วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๗ - page 57

57
เมษายน-มิ ถุนายน ๒๕๕๗
ปลาร้าที่บางปลาร้า
บางปลาร้า มีอยู ่หลายแห่ง คลองบางปลาร้า
อยู่อ�ำเภอบางพลี สมุทรปราการ แต่บ้านบางปลาร้ าไม่มี
ชื่อคลองก็เปลี่ยนไป คนนิยมเรี ยกเป็นคลองกู้พารามากกว่า
คลองบางปลาร้า
บางปลาร้า ที่อ�ำเภอสองพี่น้อง จังหวั ดสุพรรณบุรี
ภายหลังได้เปลี่ยนชื่อ เป็ นบ้านบางตาเถร เดิ มชื่อต�ำบล
บางปลาร้ า เหตุเพราะว่ าพื้ นที่ ต� ำบลบางปลาร้ าเป็น
พื้ นที่ราบลุ่ม ซึ่ งมีปลาชุกชุมมากชาวบ้ านนิยมท� ำปลาร้า
ปลาเค็มไว้ รับประทาน ต่ อมาประชากรมี จ�ำนวนมากขึ้น
ได้แยกต� ำบลเป็นต�ำบลบางตาเถร เนื่ องมาจากในต�ำบล
มีพระเถระผู้ใหญ่หลายรูป ค�ำว่า เถร มาจากพระเถระผู้ใหญ่
ตั้ งมาแล้วประมาณ ๑๐๐ ปี ชื่อบางปลาร้าหายไป วั นนี้
เหลือแต่ชื่อประตูน�้ำบางปลาร้า แล้ววันนี้ยังจะมีบางปลาร้า
ที่ยังคงมีปลาร้าอยู่บ้างหรือไม่
บางปลาร้า อ� ำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี
ยั งคงรั กษาชื่ อ เอกลั กษณ์ ของบ้ านบางปลาร้ าไว้ ได้
ไม่เปลี่ ยนแปลง แต่เมื่ อศึ กษาประวัติ ความเป็ นมาแล้ว
แท้ ที่จริ งบ้ านบางปลาร้านั้น เดิ มไม่ได้ ชื่อบางปลาร้า
แต่อย่างใด แต่ท�ำไมจึงมาใช้ชื่อ บางปลาร้า
พระครูวิเศษวรธรรม เจ้าอาวาสวัดบางปลาร้า
ท่านบอกว่า เดิมชื่อบ้านบางแขยง วัดบางแขยง เหตุเพราะ
ที่นี่มีปลาแขยงชุกชุมมาก เมื่อก่อนนี้ ที่คลองบางแขยงหรือ
วัดบางปลาร้า อำ�เภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี
วัดศูนย์รวมของชาวบ้านบางปลาร้า
คลองบางปลาร้า หน้าวัดบางปลาร้า ที่มาแห่งชื่อของบางแต่ ในอดีต
คลองบางปลาร้าหน้าวัดนี่ปลาแขยงมากทอดแหโครมเดียว
ต้องมานั่งเอาปลาออกอยู่ นาน จึงจะลงไปทอดใหม่ ได้
วันนี้คลองบางปลาร้า หาปลาได้ยากเต็มที สมัยก่อนนั้น
มีปลาแขยงมาก ชาวบ้ านเขาก็เอามาแปรรูป ไปท�ำปลาร้ า
ท�ำกันทุ กบ้านทั้ งหมู่ บ้ านจนขึ้ นชื่อ แล้ วคนก็ นิยมเรี ยก
บ้านบางปลาร้า เลยเปลี่ยนชื่อจากบ้านบางแขยง วัดบางแขยง
มาเป็นบ้านบางปลาร้า วัดบางปลาร้าเสียเลย นับเป็นร้อยปีแล้ว
ที่เปลี่ ยนแปลงมา บอกให้รู้ที่บางนี้มีที่มาจากการท�ำปลาร้า
กันทั้งบางด้วยความภูมิใจ
ผู้ใหญ่สุชาติ อ่อนน้อม อดีตผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ ๕
บอกว่า บ้านบางปลาร้ าจะอยู ่ที่ หมู่ที่ ๔ และหมู ่ที่ ๕
ส่วนต� ำบลบางปลาร้ าอยู่ด้วยกัน ๘ หมู ่ ผู้ใหญ่บอกว่ า
เมื่อก่อนมีปลามาก ปลาพื้นบ้านในคลองเราจะมี ปลาชะโด
ปลาฉลาด ปลากด ปลาช่อน ปลาสร้อย ปลาหมอ ปลาดุก
ปลาแขยง การหาปลามีทั้งทอดแหหาปลา และยกยอ
เมื่อก่ อนที่ บ้านก็ ท�ำปลาร้าส่ งขายโดยท�ำปลาร้ ามากสุด
๒๐๐ ถึง ๓๐๐ โอ่ ง ช่วงนั้นในราวปีพ.ศ. ๒๕๒๖ ปลาร้า
กิโลกรัมละ ๑๐ สลึง ถึง ๓ บาท อย่างมากไม่เกิน ๕ บาท
อยู่ไม่ได้ก็ต้ องเลิ กกิจการการท� ำปลาร้าไป ชาวบ้านแถวนี้
เขาท�ำปลาร้าเป็นกันทุกบ้าน สืบทอดมาตั้ งแต่คนรุ่นปู่รุ่นย่า
ท�ำปลาร้ าไม่เป็ นเสียชื่อคนบางปลาร้าหมด ผู้ ใหญ่กล่ าว