วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๗ - page 110

แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับหน่ วยงานทางวัฒนธรรมของประเทศ
ญี่ ปุ ่น ซึ่งถือว่ าเป็นประเทศในเอเชียที่ มีความเจริ ญทางด้าน
เศรษฐกิ จและเทคโนโลยีแต่ในขณะเดี ยวกันยั งสามารถรักษา
ขนบธรรมเนียมประเพณีปฏิ บัติไว้ ได้อย่างสมบูรณ์ โดยได้มีการ
เดินทางไปศึกษาดูงาน และหารือ แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับหน่วยงาน
ที่ ด� ำเนิ นงานนโยบายและยุทธศาสตร์ การบริหารจั ดการ
วัฒนธรรมของญี่ปุ่น ๕ แห่งด้วยกัน คือ ส�ำนั กงานบริหารกิจการ
วั ฒนธรรม สถาบันการวิ จัยแห่งชาติ เพื่ อทรัพย์ สิ นทาง
วั ฒนธรรมโตเกียว สถาบันการวิจัยแห่ งชาติเพื่อทรัพย์สิน
ทางวั ฒนธรรมนารา ศูนย์การวิจัยระหว่างประเทศส� ำหรับ
มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ในภูมิภาคเอเชี ยแปซิฟิก
และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติด้ านชาติพันธุ์วิ ทยา
จากการไปศึกษาดูงาน จากหน่วยงานข้างต้น ท�ำให้
ทราบว่ าระบบการคุ้มครองทรัพย์สินทางวัฒนธรรมของญี่ ปุ่น
ปรากฏเป็ นครั้งแรกในปี พ.ศ. ๒๔๙๓ จากการประกาศบั งคับ
ใช้ กฎหมายว่ าด้วยการคุ ้มครองทรัพย์ สินทางวั ฒนธรรมของ
ญี่ ปุ่นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการอนุรักษ์และการใช้ ประโยชน์จาก
ทรัพย์ สินทางวัฒนธรรมซึ่ง ส�ำนักงานบริหารกิจการวัฒนธรรม
เป็นหน่วยงานพิเศษภายใต้ กระทรวงศึกษาธิการที่มีภารกิจในการ
ส่งเสริมศิลปะและวัฒนธรรมของญี่ ปุ่น ก่อตั้งในปี พ.ศ. ๒๕๑๑
และด้วยกฎหมายว่าด้วยการคุ ้มครองทรัพย์สินทางวัฒนธรรม
ที่ แก้ไขเพิ่มเติมได้ให้ อ�ำนาจส�ำนั กงานบริหารกิจการวัฒนธรรม
ในการด�ำเนินงานคุ้มครองทรัพย์สินทางวัฒนธรรมของญี่ปุ่น
กฎหมายดังกล่าวได้แบ่งขอบเขตของ “ทรัพย์สินทาง
วัฒนธรรม” ของแต่ละประเภทไว้อย่างชัดเจนโดยเฉพาะอย่างยิ่ง
ขอบเขตของทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่จับต้ องไม่ได้ ดังนี้
๑. ทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ (Intangible
Cultural Properties)ได้แก่ศิลปะและทักษะที่น�ำมาใช้ ในการแสดง
ดนตรีงานศิลปะและผลงานทางวัฒนธรรมที่จั บต้ องไม่ได้อื่นๆ
ซึ่งมี คุณค่ าสูงในทางประวั ติศาสตร์หรื อศิ ลปะของประเทศ
ในปัจจุบั นมีการประกาศขึ้นทะเบียนทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่
จับต้ องไม่ได้ที่ ส�ำคัญในระดับบุคคล จ�ำนวน ๗๙ รายการ และ
ในระดับกลุ่มบุคคลหรือองค์กร จ�ำนวน ๒๖ รายการ
๒. ทรัพย์สินทางวัฒนธรรมพื้ นบ้าน (Folk Cultural
Properties) ได้แก่ จารีตประเพณี ศิลปะการแสดงพื้นบ้าน เทคนิ ค
ที่สัมพันธ์กับอาหาร เครื่องแต่งกาย ที่ อยู่อาศัย การประกอบ
อาชีพความเชื่อทางศาสนา เทศกาล การบันเทิง รวมทั้งเครื่องมือ
ซึ่งเป็นสาระส� ำคัญในการท�ำความเข้าใจวิถีชีวิ ตของประชาชน
ในปัจจุบั นมีการประกาศขึ้นทะเบี ยนทรัพย์สินทางวัฒนธรรม
พื้นบ้านที่จับต้ องไม่ได้ จ�ำนวน ๒๘๑ รายการ
๓. เทคนิคการอนุรักษ์ส�ำหรับทรัพย์สินทางวัฒนธรรม
(Conservation Technique for Cultural Properties) เป็นทักษะ
และเทคนิคที่มี ความจ�ำเป็นเพื่อการปกป้องคุ้มครองทรัพย์สิน
ทางวัฒนธรรม ซึ่งได้รับการส่งเสริมผ่านการท�ำโครงการบันทึก
และจัดเก็บองค์ความรู้ การฝึกอบรมเพื่ อสืบทอดเทคนิค และ
การพัฒนาทั กษะและเทคนิ คในการอนุรั กษ์ ทรัพย์สิ นทาง
วัฒนธรรม
นอกจากส� ำนั กงานบริหารกิจการวั ฒนธรรมแล้ว
ประเทศญี่ปุ ่นยั งได้จัดตั้งหน่วยงานอิสระเพื่ อด�ำเนินงานภาค
ปฏิบั ติทางด้านวัฒนธรรม คือ สถาบันการบริหารที่เป็นอิสระ
(Independent Administrative Institution- IAI) ซึ่งมีหน้าที่ควบคุม
ดูแลการด�ำเนินงานของสถาบันการวิจั ยแห่งชาติ ซึ่งจากข้ อมู ล
เทศกาลอาโออี จั ดขึ้นทุกวันที่ ๑๕ พฤษภาคม
เพื่อสักการบู ชาเทพเจ้าให้เมืองรอดพ้นจากภั ยพิบั ติ
ศึกษาการบันทึกการแสดง
เพื่อการวิจัยกั บสถาบัน
การวิจัยแห่งชาติเพื่อทรัพย์สิน
ทางวัฒนธรรมโตเกี ยว