Page 11 - วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๖

9
เมษายน-มิ ถุนายน ๒๕๕๖
สำ�หรับบทร้องเพลงกล่อมลูกทางภาคกลางที่นิยม
ขับร้องก็ จะมีหลายบท อาทิ บทวั ดโบสถ์ บทขนมแชง ดังนี้
“วัดเอ๋ยวัดโบสถ์ ปลูกข้าวโพดสาลี
ยามลูกเขยตกยาก แม่ยายก็พรากลูกสาวหนี
ต้นข้าวโพดสาลี ป่านฉะนี้ จะโรยลา”
ส่วนในสังคมของผู ้ใหญ่นั้น กิจกรรมทางสังคม
ย่อมเกี่ยวข้องต่อกัน ดังพบได้ จากการท�ำนาปลูกข้าว เมื่อ
รวงข้าวสุกพร้อมเก็บเกี่ยว ก็จะมีการร่วมแรงลงแขกเกี่ยวข้าว
ช่วยเหลือเกื ้อกูลกั น กิจกรรมเพลงร้องพื้นบ้านจึ งเกิดขึ้ น
บริเวณลานบ้าน ลานชุมชน ซึ่งเป็นลานรวมกลุ่มชาวนา
มีการเลี้ยงอาหารกัน มีกิจกรรมนันทนาการ ร่ วมวงร้องเพลง
เล่นเพลง และนักเพลงที่ มีฝี ปากกล้า มีไหวพริบปฏิภาณ
ส� ำหรับเพลงร้ องพื้ นบ้านที่ เกิดจากความเชื่อ
ความศรัทธา หรือเกี่ยวข้องกับศาสนา เช่น “เพลงร่อยพรรษา”
เป็นเพลงขอทานบรรดาศักดิ์ นิยมในจังหวัดกาญจนบุรี แต่เดิม
นักเพลงเป็นผู้ชายแต่งตัวมอซอประหนึ่งว่ า เป็นคนขอทาน
หรือให้ดูประหนึ่งว่ายากจน เที่ ยวเร่ร้องเพลงไปตามบ้าน
เรือนในยามพลบค�่ำ ไปจนถึงกลางดึก จึงไม่ เหมาะส�ำหรับ
นักเพลงหญิง แต่ในปัจจุบันบรรยากาศตอนกลางคืนเปลี่ยนไป
จึงมี นักเพลงหญิ งร่วมร้องเพลงร่อยพรรษาด้วย
โดยการร้องเพลงร่อยพรรษานั้นจะเป็นการขอรับ
ข้าวของเงิ นทองจากชาวบ้าน นิยมร้องในช่ วงใกล้ออก
พรรษาราววันขึ้ น ๑๓ - ๑๕ ค�่ำ เดือนสิบเอ็ด จนถึงวันแรม
๒ ค�่ำ เดือนสิบเอ็ด โดยนักเพลงพื้นบ้านต่างรวมตัวกันเป็นคณะ
“โอ้ละเห่ โอละดึก ลุกขึ้ นแต่ดึก ทำ �ขนมแชงม้า
ผั วก็ตีเมียก็ด่า ขนมแชงม้าคาหม้อแกง”
จึงเป็นหัวหน้ากลุ่มน�ำลู กเพลงมาท�ำหน้าที่ลูกคู่ และล้อมวง
แบ่งฝ่ายเล่ นเพลงกั นบนลานข้าวที่ เก็บเกี่ยวมาได้ หรื อ
กิจกรรมหลังมื้ออาหารที่ทุกคนว่างพร้อมเข้าร่วมร้องร�ำท�ำเพลง
หรือล้อมวงชมการเล่น การร้องเพลงที่ เกี่ยวกับการท�ำนา
เช่น เพลงเกี่ยวข้าว เพลงสงฟาง เพลงพานฟาง เพลงชักกระดาน
เพลงเต้นก�ำ เพลงเตะข้าว ฯลฯ