14
เพลงร้
องพื้
นบ้
านเคยมี
บทบาทและเป็
นที่
นิ
ยมใน
สั
งคมและวั
ฒนธรรมไทยมายาวนาน เรี
ยกได้
ว่
ามี
อยู
ทั่
ทุ
กภู
มิ
ภาค รวมทั้
งกลุ
มชาติ
พั
นธุ
ต่
างๆ ในแต่
ละท้
องถิ่
ต ่
างก็
มี
ลั
กษณะเฉพาะถิ่
นของตน โดยบทบาทของ
เพลงร้
องพื้
นบ้
านในปั
จจุ
บั
นนั้
นอยู
ในสถานการณ์
ที่
มี
การเปลี่
ยนแปลงและปรั
บเปลี่
ยน เมื่
อความเจริ
ญทาง
ด้
านวิ
ทยาศาสตร์
และเทคโนโลยี
พั
ฒนาอย่
างรวดเร็
ว สภาพ
เศรษฐกิ
จ แนวความคิ
ด ค่
านิ
ยม รวมไปถึ
งความเป็
นอยู
ของผู
คน ส่
งผลให้
การละเล่
นเพลงเพื่
อนั
นทนาการใน
ลานนวดข้
าวหมดสิ้
นไป เพราะชาวนาไม่
ได้
ท�
ำนาโดยใช้
วั
วควายไถนากั
นแล้
ว ไม่
ใช้
เคี
ยวเกี่
ยวข้
าว ไม่
มี
การลงแขก
เกี
ยวข้
าว แต่
กลั
บเป็
นการใช้
เครื่
องยนต์
กลไกจากรถไถนา
มี
โรงสี
ข้
าว รวมถึ
งระบบการค้
าขายข้
าวที่
เปลี
ยนไปจาก
วิ
ธี
การเดิ
ม และในครอบครั
วไม่
มี
การร้
องเพลงกล่
อมเด็
เด็
กหลายพื้
นที่
เลิ
กร้
องเล่
นเพลงที่
เด็
กสมั
ยปู
ย่
าตาทวด
เคยเล่
นเคยร้
อง เพราะเด็
กมี
เครื่
องเล่
นไอแพ็
ด ไอโฟน หรื
เครื่
องเล่
นอิ
เล็
กทรอนิ
กส์
รู
ปแบบต่
างๆ มาแทนที่
ดั
งนั้
เพลงร้
องของคนรุ่
นใหม่
จึ
งเปลี่
ยนแปลงไปอย่
างรวดเร็
อย่
างไรก็
ตามช่
วงรอยต่
อของการเปลี่
ยนแปลง
เช่
นนี้
เพลงร้
องพื้
นบ้
านก็
มี
การปรั
บปรน หรื
อการปรั
ให้
เข้
ากั
บสถานการณ์
ใหม่
ซึ
งเมื่
อไม่
มี
เพลงร้
องพื้
นบ้
านใน
วิ
ถี
ชาวบ้
านแล้
ว นั
กเพลงที่
ยั
งมี
อยู
บนช่
วงกาลเวลาที่
กล่
าวถึ
งนี้
จึ
งมี
การบั
นทึ
กเสี
ยงลงแผ่
นเสี
ยง ลงเทปเพลง
ซี
ดี
เพลง วี
ดิ
โอชุ
ดเพลงต่
างๆ เพื่
อจ�
ำหน่
าย ท�
ำให้
เกิ
ดเป็
อาชี
พใหม่
ส่
วนคนฟั
งที่
ยั
งชื่
นชอบเพลงพื้
นบ้
านก็
มี
โอกาส
ซื้
อหาไปฟั
งได้
มี
ทั้
งเพลงพื้
นบ้
านภาคกลาง ซอท�
ำนองต่
างๆ
ผลงานของหมอล�
ำ เพลงบอก เพลงกั
นตรึ
ม เจรี
ยง ฯลฯ
ซึ่
งก็
สามารถหาซื้
อได้
จากแผงจ�
ำหน่
ายของจั
งหวั
ดต่
างๆ ที่
มี
เพลงร้
องพื้
นบ้
าน
ในสมั
ยที่
เพลงลู
กทุ
ง เริ่
มได ้
รั
บความนิ
ยม
ศิ
ลปิ
นเพลงก็
มี
การน�
ำเพลงลู
กทุ
งมาร้
องตามแนวเพลงลู
กทุ
เกิ
ดศิ
ลปิ
นเพลงลู
กทุ
งชื่
อดั
งหลายท่
าน เช่
น ฉ่
อยกั
บข้
าว
เพชฌฆาตของขวั
ญจิ
ต ศรี
ประจั
นต์
แหล่
บวชนาคของ
ไวพจน์
เพชรสุ
พรรณ ดาวลู
กไก่
ของพรภิ
รมย์
เพลงอี
แซว
ของเสรี
รุ่
งสว่
าง ฯลฯ ส่
วนนั
กเพลงบางกลุ่
มก็
ได้
รวมตั
วกั
ตั้
งคณะนั
กเพลง และรั
บจ้
างไปแสดงตามงานต่
างๆ เช่
ล�
ำตั
ดคณะหวั
งเต๊
ะ ของนายหวั
งดี
นิ
มา คณะหมอล�
จ�
ำนวนมากในภาคอี
สาน คณะเพลงบอกหลายคณะ
รวมถึ
งรายการโทรทั
ศน์
ที่
เกี่
ยวกั
บการส่
งเสริ
มศิ
ลปะ
และวั
ฒนธรรมของรายการคุ
ณพระช่
วย ซึ่
งจั
ดให้
ศิ
ลปิ
นตลก
น�
ำเสนอจ�
ำอวดหน้
าม่
าน เป็
นต้
ในด ้
านระบบการศึ
กษา ก็
จะมี
การศึ
กษา
เพลงร้
องพื้
นบ้
าน และน�
ำเนื้
อหาสาระบรรจุ
เข้
าเป็
นบทเรี
ยน
ในสถาบั
นการศึ
กษา เพื่
อให้
เยาวชนได้
มี
โอกาสเรี
ยนรู
สถานการณ์
เพลงร้
องพื้
นบ้
านในปั
จจุ
บั
การแสดงเต้
นก�
ำร�
ำเคี
ยว
1...,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15 17,18,19,20,21,22,23,24,25,26,...124