วารสารวัฒนธรรม มกราคม - มีนาคม ๒๕๕๗ - page 85

85
มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๗
เนื่ องจากการแกะรูปหนั งตะลุ งจะมี เอกลั กษณ์ พิ เศษ
ของช่างแต่ ละคนแฝงอยู ่ เสมือนหนึ่ งลายมื อที่ หาคน
ลอกเลี ยนกันได้ยาก ซึ่งนายหนังหรื อคนเล่นหนังจะจ้าง
ให้ช่างแกะรูปหนังเพื่อน�ำไปใช้ในการแสดง โดยพิ จารณา
ตามความชอบในเอกลักษณ์ ของช่างแต่ละคน ถือว่ าเป็น
งานที่ต้องใช้ความอดทนสูง ละเอี ยดอ่อน และใจรักต้องใส่ใจ
ทุกขั้นตอน ซึ่ งครูสมพงษ์มีสิ่งเหล่านั้นอยู่ครบถ้วน
ส�ำหรั บขั้ นตอนการแกะหนั งแบบดั้ งเดิ มกับ
ปัจจุบั นก็ไม่ต่างกั นมากนัก จะมีก็ แต่รูปแบบตัวหนังและ
การเพิ่มสีสันลงไป หรืออาจจะมีการสร้างรู ปแบบมาตรฐานไว้
ซึ่งสามารถคัดลอกส�ำเนาไว้ใช้ได้หลายๆ ครั้ง เพื่ อเป็นการ
ประหยัดเวลาในการสร้างแบบ โดยพอจะสรุปคร่าวๆ ในขั้นตอน
การแกะหนังได้ดังนี้
เริ่มจากการเตรียมหนั ง ซึ่งหนังสัตว์ที่นิยมน�ำมา
แกะเป็นตัวหนังตะลุงจะมี ๒ อย่าง คือ หนังวัวและหนังควาย
เนื่องจากหนังมีความเหนียวและทนทานพอเหมาะ เมื่อฟอก
แล้วจะโปร่งแสง ท�ำให้สามารถลงสีสันได้สวยงาม ไม่มืดทึบ
เมื่อได้หนังที่ต้ องการแล้วจะท�ำการหมักไว้ ๓ - ๔ วัน เพื่อให้
กรดจากน�้ำหมั กกัดหนั งให้ขาวและนิ่ม จากนั้นก็ค่ อยล้าง
และขูดขนสัตว์ออก และล้างด้ วยน�้ำสะอาด แล้วเอาไปขึ ง
กับกรอบไม้เพื่อผึ่งให้หนังค่ อยๆ แห้ง จนกระทั่งแห้งสนิท
ก็ท�ำการตัดแต่งรอบขอบหนังให้สวยงาม ก่อนที่ จะร่างแบบ
และแกะหนังเป็นรูปต่างๆ ตามต้องการ
ขบวนการและขั้นตอนดั งที่กล่ าวในข้างต้ นนั้น
ครูสมพงษ์ได้ปฏิบัติซ�้ำแล้วซ�้ำเล่าจนช� ำนาญ กระทั่งมีผลงาน
ออกมาอย่างต่อเนื่องพร้อมทั้งมีรางวัลการันตีความเป็นมืออาชีพ
ของครูอยู ่หลายรางวัล แต่ที่โดดเด่น คือ รางวัลชนะเลิศ
การประกวดภาพหนังแบบมีขนและไม่ มีขน ในงานประเพณี
เดือนสิบจังหวัดนครศรีธรรมราช ปี พ.ศ. ๒๕๓๑ - ๒๕๓๓
รางวัลชนะเลิ ศการประกวดภาพเอกลักษณ์อันดามัน และ
รางวัลช่างหั ตกรรมศิลป์ไทยยอดเยี่ยมกลุ่ มงานหนั งในปี
พ.ศ. ๒๕๕๕ เป็นต้น