Page 108 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๒

106 วัฒนธ รม
ในงานเรื่องแรก ฟ้าทะลายโจร ซึ่ งแตกต่างและแปลกไปจาก
หนังไทยยุคนั้น ถือว่าใส่ความเป็นตัวตนของคุณเต็มที่หรือไม่
ก็ไม่ได้นึกถึงตัวตนอะไร แค่รู้สึกว่าเราชอบหนังไทยเก่า...
เสียดายยุคสมัยที่เราชอบมันผ่านไปแล้ว แต่เรายังโหยหามัน
อยู่เราอยากท� ำเก็บเป็นบั นทึกไว้ว่าสมัยหนึ่งยั งมีหนั งแบบนี้
เราพยายามรวมหนั งไทยยุคโบราณ ทั้ งรูปแบบ ทั้งเนื้ อหา
ทั้งการถ่ายท�ำทุกอย่าง รวมอยู่ในหนังเรื่องเดียวกัน
แรงบันดาลใจเรื่อง ฟ้าทะลายโจร มีที่มาอย่างไร เห็ นมีค�ำอุทิศ
ให้แก่ผู้ ก�ำกับฯ ท่านหนึ่งในอดีต คือคุณรัตน์ เปสตันยี
ตอนนั้นมีโครงการ “หนังไทยกลับบ้ าน” ของหอภาพยนตร์
แห่งชาติเขาไปได้ฟิล์มที่แรงก์แล็บ (Rank Film Laboratories)
มาจากอังกฤษ คือสมัยก่อนเราจะต้องส่งฟิล์มไปล้างที่เมืองนอก
แล้วล้างเสร็จ การหิ้ วฟิล์มเนกาทีฟกลับมาจะถูกเก็บภาษี อีก
รอบ เขาก็เลยหิ้วแค่ Release Print (ฟิล์มที่ ใช้ฉายในโรง)
เข้ามา ตัวเนกาที ฟก็ทิ้งไว้ที่นั่ น แล็บเขาก็จะเก็บไว้ให้แต่เก็ บ
ไว้เกื อบ ๔๐-๕๐ ปีไม่มีใครมาเอาคืนไปเลย...ทางแรงก์แล็บ
แจ้งมาทางเมืองไทยว่าจะเอาไหม ไม่เอาจะเผาทิ้งแล้วนะ ทาง
คุณโดม สุขวงศ์และทีมงาน ก็ วิ่งเต้นหาเงินจนได้การบินไทย
ช่วย ไปขนกลับมา หนั งไทยสมัยก่อน เราจะรู้สึกว่าคุณภาพ
ไม่ดีเพราะการเก็บเนกาทีฟไม่ดีอย่าง มนต์รั กลูกทุ่ง(๒๕๑๓)
นี่พริ้นท์มาจากฟิล์ม ๑๖ มม. ที่ มีคนเก็บไว้แล้วขยายขึ้นเป็น
๓๕ มม. ยังไงก็แย่ ...พอมันเป็นเนกาทีฟที่เก็ บดี ๆ ฟิล์มชุดนั้น
ก็เลยใสมาก สวย เราเพิ่งเคยเห็นสีจริง ๆ ของหนังไทยยุคนั้น
ยุคหลัง ๆ ที่เราดูสีมันจะหายไปหมดแล้ว กลายเป็นสีแดง ๆ
แต่ว่านี่ภาพคมกริ๊บ พู ดง่าย ๆ เหมือนย้อนยุคกลับไปนั่งดูหนัง
ตามโรงในสมั ยโบราณจริง ๆ เราก็รู้สึกทึ่ง ตามชื่อโครงการ
ทึ่งหนังไทย ที่ เอามาฉายที่เฉลิ มกรุ งนะครับ โห...หนั งยุคนั้น
สวยมาก สวยแบบเป็นศิลปะ สวยแบบไม่มี ใครเคยเห็นเลย
แล้วคุณรัตน์เขาเป็นช่างภาพมาก่อน เรื่องอาร์ต เรื่ องสไตลิสต์
เขาถึงจริง ๆ แล้วเขาก็อยากพัฒนาวงการหนังไทย ยุคนั้นเป็น
ยุคฟิ ล์ม ๑๖ มม. แล้วก็พากย์แต่เขาจะท�ำเป็น ๓๕ มม. แล้ว
ก็ท�ำเสียงในฟิล์ม พยายามจะท� ำให้เป็นมาตรฐานเมืองนอก
ส�ำหรับผมก็ถือว่าเป็นหนังที่ น่าเสียดายถ้าเราไม่รู้จั กมัน
เวลาท�ำงานให้ได้ฉากแปลก ๆ อย่างใน ฟ้าทะลายโจร และ
หมานคร ที่ได้รับอิทธิพลจากหนังไทยยุ คเก่าต้องคุยกับทีมงาน
อย่างไร
ก็พยายามเอาหนังเก่า ๆ ให้ดูทั้งหนังฮอลลีวูดด้วยนะ
ครับ คือหนังยุคนั้นมันเพิ่ งจะหลุดพ้นจากละครเวทีมาหน่อย ๆ
หนังเก่าบางเรื่ องเขาจะเซตเหมือนละครเวทีเลย
แต่ในขณะเดียวกั นก็ใส่เทคนิคสมัยใหม่เข้ามาด้วย
แน่ นอน เพราะเราก็ไม่สามารถท� ำหนังได้เหมือนหนั ง
สมัยโบราณ มันจะน่าเบื่อส�ำหรับคนรุ่นใหม่เราก็ใช้ภาษาหนัง
แบบปัจจุบันนี่แหละ การตัดต่อที่ฉับไวขึ้น แต่ว่าสไตล์-รูปแบบ
พยายามจะให้ละม้ายหนั งโบราณ
ทราบมาว่าในกรณี บทภาพยนตร์เรื่อง นางนาก จะใช้อีกวิธี
หนึ่งไปเลย
ตอนนั้ นก็ทดลองเหมื อนกัน โจทย์ ของ นางนากคือ
‘ถ้าเรื่องนางนากเคยเกิดขึ้นจริง’ คือต�ำนานเหล่ านี้เราก็ไม่รู ้ว่า
จริงหรื อไม่จริง แต่เราก็พยายามไปรีเสิ ร์ช หาจิ๊กซอว์ที่ใกล้เคี ยง
ความจริงที่สุด เช่น ประวัติสมเด็ จพระพุฒาจารย์โต เกี่ยวกับ
นางนากหน่อยหนึ่ง กรมหลวงชุมพรฯ เกี่ยวกับนางนากนิดหนึ่ง
เรื่ องกะโหลกหน้ าผาก หรือเรื่องที่ ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช
เล่ าว่าตอนเด็ก ๆ ผู้ ใหญ่เคยพาไปวัดมหาบุศย์แล้วพระชี้ให้ ดู
ว่ าศาลาการเปรียญเก่าที่ตอนนี้ รื้อไปแล้ว มี รอยตีนข้างบน
เพดาน เพราะนางนากมายื นห้ อยหัวหลอกพระ-เณร เรา
พยายามจะเชื่ อมความจริงเล็ก ๆ พวกนี้รวมเข้ามา แล้ วเราก็
คุยกั นในทีมก่อน ว่าเราต้องเชื่อก่อนว่ ามันเป็นเรื่องจริง ถ้าไม่
อย่ างนั้นเราท� ำงานไม่ได้เราต้องเขี ยนบทให้เหมือนกั บเราไป
ขุ ดหนังสื อสมั ยก่อนที่ มี อยู่จริ ง ๆ มา ไม่ ใช่บทที่ เกิดขึ้นใน
โจทย์ ของ นางนาก
คือ ‘ถ้าเรื่องนางนาก
เคยเกิดขึ้นจริง’
คุยกันในทีมว่าเรา
ต้องเชื่อก่อนว่ามั นเป็น
เรื่องจริง ไม่อย่างนั้ น
เราท�ำงานไม่ ได้”