นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๔ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 50

50
พระคุณเจ้าท่ านเจ้าอาวาสวัดปรางค์หลวงขณะประกอบพิ ธีสงฆ์เตรียมโกนจุ ก
ตัดจุกตามวิถีพิธีพุทธท�ำที่บ้านหรือท�ำที่วัด
จะท�ำที่ วั ดหรือที่บ้ านก็ได้แล้วแต่ความสะดวก
เหมาะสมพระอธิการอานนท์ เขมทัตโตเจ้าอาวาสวัดปรางค์หลวง
อ�ำเภอบางใหญ่ นนทบุ รี เล่ าให้ ฟังว่า เมื่อก่ อนย่านนี้
จะมีการโกนจุกรวมกันสองแห่งคือที่วัดพิกุลเงิน และวัดอัมพวัน
อ�ำเภอบางใหญ่ ได้จัดงานโกนจุกขึ้น วัดพิกุลเงินจัดอยู่ใน
ช่ วงเดือนสี่ งานประจ�ำปี ของวัด ซึ่งมีผู ้ปกครองพาเด็กมา
โกนจุ กเป็นอันมาก แต่ ทั้งสองวัดได้เลิ กไปนานแล้ว
ส�ำหรั บการจัดงานโกนจุกที่บ้ านและที่วัดก็ ตาม
เมื่ อผู้ปกครองของเด็กมานิมนต์ ให้ท�ำพิธีโกนจุกก็จัดท� ำให้
ตามพิธีทางศาสนา โดยหลั กว่าจะโกนจุกให้กับเด็กที่มีอายุ
เป็ นเลขคี่ ๕ ๗ ๙ หรือ ๑๑ ขวบ และวันเวลาตามที่ สะดวก
แต่ มักจะนิ ยมเลือกท� ำพิ ธีในเดื อนคู่ เดื อนยี่ เดื อน ๔
เดือน ๖ เป็ นต้น และนิยมท�ำข้ างขึ้นไม่ นิยมท�ำข้ างแรม
แต่เดิมจะจัดงานเป็ นสองวัน คือวันแรกนิ มนต์พระสงฆ์ ๙ รูป
มาสวดมนต์หรือเจริ ญพระพุทธมนต์เย็น อาจมีท�ำขวัญจุก
โดยหมอท� ำขวัญมีการละเล่ นตามก�ำลังของเจ้าภาพ ใน
เช้ าวันรุ่งขึ้นซึ่ งเป็นวั นโกนจุกนั้น ผู้ปกครองจะโกนหัวเด็ก
เตรียมพร้ อมไว้ให้เหลือแต่จุก แล้วท� ำหญ้าแพรกเป็นวง
เหมือนมาลัยสวมไว้ มาเข้าร่วมในพิธี คล้องสายสิญจน์
เมื่อได้เวลาเริ่มต้นด้วยการสมาทานศีล พระสงฆ์
สวดบทชัยมงคลคาถาหรือชาวบ้านเรียกชยันโต ที่ว่า “ชะยัน
โตโพธิยามูเลสักยานังนันทิวั ฑฒะโน เอวัง ตวัง วิชะโย โหหิ
ชะยัสสุ ชะยะมังคะเล อะปะราชิ ตะปัลลังเก สีเส ปะฐะวิโปก
ขะเร” พอถึงตรงสีเสนี้พระสงฆ์ที่เป็นประธานจะตั ดจุกแล้ว
น�ำผมใส่พานที่รองด้วยใบบัว จากนั้ นจะโกนให้ทั้งหมดหรือ
โกนเป็นประเดิมแล้วให้ญาติผู้ใหญ่พ่ อแม่โกนต่อจนหมดก็ได้
จากนั้นเข้ารับประพรมน�้ำพุ ทธมนต์จากพระสงฆ์ทั้ง ๙ รูป
จนครบ เสร็จจากนั้ นพ่อแม่จะอุ้ มเจ้าจุ กไปอาบน�้ำมนต์
เป็นมงคล แต่งตัวให้เรียบร้อย แล้วมาร่วมพิธีถวายภัตตาหาร
ยกส� ำรับประเคนพระต่อไป ครั้ นพระสงฆ์ ฉันเสร็จแล้ ว
จึงถวายจตุปัจจัยไทยธรรมและกรวดน�้ำรับพรพระ เจ้าภาพ
ร่วมกันกรวดน�้ำอุ ทิศให้บรรพบุรุ ษเป็นเสร็จพิ ธี และมี ใน
บางกรณีที่ผู ้ปกครองและเด็กตกลงใจที่จะบรรพชาสามเณร
ต่อก็ท�ำต่อเนื่องได้เลย ซึ่ งก็เป็นที่นิยมถือเป็นมงคลยิ่ง