กรกฎาคม-กั
นยายน
๒๕๕๕
29
ชั้
นเชิ
งช่
าง
วิ
วั
ฒน์
พั
นธวุ
ฒิ
ยานนท์
ภาพ :
 บั
นสิ
ทธิ์
 บุ
ณยะรั
ตเวช
ปั
ตตานี
ลองหลั
บตา นึ
กภาพดิ
นแดนปลายด้
ามขวาน...ไปจนสุ
ดแหลมสุ
วรรณภู
มิ
 ราวสั
ก ๒๐๐ ปี
ก่
อนย้
อนขึ้
นไป 
ครั้
งยั
งไม่
มี
เส้
นแบ่
งพรมแดนเป็
นสากล  นึ
กถึ
งเกาะน้
อยใหญ่
ตอนใต้
ลงไปที่
รู้
จั
กกั
นว่
า สุ
มาตรา ชวา บาหลี
 ฯลฯ 
ที่
นั่
นมี
ผู
คนปะปนอยู
ร่
วมกั
นหลากหลายชาติ
พั
นธุ
  กลุ
มหลั
กเปรี
ยบดั
งเจ้
าของบ้
านคื
อ ชาวชวา-มลายู
ซึ่
งถื
อศาสนา
อิ
สลาม  ในหมู
ชนเหล่
านี้
 ชุ
ดแต่
งกายของชายจะเห็
นเด่
นชั
ดว่
านิ
ยมนุ
งผ้
าโสร่
ง โพกผ้
าพั
นศี
รษะ นอกจากนี้
แทบทุ
กคนจะ
เหน็
บ “กริ
ช” ตรงเอว ชายหนุ
มต่
างวั
ยนิ
ยมพกกริ
ชติ
ดตั
ว ด้
วยความรู
สึ
กภาคภู
มิ
 และสามารถจะชั
กออกมาใช้
ได้
คล่
องเมื่
อจ�
ำเป็
จนมี
ค�
ำกล่
าวกั
นว่
า ชายชวา-มลายู
ไม่
เคยไปไหนโดยไม่
พกกริ
“กริ
ช” มี
ดสั้
นสองคม ส่
วนใหญ่
ใบคดแบบลอนคลื่
น นั
บเป็
นสิ่
งแสดงฐานะ เกี
ยรติ
ศั
กดิ์
ความเป็
นชายของคนสมั
ยนั้
และบางคนเชื่
อว่
าศาสตราวุ
ธนี้
ประทานมาจากพระเจ้
เวลาผ่
านไป...หากเราเดิ
นทางไปในพื้
นที่
ภาคใต้
ตอนล่
างของประเทศไทยทุ
กวั
นนี้
 คุ
ณคิ
ดว่
าจะพบเห็
นกริ
ชไหม 
ค�
ำตอบคื
อ ไม่
เพี
ยง “พบ” เท่
านั้
น กริ
ชยั
งคงเป็
นความภาคภู
มิ
ใจของผู
ชายจ�
ำนวนมากส�
ำหรั
บการได้
ครอบครอง 
ยั
งเป็
นศาสตราวุ
ธที่
สั
มพั
นธ์
กั
บเรื่
องราวความเชื่
อ พลั
งเหนื
อธรรมชาติ
 อย่
างแน่
นแฟ้
นในคนหมู่
หนึ่
แม้
กริ
ชมิ
ใช่
อาวุ
ธหรื
อเครื่
องประดั
บบารมี
ที่
พกพาไปไหน ๆ อย่
างอิ
สระเหมื
อนสมั
ยก่
อนก็
ตาม 
กริ
ชกลายเป็
นของสะสมส่
วนตั
ว หรื
อมรดกตกทอดของตระกู
ล  เราอาจพบเห็
นกริ
ชได้
ในพิ
พิ
ธภั
ณฑ์
ต่
าง ๆ ไม่
ว่
พิ
พิ
ธภั
ณฑ์
ของทางราชการหรื
อพิ
พิ
ธภั
ณฑ์
พื้
นบ้
าน  พบในศิ
ลปะการแสดง ร�
ำสิ
ละ มะโย่
ง หรื
อรองเง็
งแบบโบราณ  ประการ
ส�
ำคั
ญ เรายั
งจะได้
พบช่
างท้
องถิ่
นจ�
ำนวนหนึ่
ง สื
บทอดงานฝี
มื
อท�
ำกริ
ชแบบดั้
งเดิ
มเอาไว้
 ซึ่
งสามารถเยี่
ยมชม ศึ
กษา หรื
อแม้
แต่
ซื้
อหามาเป็
นของที่
ระลึ
กได้
จากกลุ่
มท�
ำกริ
ชหลายแห่
กริ
ชยาวเพี
ยงคื
บกว่
า ๆ แต่
มี
ต�
ำแหน่
งแห่
งที่
ในชุ
มชนมาเป็
นหลายร้
อยปี
เช่
นนี้
 มี
ความเป็
นมาอย่
างไร
<
กริ
ชปั
ตตานี
ได้
รั
บการยอมรั
บว่
าขลั
ง 
สง่
าสมเกี
ยรติ
ยศ หมดจดงดงาม 
จุ
ดเด่
นอยู่
ที่
ด้
ามหรื
อ “หั
วกริ
ช” 
สลั
กเสลาเป็
นรู
ปสั
ญลั
กษณ์
หั
วนกพั
งกะ
1...,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30 32,33,34,35,36,37,38,39,40,41,...124