Page 94 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๒

92 วัฒนธ รม
ง่ ามขุดมันมี ขนาดใหญ่และหนามากที่ สุด ปลายแหลม
จอบง่ามสวนส้ มซี่แบน ปลายแหลม จอบง่ามสวนผัก
ซี่แบนและบางมาก ส่ วนปลายตัดมน
นอกจากนี้ยังมี พลั่ วหางเหยี่ ยว ใช้ขุดดิ น มีดขอ
หรืออีเหรียญมีดยาวปลายโค้งเล็กน้อย ฝากปอกมะพร้าว
รูปร่างคล้ายใบหอก ส่วนพวกมีดก็ได้แก่ มีดตอก(มี ดสั้น
ส� ำหรับเหลาไม้ ไผ่ ท� ำตอก) มี ดอี โต้ มี ดบังตอ มี ด
แซะกล้วยไม้ เป็ นต้น
นอกจากนั้นก็ยังผลิ ตเครื่องมือช่าง เช่ น ชะแลงและ
คีมจับผู้ว่าจ้างมีทั้งโรงท�ำขัน ช่างหล่ อทอง ช่างตี บาตร ช่าง
ท�ำฆ้อง บางชนิดก็เป็นเครื่องมือเฉพาะทางของช่างประเภท
นั้น ๆ ขวานถากโลงจ�ำปาและ เหล็ กขูดชันเรือ
การท�ำงานช่างต้ องมีความเชื่ อที่ช่ างต้องยึดถื อเพื่อ
ความเจริญ ช่างตีเหล็กของโรงตีเหล็กปากคลองบางคะแนะ
มี ความเชื่อไม่กี่ ข้อ ได้ แก่การไหว้ ครูต้ องท� ำทุกวั นพระ
และจัดงานไหว้ครั้ งใหญ่ในช่วงเทศกาลกิ นเจ ไม่รั บท�ำเหล็ก
แทงคอหมู และอาวุธ ไม่กินผลน�้ำเต้า ซึ่งเชื่อว่าเป็นของวิเศษ
ของเทพทิก๋วยลี้หนึ่งในโป๊ ยเซียน (เซียนทั้งแปด) เพราะจะ
ท� ำให้ไม่ประสบความส�ำเร็จในการงาน
ระยะหลังเกิดความเปลี่ยนแปลงหลายอย่าง เครื่องมือ
หลายประเภทผลิตน้อยลง เพราะความต้องการหมดไป เช่น
เคี ยวเกี่ ยวข้าวและพร้าหวด ที่ ส�ำคัญคื อต้องแข่งขั นกั บ
โรงงานอุ ตสาหกรรมที่ผลิตจ�ำนวนมากได้ชนิดไม่มีข้อจ�ำกัด
แม้ กระนั้นก็ยังมีลูกค้าประจ�ำและลูกค้าเก่าที่เชื่ อมั่นในฝีมื อ
มาสั่ งท�ำอยู่ แต่สามารถผลิ ตได้ตามก�ำลังเท่าที่มีจ�ำกัด
จนกระทั่ งปีพ.ศ. ๒๕๔๒ คุณแก้ ว แสนยากรานนท์
ช่างตีคนส�ำคัญ เริ่มประสบปัญหาสุขภาพและมีอายุ มากขึ้น
ไม่ เหมาะกับงานตี เหล็กที่ต้องใช้เรี่ ยวแรงมาก สุดท้ ายจึงจ�ำ
ใจต้องเลิกรากั นไปโดยไม่มี ผู้สืบทอด โรงตีเหล็กปากคลอง-
บางคะแนะจึ งเหลือเพียงสิ่งของต่ าง ๆ ที่ยังคงเก็ บรักษาไว้
อย่างดีเพื่อร�ำลึกถึงอดีตว่าการตีเหล็กมิ ได้เป็นเพียงวิชาชี พ
หากแต่ยังเป็นชีวิตของตระกูลแสนยากรานนท์ด้วย
แบบเครื่องมือที่ลูกค้ าร่างแบบมาให้