59
ตุ
ลาคม-ธั
นวาคม ๒๕๕๖
อย่
างไรก็
ตาม หากจะกล่
าวว่
าฤาษี
ดั
ดตนเป็
นศาสตร์
ในการบริ
หารร่
างกายและเป็
นศิ
ลป์
ในการบริ
หารจิ
ต ก็
คงไม่
ใช่
เรื่
องห่
างไกลความเป็
นจริ
ง ด้
วยว่
าพื้
นฐานตั้
งอยู่
บนการสร้
าง
ดุ
ลยภาพของร่
างกายและจิ
ต การบำ
�เพ็
ญตบะของดาบสหรื
การปฏิ
บั
ติ
สมาธิ
กั
มมั
ฏฐานเป็
นการบริ
หารจิ
ต และเมื่
ออยู่
ในท่
วงท่
าใดเป็
นเวลานาน ย่
อมก่
อให้
เกิ
ดความไม่
สมดุ
ของร่
างกาย ปวดเมื่
อย การบำ
�เพ็
ญนั้
นจึ
งต้
องมี
การเปลี่
ยน
อิ
ริ
ยาบถเพื่
อแก้
ไขและปรั
บสภาวะของร่
างกายให้
ปกติ
ควบคู่
ไปกั
บการฝึ
กจิ
ต และการปฏิ
บั
ติ
ดั
งนี้
ยั
งเป็
นการสร้
าง
ความยื
ดหยุ่
นแก่
ร่
างกาย กระบวนการบริ
หารที่
ใช้
ท่
วงทำ
�นอง
ที่
ช้
า ควบคู่
กั
บการกำ
�หนดลมหลายใจส่
งผลโดยตรงต่
อระบบ
การไหลเวี
ยนโลหิ
ต ทางเดิ
นหายใจ ส่
งผลต่
อสุ
ขภาวะกาย
และจิ
ตอย่
างเด่
นชั
ด และจากคุ
ณู
ปการเหล่
านี
พระบาทสมเด็
พระพุ
ทธยอดฟ้
าจุ
ฬาโลก จึ
งได้
มี
พระราชดำ
�ริ
ให้
สร้
าง
รู
ปปั้
นฤาษี
ดั
ดตน พร้
อมทั้
งจารึ
กบนแผ่
นหิ
นบอกวิ
ธี
การและ
ลั
กษณะการดั
ดตนเพื่
อแก้
โรคต่
างๆ เพื่
อเป็
นวิ
ทยาทานแก่
พสกนิ
กรของพระองค์
ไว้
ณ วั
ดพระเชตุ
พนวิ
มณมั
งคลารามฯ
และต่
อมาในรั
ชสมั
ยพระบาทสมเด็
จพระนั่
งเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
พระองค์
ก็
ได้
ทรงฟื้
นฟู
ศาสตร์
การแพทย์
แผนไทยเพิ่
มอี
หลากหลายสาขา ซึ่
งรวมถึ
งวิ
ชาบริ
หารร่
างกายฤาษี
ดั
ดตน
อี
กทั
งทรงโปรดเกล้
าฯ ให้
มี
การบู
รณะถาวรวั
ตถุ
และให้
ช่
าง
ผู้
ชำ
�นาญงานทำ
�การหล่
อรู
ปฤาษี
ดั
ดตนเป็
นจำ
�นวน ๘๐ ท่
พร้
อมทั
งแต่
งโคลงบอกสรรพคุ
ณของท่
าดั
ดตนแต่
ละท่
า ไว้
ใน
ศาลารายรอบวั
ดพระเชตุ
พนวิ
มณมั
งคลารามฯ พร้
อมกั
นนั้
ก็
ทรงโปรดเกล้
าฯ ให้
มี
การจั
ดทำ
�ตำ
�ราฤาษี
ดั
ดตน ลงในสมุ
ดไทย
เพื
อเผยแพร่
ความรู
แด่
พสกนิ
กรให้
กว้
างไกลนั
บเป็
นหลั
กฐาน
และเป็
นตำ
�ราอั
นสู
งค่
าที่
ส่
งทอดมาจวบจนกระทั่
งปั
จจุ
บั
สำ
�หรั
บรู
ปแบบและท่
วงท่
าในการดั
ดตน เมื่
อครั้
ที่
พระบาทสมเด็
จพระนั่
งเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วได้
ทรงประทานไว้
ประกอบโคลงอธิ
บาย ซึ่
งถื
อเป็
นพื้
นฐานของวิ
ชาฤาษี
ดั
ดตน
ในปั
จจุ
บั
น มี
ดั
งนี
โคลงบทที่
๑-๕ มุ
ขบท
๖ ดั
ดตนแก้
เกี
ยจ
๗ ดั
ดตนแก้
เอวขดขั
ดขา
๘ ดั
ดตนแก้
ลมในอกในเอว
๙ ดั
ดตนแก้
ขั
ดเอว
๑๐ ดั
ดตนแก้
ลมปวดศี
รษะ
๑๑ ดั
ดตนแก้
ซ่
นเท้
๑๒ ดั
ดตนแก้
ปวดท้
อง
๑๓ ดั
ดตนแก้
เสมหะในคอ
๑๔ ดั
ดตนแก้
ลมในแขน
๑๕ ดั
ดตนแก้
สะบั
กหน้
าจม
1...,51,52,53,54,55,56,57,58,59,60 62,63,64,65,66,67,68,69,70,71,...124