60
ผศ.ดร.หทั
ยรั
ตน์
มาประณี
ต เรี
ยบเรี
ยง
ภาษา
ภาษาโซ่
(ทะวื
ง)
พื้
นเพ
ชาวโซ่
(ทะวื
ง)
ชาวโซ่
(ทะวื
ง)
เป็
นกลุ
่
มชาติ
พั
นธุ
์
หนึ
่
งในต�
ำบล
ปทุ
มวาปี
อ�
ำเภอส่
องดาว จั
งหวั
ดสกลนคร ที่
พู
ดภาษา
ในตระกู
ลออสโตรเอเชี
ยติ
ก (Austroasiatic) กลุ
่
มมอญ-เขมร
(Mon-Khmer) สาขาย่
อยเวี
ยตติ
ก (Vietic) อาจสั
บสนกั
บกลุ
่
มโซ่
ในอ�
ำเภอกุ
สุ
มาลย์
(โซ่
กุ
สุ
มาลย์
) จั
งหวั
ดสกลนครซึ่
งกลุ
่
มภาษา
แตกต่
างกั
น แต่
อยู
่
ในตระกู
ลออสโตรเอเชี
ยติ
กเช่
นเดี
ยวกั
น
ชาวโซ่
มี
ถิ่
นฐานดั้
งเดิ
มในหมู
่
บ้
านทะวื
ง เมื
องค�
ำเกิ
ดแขวงค�
ำม่
วน
สปป.ลาว จนกระทั่
งอาณาจั
กรสยามกั
บล้
านช้
าง (สมั
ยนั้
น
ยั
งถื
อเป็
นอาณาบริ
เวณของสยาม) มี
เหตุ
กระทบกระทั่
งกั
น
ระหว่
างปี
พ.ศ. ๒๓๖๘ ถึ
ง ๒๓๗๐ อี
กทั้
งประเทศฝรั่
งเศส
เข้
ายึ
ดดิ
นแดนในปี
พ.ศ. ๒๔๓๖ ท�
ำให้
ชาวทะวื
งได้
อพยพ
หนี
ภั
ยสงครามข้
ามแม่
น�้
ำโขงเข้
าสู
่
สยามจนถึ
งชายป่
าเทื
อกเขา
ภู
พาน กระทั่
งตั้
งหลั
กปั
กฐานในปั
จจุ
บั
นที่
ต�
ำบลปทุ
มวาปี
มี
ประชากรประมาณ ๒,๔๐๐ คน จ�
ำนวน ๘๐๖ หลั
งคาเรื
อน
อาศั
ยอยู
่
ร่
วมกั
บชาติ
พั
นธุ
์
อื่
นๆ เช่
น ญ้
อ ผู
้
ไท และลาวอี
สาน
เครื่
องแต่
งกายของชาวโซ่
(ทะวื
ง) ในอดี
ต ผู
้
หญิ
งจะนุ
่
งผ้
าซิ่
น
เกล้
าผม สวมเสื้
อผ้
าฝ้
ายคอกลม แขนยาว ติ
ดกระดุ
มเงิ
น
กระดุ
มทอง ส่
วนผู
้
ชายนุ
่
งโสร่
งสี
ขาวแบบโจงกระเบน สวมเสื้
อ
ผ้
าฝ้
ายคอกลม แต่
ปั
จจุ
บั
นเครื่
องแต่
งกายได้
แปรเปลี่
ยนไป
ตามยุ
คสมั
ยแล้
ว ชาวโซ่
(ทะวื
ง) นั
บถื
อศาสนาพุ
ทธ ประกอบ
อาชี
พท�
ำนา ท�
ำไร่
รั
บจ้
างทั่
วไป และงานหั
ตถกรรมพื้
นบ้
าน
เช่
น สานเสื่
อใบเตย ทอผ้
า เป็
นต้
น
วจี
ลั
กษณ์
ที่
ไม่
เหมื
อนใคร