Page 17 - วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๖

15
เมษายน-มิ ถุนายน ๒๕๕๖
ลาเสาเรี ยงเสาราย เสาใหญ่แปดต้น
ลาเสาบนเสาล่ าง ลาประตูหน้ าต่าง ลูกจะลาไป
ลาแปลานปั้นลม ไม้ข่มหั วกลอน
ลูกจะต้องลาก่ อน ลาปี กนกอกไก่
ลาเสื่ อที่นอน ลาหมอนที่ หนุน
ลูกต้องลาแม่คุณ เพราะบ้านลูกอยู่ไกล
แล้ วลาจั่วลาจาก ลาฟาก ลาฝา
ลูกน้อยต้องลา เดินทางอีกไกล
ลากระเบื้ องสีขาว ลาหม้ อข้าวหม้อแกง
ลากะทะทองแดง โอ่งน้ำ�ใบใหญ่
ลาจิ้ งจกแอบแป ลาตุ๊กแกแอบเสา
ลาแมงมุมเฝ้าเต้า ลูกก็ต้องลาไป
ลาตะขาบเฝ้าล่อง ลาแมงป่องเฝ้าตง
ลาแล้วก็ ต้องลงเรือนไป ลาแล้วลู กไม่ลาลับ
วันหน้าลูกจะกลับมาใหม่ ถ้าชีวิตยั งไม่ตายร่างกายยั งอยู่
จะกลับมาหาคุณครู อีกใหม่ ถ้าคุณครูนี้ยั งเมตตา
จนถือไม้ เท้าค้ำ�หน้า ก็ยังมาจนได้
วันนี้ลาก่ อนนะแก้วตา วันหน้ายังมี
จะรั กษาประเพณี ของโบราณไว้
ถ้าเป็นเพลงฮิ ตติดอันดับ หวังว่าคงได้กลั บมาใหม่…เอยฯ
และฝึกร้ องเพลงพื้นบ้าน มีการจั ดแสดงในงานส�ำคัญของ
โรงเรียน วิทยาลัย มหาวิทยาลัย แม้ว่าการแสดงนั้นจะปรากฏ
ในรู ปแบบการสาธิต แต่ ก็ ยั งดีมีคุ ณค่ าต่ อการสื บสาน
เพลงร้องพื้นบ้านไปสู่ชนรุ่ นใหม่ และที่ส�ำคัญคือหน่วยงานของ
ภาครัฐและเอกชนหลายแห่งต่างช่วยกั นส่งเสริม เชิดชูเกียรติ
ของนักเพลง เช่ น มหาวิทยาลั ยราชภั ฏเชียงใหม่ ที่ มี
โครงการเพชรราชภั ฏส�ำหรับเชิ ดชูศิ ลปินพื้ นบ้านล้ านนา
กรมส่ งเสริมวัฒนธรรม มีโครงการที่ ด�ำเนินมาหลายสิ บปี
ในการส่งเสริมนักเพลง และศิลปินพื้นบ้านให้เป็นผู้มีผลงาน
ดีเด่นทางวัฒนธรรม และสูงสุดคือการประกาศเชิ ดชูเกียรติ
นักเพลงให้เป็นศิลปินแห่งชาติ ซึ่งนับได้ว่าเป็นวิธีการที่ดีมาก
ในการส่งเสริม สร้างขวัญก�ำลังใจให้แก่นักเพลงร้องพื้นบ้าน
ในการธ�ำรงรักษาและสืบทอดถ่ ายโอนศิลปะเพลงให้ อยู่
ในสังคม และวัฒนธรรมไทยต่อไป
ก่ อนจบบทความผู้ เขียนขอน� ำ “เพลงลาแบบ
โบราณ” เมื่อได้เก็บข้อมูลภาคสนาม ซึ่ งเป็นเพลงลาของ
“แม่เพลงบ้านห้วยสะพาน” ต�ำบลหนองโรง อ�ำเภอพนมทวน
จังหวัดกาญจนบุรี ที่มีเนื้ อเพลงพรรณนาเกี่ยวกับวิ ถีชีวิ ต
สิ่งก่อสร้ าง อุปกรณ์เครื่องใช้ครั วเรือน ซึ่งเนื้ อร้องแนวนี้
ใช้เป็ นเพลงลาส� ำหรั บการร้ องของเพลงร่อยพรรษา
เพลงดอกแคร่วง เพลงอีแซว เป็นต้น โดยเนื้ อร้องเพลงลา
มีดังนี้