วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๗ - page 62

62
การฟื้
นฟู
และถ่
ายทอด
ภาษาโซ่
(ทะวื
ง)
ก่
อนที่
ภาษาโซ่
(ทะวื
ง) จะเปลี่
ยนแปลงไปมากกว่
านี้
จนไม่
เหลื
อรู
ปแบบภาษาดั้
งเดิ
ม จึ
งต้
องมี
การพั
ฒนา
ระบบตั
วเขี
ยน โดยสร้
างหลั
กเกณฑ์
การเขี
ยนที่
ถู
กต้
อง
ด้
วยตั
วอั
กษรไทยตามการออกเสี
ยงผสมผสานความมี
จิ
ตส�
ำนึ
กในการปกป้
องภาษาของเจ้
าของภาษา จึ
งจะท�
ำให้
การสร้
างระบบตั
วเขี
ยนมี
ประสิ
ทธิ
ภาพ เกิ
ดการสื
บทอดและ
การด�
ำรงอยู
ของภาษาของตนต่
อไป ในปั
จจุ
บั
นภาษาโซ่
(ทะวื
ง) มี
ค�
ำศั
พท์
และค�
ำเชื่
อมข้
อความหรื
อประโยคเข้
มาปนในการใช้
ภาษามากขึ้
น เช่
น การเรี
ยงค�
ำเป็
นแบบ
ประธาน กริ
ยา และกรรม ที่
คล้
ายคลึ
งกั
บภาษาไทย และ
ค�
ำเชื่
อมข้
อความหรื
อประโยคมั
กจะเป็
นภาษาไทยอี
สาน
ผลจากการฟื
นฟู
ภาษาโซ่
(ทะวื
ง) ท�
ำให้
มี
พยั
ญชนะต้
๑๙ ตั
ว ได้
แก่
ก- ค- ง- จ- ซ- ย- ญ- ด- ต- ท- น- บ- ป-
พ- ม- ล- ว- อ- ฮ- ยกตั
วอย่
างเช่
น ก = กา (ไก่
) ย =ยี
(เม่
น)
และ ว = วอง (หม้
อ) เป็
นต้
น พยั
ญชนะท้
ายหรื
อตั
วสะกด
๑๐ ตั
ว ได้
แก่
–ก –ง –ซ –ด –บ –น –ม –ว –ย –ฮ อาทิ
เช่
–ซ = กุ
ซ (ไฟ) –น = กู้
น (หมู
) และ –ม = เปม (พระจั
นทร์
)
ส�
ำหรั
บสระมี
๑๗ ตั
ว ได้
แก่
อะ อา อิ
อี
อึ
อื
อุ
อู
เอ แอ โอ
เออ เอาะ ออ เอี
ย เอื
อ อั
ว ดั
งตั
วอย่
างเช่
น บั
ง = หน่
อไม้
จึ
ง = เท้
า และ เยี
ยน = ปลาไหล (ประมงค์
สุ
ขชิ
น และคณะ.
๒๕๕๐) นอกจากนี้
ภาษาโซ่
ก�
ำลั
งอยู่
ในช่
วงของการพั
ฒนา
ระบบเสี
ยงวรรณยุ
กต์
ที่
ได้
รั
บอิ
ทธิ
พลมาจากภาษาไทยอี
สาน
จนมี
๓ เสี
ยง เช่
น ค�
ำว่
า แกน = แก่
นไม้
(เสี
ยงวรรณยุ
กต์
ระดั
บกลาง) ต่
างจากค�
ำว่
า แก้
น = มด (เสี
ยงวรรณยุ
กต์
ขึ
น-ตก)
นอกจากจะพั
ฒนาระบบตั
วเขี
ยนของภาษาโซ่
(ทะวื
ง) แล้
ว มี
ยั
งการจั
ดท�
ำพจนานุ
กรมฉบั
บชาวบ้
าน
ได้
รวบรวมค�
ำศั
พท์
และจั
ดไว้
เป็
นหมวดหมู
เช่
น หมวดตั
วเลข
หมวดร่
างกาย หมวดสั
ตว์
หมวดเครื่
องใช้
หมวดสี
หมวดเครื่
องส�
ำอาง หมวดอาชี
พ หมวดธรรมชาติ
เป็
นต้
ค�
ำศั
พท์
ในหมวดสั
ตว์
ตั
วอย่
างเช่
น โอง = ช้
าง คะโบน = ตั
วนิ่
ก้
าตะกอ = ปลาดุ
ก เป็
นต้
น ส�
ำหรั
บตั
วอย่
างค�
ำศั
พท์
ใน
หมวดธรรมชาติ
เช่
น คะลาง = แดด กุ
ซจั้
น = ไฟไหม้
คะลองปะแทน = ก้
อนเมฆ เป็
นต้
น อี
กทั้
ง ยั
งสามารถสื
บค้
วั
ฒนธรรมประเพณี
ดั้
งเดิ
มของชาวโซ่
(ทะวื
ง) ได้
อี
กด้
วย
เช่
น วั
นขึ้
น ๓ ค�่
ำ เดื
อน ๓ จะมี
การท�
ำบุ
ญตั
กบาตรเลี้
ยงปู
ตา
เพื่
อให้
ท่
านปกป้
องคุ
มครอง โดยชาวบ้
านจะไม่
ออกนอก
หมู
บ้
าน เพราะเชื่
อว่
าจะได้
รั
บอั
นตรายและมี
การกิ
นเลี้
ยง
ฉลองกั
นภายในหมู
บ้
าน เดื
อน ๖ จะมี
การเลี้
ยงผี
ตาแฮก
I...,52,53,54,55,56,57,58,59,60,61 63,64,65,66,67,68,69,70,71,72,...122
Powered by FlippingBook