นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๔ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 98

98
ภาพสตรีในราชสำ �นักกำ �ลังปล่ อยสิ่งประดิษฐ์รู ปทรงกลมลงในน้ำ� ที่ระเบียงทิศใต้ ของปราสาทบายน กัมพูชา
หลั กฐานเกี่ยวกั บการลอยกระทงที่ เด่นชั ดใน
ภูมิภาคอุษาคเนย์ (เอเชียตะวันออกเฉียงใต้) น่าจะเป็นภาพ
แกะสลักหินอายุราว ๘๐๐ ปี ที่ระเบียงทิศใต้ของปราสาทบายน
ปราสาทประจ�ำรัชกาลพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ แห่งกัมพูชา
เป็นภาพสตรีในราชส�ำนักก�ำลังปล่อยสิ่งประดิษฐ์
รู ปทรงกลมลงในน�้ ำ ตรงกับพระราชพิ ธีสิ บสองเดื อน
กรุ งกัมพูชา ที่ระบุว่าในเดือนกัตติก หรือเดื อน ๑๒ จะมี
“พระราชพิธีพายเรือ ลอยประทีป ไหว้พระแข” (พระจันทร์)
ซึ่งราชส�ำนักกัมพูชายั งสืบทอดมาตราบจนวันนี้ เรียกกันว่ า
“เทศกาลน�้ำ” ในช่วงเดือนพฤศจิกายน โดยถือเป็นวันหยุดราชการ
ถึง ๓ วั น เพื่อระลึกถึ งบุญคุ ณ และแสดงความขอบคุณ
ต่อแม่น�้ำโขง ที่น�ำความอุ ดมสมบูรณ์มาสู่ชาวกัมพูชา โดย
ชาวกัมพูชาจะพร้อมใจกันลอยประทีปไปตามแม่น�้ำโขง และ
มีการแข่งเรือยาวกั นอย่างเอิกเกริก
สุ โขทัยก่อนจะเป็นอาณาจั กรใหญ่ ก็เคยขึ้นกับ
ราชส�ำนักกัมพูชามาก่อน จึงสันนิษฐานว่า พระราชพิธีลอย
ประทีปอาจส่งอิทธิพลให้เกิดประเพณีลอยกระทง เผาเทียน
เล่นไฟในสุโขทั ยด้วย ดังข้อความในศิลาจารึ กหลักที่ ๑ ระบุว่า
“เมืองสุ โขทัยนี้มีสี่ปากประตูหลวง เที้ยรย่อมคนเสียดเข้ามา
ดูท่านเผาเทียนเล่นไฟ”