นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๔ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 78

จากลูกหลาน ถึงพ่อพูน เกษจำ�รัส
“ง านศิ ลปะ มิ ใช ่ มี ไว ้ เพื่ อคว ามง ามเพี ยงอย ่ า ง
เดียว หากมีไว้ เพื่อจรรโลงสั งคมและประเทศชาติให้ เจริญก้าวหน้า
ได้เป็ นอย่ างดี ด้ วยศิลปะภาพถ่ ายได้ รั บการยกย่ องเป็นงาน
วิจิตรศิลป์สาขาหนึ่ง บรรดาช่ างภาพที่ มีผลงานสร้างสรรค์ ศิลปะ
ภาพถ่ายจึงได้ รับการยกย่ องว่าเป็ นศิลปินช่ างภาพ ดังนั้ น สิทธิใน
การจรรโลงสังคมและประเทศชาติจึงย่อมไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน...”
วาทะของอาจารย์พูน เกษจ�รัส
“พ่อไม่ได้เขียนไว้ให้สวยหรู ดูเท่ ดูดี แต่ประการใดเลย
เพราะ ๒๘ ปี ที่ผมอยู่กั บพ่อมาตั้ งแต่จ�ความได้ จนวันสุดท้ าย
ในชีวิตการท�งานของพ่อที่ผมไปรับพ่อมาจากเพาะช่าง เพราะพ่ อ
เป็นลมอยู่ในตรอกพาหุรัดระหว่างเดินทางไปประชุม พ่อเป็นมนุ ษย์
ที่เกิดมาเพื่อเป็นครูโดยแท้จริง มีชีวิตอยู่เพื่ อการสอน ซึ่งบอกได้ว่า
ในสังคมวันนี้ หาครู ที่มี จิตวิญญานความเป็ นครูแบบนี้ ได้น้อยลง
ผมเองก็ท�ไม่ได้ ใครเชิญพ่อไปสอน ไปบรรยาย ที่ไหนไปหมด
ไปถูกก็ไปทัน ไปไม่ถูกก็ช้าหน่อย นักเรียนก็นั่งรอกันไป”
“พ ่ อท�ง านไม ่ เ คยร อวั นหยุ ด วั นธ ร รมดา สอน
เทคนิคกรุงเทพ เสาร์ -อาทิตย์ ก็ ตระเวณบรรยายตามสถาบั น
ทั่วประเทศ แต่ พ่อไม่เคยถาม และไม่ เคยหวังว่า สอนเสร็จจะได้
ค่าจ้างเท่าไหร่ ไม่เคยคิ ดว่าเป็นการเสี ยเวลา เสียแรง หรื อหวัง
ค่าน�้ำมันคืน ผมเองเมื่อโตขึ้น พอมีวิชาก็ได้ไปช่วยพ่ออยู่ บ่อยครั้ ง
และบ่อยครั้งที่เจ้าหน้ าที่จัดงาน กล่าวขอบคุณ แล้วก็มอบกระเช้าดอกไม้
แทนค่าจ้างหรือบางทีก็ เป็นของขวัญ ของที่ระลึก พ่ อก็หิ้วกลับบ้านมา
ฝากแม่ แม่ เองยังพูดเปรยติดตลกให้ ผมฟังว่า
“พ่อเอ็งน่ะ บรรยายแลกกระเช้าดอกไม้”
“ตั้ งแต่ผมจ�ความได้ พ่อขับรถมอริส เดิมสีเทา พอเก่า
ก็ เปลี่ยนเป็ นสี เขี ยวใบตอง พ่ อบ่นกะแม่ ว่ า อยากมี รถใหม่
แต่จนพ่อเสี ยไป รถมอริสคั นเดิ มก็ยั งจอดอยู่ ที่ บ้าน พ่อเป็ น
ศาสตราจารย์ทางด้านถ่ ายภาพ แต่ในชีวิตพ่อไม่เคยมีกล้องมือ ๑ เลย
พ่อซื้อกล้ องมื อสอง พาคนไปซื้ อ จนรู้ จักร้ านกล้ องมื อสอง
แถวหลังกระทรวงทุกร้าน”
“กล้องมือ ๑ ตัวเดียวในชีวิตพ่อ เป็น F801 ที่นิคส์
ไทยแลนด์ มอบให้เป็นที่ระลึ ก ตอนได้ศิลปินแห่งชาติ แต่มันไม่มี
ปุ่มปรั บความเร็วชัตเตอร์ และก้านเลื่อนชัตเตอร์ พ่อไม่ คุ้นมือ ก็เลย
ใช้ FM2 ที่พี่ชายซื้อให้ต่อไป ผมก็เลยเอามาใช้เองเท่ไปเลย ในฐานะ
ที่พ่อเป็นคนแนวหน้าในวงการ แต่พ่อก็ ไม่อายที่จะขับรถเก่าๆ และใช้
กล้องมือสอง สะพายไปไหนต่อไหน พ่อมีความอยาก แต่ไม่เหนือ
จิตวิญญานความเป็ นครู ไม่เคยหวังค่าตอบแทนในการสอน ก็ เลย
ไม่เคยผิดหวัง”
“พ่อสอนโดยไม่ หวังสิ่งตอบแทน แม่ เล่าว่ าหลังจาก
พ่อเสีย ก็ ได้พบเช็คค่ าสอน ค่าบรรยายพิ เศษหลายใบ ซึ่งพ่อ
ไม่เคยคิดจะเอาไปใช้แลกเงิ น นั่ นคือพ่อสอนและให้ วิชาความรู ้
โดยไม่ คิดถึงค่าตอบแทนใดๆ นอกจากให้ ลูกศิษย์ได้ วิชาความรู้
กลับไปก็เพียงพอแล้ว”