นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๔ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 49

49
ตุลาคม-ธันวาคม ๒๕๕๗
อะไรคือผมจุก ผมแกละ ผมเปีย หรือผมโก๊ะ
พิธีตัดจุกโกนจุ กท�ำที่ไหนท�ำอย่างไร
ผมจุก (Knot tail) คือทรงผมของเด็ ก ที่ถูกขมวด
ไว้ตรงกลางกระหม่อม ผมแกละ เป็นทรงผมของเด็กผู้ชาย
มีลักษณะเป็นปอยผมที่ไว้เป็นกระจุก โดยมัดปอยผมไว้ตรง
บริเวณแง่ศรีษะ มีไว้ทั้งแกละเดียว และสองแกละ ผมเปีย
(Pig tail) ผมที่ไว้ยาวบริเวณท้ายทอย ผมที่ถักห้อยยาวลงมา
เป็นหางเปีย แต่ไม่ใช่ผมยาวทั้งหัวแล้วรวบผมมาถักแบบของ
เด็กหญิง ส่วนผมโก๊ะ (Pony tail) คือผมที่ไว้เป็ นหย่อม หรือ
ปอยคล้ายผมแกละ ผูกไว้ไม่ให้รุงรังแต่ไม่ได้ ถักเปีย
ในการไว้ผมแบบใดนั้น โบราณปั้นดินให้เป็ นรูป
เด็กที่ไว้ผมแต่ละแบบ แล้วให้เด็กผู้ที่จะไว้ผมนั้นเป็นคนเลือก
ว่าจะไว้แบบใด เลือกแบบใดก็ ไว้แบบนั้น ส่วนใหญ่หลังจาก
การโกนผมไฟเมื่อเล็กแล้วก็ไว้ผมกันต่อมาเลย จวบจนอายุ
๕, ๗, ๙ หรือ ๑๑ ขวบ จึงจัดให้มีพิธีโกนจุ กตัดจุก ซึ่ งถ้าเป็ น
พระราชพิธี เรียกพิธีโสกันต์
จะท�ำที่วั ด หรือจะท�ำที่บ้าน ท� ำที่เทวสถานโบสถ์
พราหมณ์ หรือที่พระราชวังบางปะอิ น ทุกสถานที่ล้วนเป็น
ที่ดีและเป็ นมงคลขึ้นอยู ่กับความพร้ อมความสะดวกและ
ความเหมาะสมของแต่ละคนแต่ ละครอบครั วเป็ นที่ ตั้ ง
ส�ำหรับที่เทวสถานโบสถ์ พราหมณ์นั้ นจะเป็น แรม ๖ ค�่ำ
เดือนยี่ ตกอยู ่ในราวเดื อนมกราคม และที่พระราชวั ง
บางปะอิน จะเป็นวันแรม ๑๓ ค�่ำเดือน ๔ อยู่ในราวเดือน
มีนาคม ของทุกปี
ผมจุก
ผมแกละ
ผมเปีย
ผมโก๊ ะ