Page 90 - วารสารวัฒนธรรม ตุลาคม - ธันวาคม ๒๕๕๖

88
แรกเริ่มของยามทางภาษา
“ล้อม เพ็ งแก้ ว” หรือจะเรี ยกควบตำ�แหน่ ง
แบบเต็มๆ ว่ า “เกตุทั ตศาสตราภิชาน๑ ล้อม เพ็งแก้ว”
ก็ไม่ผิด แต่สำ�หรับคนเมืองเพชร และบรรดานักเขียนน้อยใหญ่
ต่ างก็เรี ยก “ครูล้อม” กันจนติ ดปาก นั่นแสดงให้เห็นถึง
บทบาทของผู้ ให้ ได้ อย่างชั ดเจน นอกจากนั้ นยังมี คน
ให้สมญา “ยามภาษา” หรือ “ปราชญ์เมืองเพชร” ซึ่งคำ�เหล่านี้
ก็ล้ วนหมายถึงครู ล้อมทั้งสิ้น เนื่องจากครูล้อมเป็นผู้รอบรู้
ในด้ านประวัติศาสตร์ เป็ นทั้งอนุกรรมการวิ จัยวัฒนธรรม
ภาคกลาง เป็นผู ้เชี่ยวชาญในการจัดทำ�พจนานุกรมฉบั บมติชน
และได้รับการเชิดชูเกียรติในฐานะปูชนียบุคคลด้านภาษาไทย
เมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๐ และในปีเดียวกันทางมหาวิทยาลัยศิลปากร
ก็ได้ มอบปริญญาศิ ลปศาสตร์ดุ ษฎีบัณฑิตกิ ตติมศักดิ์ สาขา
วิ ชามนุษยวิทยาให้กับครูล้อม ในฐานะผู้เชี่ยวชาญทางภาษา
วรรณคดี ประวัติศาสตร์ และภูมิปัญญาไทย
ครูล้อมเกิดที่อำ�เภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง และ
ใช้ ชีวิ ตที่ภาคใต้ กระทั่ งเรียนจบมั ธยมก็เข้ ามาเรียนต่ อ
ที่กรุงเทพฯ จนจบการศึกษาระดับปริญญาตรีจากวิ ทยาลัย
วิ ชาการศึกษาประสานมิตร ซึ่งปัจจุบันก็คือ มหาวิทยาลั ย
ศรี นครินทรวิ โรฒ ประสานมิตร โดยเป็ นนักเรียนทุ นของ
กระทรวงศึ กษาธิ การ หลังจากนั้ นก็ได้บรรจุ มาเป็ นครู
ที่เพชรบุรี ครั้งนั้นอาจารย์ ใหญ่ของโรงเรียนได้มอบหมาย
ให้ ครู ล้ อมช่ วยสอนภาษาไทย เนื่ องจากในสมัยนั้ น
ครูทำ�การสอนได้หลากหลายวิชา ซึ่งครูล้อมก็ตกปากรั บคำ�
ที่จะสอนภาษาไทย ทั้ งๆ ที่ตนเองเรี ยนจบมาทางคณิต-
วิ ทยาศาสตร์ และตั้งแต่วั นนั้นเป็ นต้นมาครูล้อมก็ ได้ทุ่มเท
ให้กับการสอนภาษาไทย และวรรณคดีไทย มาโดยตลอด
และได้ศึกษาหาความรู้จากประสบการณ์ด้ วยตนเองจนเป็น
ปราชญ์ทางศิลปศาสตร์ไปในที่สุด จนสุดท้ายก็ยังไม่เคยสอน
วิชาคณิ ตศาสตร์เลยสักครั้ง
เมื่อครั้ งยังเป็ นครู สอนอยู่ นั้น โดยปกติ แล้ว
ทางราชการก็จะมี คู่มือการสอนให้ สำ�หรั บแต่ละหลักสู ตร
ซึ่งเมื่อครูล้อมได้ศึกษาคู่มือแนวการสอนแล้ว มีความรู้สึกว่า
ยังมี สิ่งที่ขัดแย้งอยู่ ครู ล้อมจึงเริ่มสืบค้นและตรวจสอบกั บ
หนังสือโบราณบ้าง รวมถึงเอกสารประกอบต่างๆ ซึ่งครูล้อม
ก็ ได้เขี ยนข้อคิ ดเห็นจากการสื บค้นเหล่านั้นไว้ มากมาย
และข้อเขียนได้ลงตีพิมพ์ในหนังสื อพิมพ์สยามรัฐ และหนั งสือ
ในวงการครูสมัยนั้นด้วย ในการเขียนนั้นครูล้ อมต้องทำ�การ
ศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติม โดยหาจากหนังสือโบราณต่างๆ ซึ่งต้อง
คัดลอกด้ วยลายมือเป็นจำ�นวนหลายๆ เล่ม จนรู้ ซึ้งและ
ได้เรียนรู้ถ้อยคำ�มากมายในวรรณกรรมโบราณเหล่านั้น
๑ศาสตราภิชาน แปลว่า “ผู้ที่ รู้ยิ่งในศาสตร์ของตน” เป็นตำ�แหน่งซึ ่ งไม่ ใช่การกำ�หนด
ตำ�แหน่งทางวิชาการของมหาวิทยาลัย แต่เป็นการแต่งตั้งเพื่อดึ งดูดผู้ทรงคุณวุฒิ
เพื่อมาทำ�งานในมหาวิทยาลัยเฉพาะสาขาใดสาขาหนึ่ ง โดยมีเงินตอบแทน
หรือเงินเดือนสำ�หรั บตำ�แหน่งที่ ตั้งไว้ ตำ�แหน่งศาสตราภิชานนั้นถื อเป็นเกียรติ
สูง เป็นตำ�แหน่งเฉพาะสาขาวิชา มีตำ�แหน่งเดียวและมั กเป็นตำ�แหน่งตลอดชีพ
จะว่างก็เมื่อผู้ครองตำ�แหน่ งถึงแก่ กรรม ไร้ความสามารถ หรือลาออก