติพันธุ ์ที่มาอยู่ในบ้ านเรา
เจอคนพม่า เจอคนเวียดนามมาเสิร์ฟอาหาร เจอคนลาว
ตามร้านคาราโอเกะ เป็นต้น
ทุกวันนี้เราจะต้องยอมรับความหลากหลายทาง
ชาติพั นธุ์ ในเรื่ องของกลุ่ มวัฒนธรรมด้วย ถ้ าไม่ยอมรับ
ก็อาจจะเกิดปัญหาทางสังคม พอนึกถึ งประเทศไทยหาก
คิดว่าจะต้องเป็นคนไทยเท่านั้น มันก็อาจจะไม่ถูก เพราะ
เรามีคนเชื้อชาติอื่นๆ ร่วมกันอยู่ เช่น คนไทยเชื้อสายจีน
คนไทยเชื้อสายเวียดนาม คนไทยเชื้ อสายมลายู คนไทย
เชื้อสายเขมร เป็นต้น ผมคิดว่าเราต้องยอมรับความหลากหลาย
แต่ว่าปัจจัยตัวนี้ก็ขึ้นอยู่กับว่า ถ้าเรายอมรับความหลากหลาย
ทางวัฒนธรรมปั ญหาหลายๆ อย่าง ก็ จะคลี่ คลายไป
ในทางที่ดี เราจะไม่ยึ ดโยงความเป็นเอกลักษณ์ จนเกินไป
เพราะว่ าทุกวั นนี้ เมื่อสังคมพั ฒนาแล้ วเขาจะยอมรับ
ความเป็นพหุสั งคม ซึ่งก็คือลักษณะของความหลากหลาย
ทางสังคมนั่นเอง