38
วั
ฒนธ รม ั
ภาพยนตร์
เรื่
อง 
นางนาคพระโขนง
 ฉบั
บแรกที่
สร้
าง 
เมื่
อ พ.ศ. ๒๔๗๙ โดย ม.ร.ว. อนุ
ศั
กดิ์
 หั
สดิ
นทร ด�
ำเนิ
นเรื่
อง
อย่
างไรไม่
ทราบ เพราะฟิ
ล์
มสู
ญสลายหมดสิ้
นแล้
ว แต่
เดา
เอาว่
าคงเน้
นเรื่
องการหลอกหลอนของแม่
นากเป็
นหลั
ก   
ถึ
ง พ.ศ. ๒๕๐๒ เมื่
เสน่
ห์
 โกมารชุ
น สร้
างหนั
งเรื่
อง
แม่
นาคพระโขนง
 เขาวางโครงให้
แม่
นากซึ่
งแสดงโดย ปรี
ยา
รุ
งเรื
อง หลอกหลอนอาละวาดชาวบ้
านเพราะหึ
งหวงผั
ว 
กระทั่
นนทรี
ย์
 นิ
มิ
บุ
ตร สร้
างหนั
งเรื่
อง 
นางนาก
 ใน พ.ศ.
๒๕๔๒ จึ
งเริ่
มเน้
นเรื่
องความรั
กความผู
กพั
นกั
บผั
วเป็
นหลั
ไม่
เน้
นการหลอกหลอนแบบเอาเป็
นเอาตายเหมื
อนสมั
ยก่
อน
แม้
แม่
นาคพระโขนง เดอะมิ
วสิ
คั
 ละครเวที
ของ ถกลเกี
ยรติ
วี
รวรรณ กั
แม่
นาค เดอะมิ
วสิ
คั
 ละครเพลงของ ดารกา
วงศ์
ศิ
ริ
 เมื่
อ พ.ศ. ๒๕๕๒ ก็
เน้
น “รั
ก” มากกว่
า “หลอก”
มี
คนถามหลายคนว่
าเรื่
องแม่
นากมี
เสน่
ห์
ตรงไหน ? 
ผู
เขี
ยนคิ
ดว่
าเรื่
องแม่
นากมี
เสน่
ห์
ตรงที่
มี
ตั
วละครและ
โศกนาฏกรรมในชี
วิ
ต คื
อมี
แม่
นาก มี
สามี
 และมี
เหตุ
ร้
ายที่
น่
าสะเทื
อนใจในครอบครั
ว คื
อนากคลอดลู
กตาย 
ต่
างจากผี
อื่
น ๆ ซึ่
งมั
กไม่
มี
ครอบครั
ว และกล่
าวถึ
งกั
แต่
เพี
ยงสั้
น ๆ เช่
น 
ผี
กระสื
 ที่
รู
แต่
ว่
าชอบกิ
นสิ่
งโสโครก 
ผี
กระหั
 เป็
นผี
ผู
ชาย บิ
นได้
โดยอาศั
ยกระด้
งฝั
ดข้
าวเป็
นปี
ผี
ดิ
 เป็
นผี
ที่
ฝั
งไว้
โดยไม่
ได้
เผา 
ผี
พราย
 เป็
นผี
ในแม่
น�้
ล�
ำคลองหนองบึ
ง 
ผี
ป่
า 
เป็
นผี
ในป่
า 
ผี
โป่
 เป็
นผี
ตามดิ
นโป่
ในป่
า ดั
งนี้
เป็
นต้
อี
กประการหนึ่
งยั
งกล่
าวกั
นว่
าแม่
นากเคยมี
ตั
วตนจริ
ง ๆ 
ส่
วนเรื่
องการหลอกหลอนนั้
น จริ
งไม่
จริ
ง ยั
งพิ
สู
จน์
ไม่
ได้
ต้
องแยกพู
ดต่
างหาก   
ที่
ว่
าแม่
นากเคยมี
ตั
วตนจริ
ง ๆ มาจากข้
อเขี
ยนของ 
ก.ศ.ร. กุ
หลาบ
ผู
มี
ชี
วิ
ตระหว่
างรั
ชกาลที่
 ๓ ถึ
งรั
ชกาลที่
 ๖
(พ.ศ. ๒๓๗๗-๒๔๖๔ อายุ
 ๘๗ ป ี
 เป ็
นต ้
นตระกู
ล 
“ตฤษณานนท์
” และเป็
นผู
สนใจต�
ำนานเก่
า พงศาวดารเก่
า) 
นายกุ
หลาบเขี
ยนถึ
งแม่
นากในนิ
ตยสาร
สยามประเภท
ฉบั
บมี
นาคม ร.ศ. ๑๑๘ (พ.ศ. ๒๔๔๒) ว่
าวั
นหนึ่
พระศรี
สมโภช (บุ
ศย์
) ผู
สร้
างวั
ดมหาบุ
ศย์
 พระโขนง 
เล่
าเรื่
อง
“อ�
ำแดงนากพระโขนง” ถวายพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ
กรมสมเด็
จพระปรมานุ
ชิ
ตชิ
โนรส เสด็
จอุ
ปั
ชฌาย์
ของนาย
กุ
หลาบ
(วั
ดโพธิ์
) ว่
“ในรั
ชกาลที่
 ๓ กรุ
งเทพฯ 
อ�
ำแดงนาก บุ
ตรขุ
นศรี
นายอ�
ำเภอ
 บ้
านอยู
ปากคลองพระโขนง 
เปนภรรยา 
นายชุ
ตั
วโขนทศกรรฐ์
ในพระจ้
าวบรมวงศ์
เธอ จ้
าวฟ้
า 
กรมหลวงพิ
ทั
กษ์
มนตรี
...”
อ�
ำแดงนากคลอดลู
กตาย นายชุ
มเอาศพไป
ฝั
งที่
ป่
าช้
วั
ดมหาบุ
ศย์
ที่
พระศรี
สมโภช (บุ
ศย์
) สร้
างไว้
แต่
ครั้
รั
ชกาลที่
 หรื
อครั้
งที่
พระศรี
สมโภชยั
งบวชเป็
นพระ เมื่
อฝั
แล้
วก็
หาได้
เป็
นปี
ศาจหลอกผู
ใดไม่
 เป็
นแต่
ลู
กชายของนายชุ
ม 
อ�
ำแดงนากหวงทรั
พย์
สมบั
ติ
ของบิ
ดา เพราะบิ
ดาหรื
อนายชุ
นั้
นเป็
นคนมั่
งมี
 กลั
วบิ
ดาจะมี
ภรรยาใหม่
 จึ
งท�
ำอุ
บายใช้
คน
ไปขว้
างปาชาวเรื
อตามล�
ำคลองริ
มป่
าช้
าที่
ฝั
งศพอ�
ำแดงนาก
>
คนซ้
ายคื
อ ก.ศ.ร. กุ
หลาบ  
(พ.ศ. ๒๓๗๗-๒๔๖๔ อายุ
 ๘๗ ปี
) 
ผู้
เขี
ยนถึ
งแม่
นากพระโขนงว่
าเคยมี
ตั
วตนจริ
งๆ 
(ซี
ดี
เอนก 0483-135)
>
รู
ปปั้
นแม่
นากพระโขนงยุ
ค ๒๕๑๐ 
โดยอาจารย์
พรวนซึ่
งเคยบวชอยู่
ที่
วั
ดมหาบุ
ศย์
(เอนกถ่
าย อา ๑๒ พย. ๒๕๒๑ 
ขาวด�
ำสแกน 0219-004)
1...,30,31,32,33,34,35,36,37,38,39 41,42,43,44,45,46,47,48,49,50,...124