วารสารวัฒนธรรม มกราคม - มีนาคม ๒๕๕๗ - page 23

23
“ฟื้นเลลิเกป่า” บ้านสุ นทรา ตำ�บลปันแต อำ�เภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง พุทธศักราช ๒๕๕๔
“พวกเรามีความคิ ดใหม่ที่จะใช้ สื่อ เช่ นลิ เกป่า
มาถ่ายทอดเรื่องราวของทะเลน้ อยที่เกิดการเปลี่ยนแปลง
ไปมาก ให้แก่ชุมชนหรือคนทั่วไปได้ รับรู้” นรินทร์ ปากบารา
นักศึกษาปี ๒ มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ วิทยาเขตปัตตานี
เล่าให้ฟังถึงแนวคิดส�ำคัญครั้งยังเป็นเพียงนักเรียนมัธยมปลาย
อยู่ที่โรงเรียนอุดมวิทยายน บ้านปั่นแต
“หรี” หรือ นรินทร์ ปากบารา เป็นคนสตูลโดยก�ำเนิด
ครอบครัวเธอนับถือศาสนาอิสลาม แต่ไปเติบโตที่จังหวัดพัทลุง
ช่วงระหว่างศึ กษาอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕ เธอกั บเพื่อน
นักเรียนรวม ๕ คน มีโอกาสรวมกลุ่มกันท�ำโครงการยุววิจัย
และผลิตสื่อในนามเยาวชนกลุ่มเด็กใต้จายข่าว
พวกเธอเห็นความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นที่ทะเลน้อย
จังหวัดพั ทลุง พื้ นที่ส่วนหนึ่งของทะเลสาบสงขลา ซึ ่ งมี สภาพ
เสื่อมโทรมลง ทั้งที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสู งและ
เป็ นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ ของชุมชนทะเลน้อย จึ งเข้า
ร่วมโครงการนักข่าวพลเมือง มีโอกาสไปสัมผัสทะเลน้อย
และในที่สุดจึงเข้าร่วมกิจกรรมของเด็กใต้จายข่าว
“เราใช้การแสดงลิเกป่า ซึ่งพวกเราเริ่มรู้จักเพราะร่วม
โครงการยุววิจัย รวมกลุ่มกัน ๕ คน มาร่วมท�ำวิ จัย ได้เรียนรู้
เรื่องความเป็นมา การแสดง แล้วการเข้าถึงชุมชนโดยใช้สื่อใหม่
ของเรา คือลิเกป่า เพื่อให้ทุกคนได้เห็นจึงได้น�ำมาเชื่อมโยงกัน
โดยที่คณะของเราได้มีโอกาสเรี ยนรู้ การแสดงลิเกป่าจาก
คณะเด่นชัยสงวนศิลป์" น้องหรีเล่ าที่มาที่ไปของกิจกรรม
บทคัดย่อในงานวิจัยชิ้ นนี้น�ำเสนอว่ า “ลิ เกป่า
บ้านสุนทรา” ศิลปะการแสดงอันเป็นภูมิปัญญาของท้องถิ่ น
ภาคใต้ ศิลปะที่มีคุณค่าในด้านของการสร้างความบั นเทิงใจ
มีเนื้อหาสาระสอดแทรกคุณธรรมสอนใจให้รู้จักส�ำนึกรักบ้านเกิด
อีกทั้งยังสอดแทรกเรื่องราวของของดี ประจ�ำจั งหวัดพัทลุง
และผลพลอยได้คือการสร้างชื่อเสียงให้แก่ชุมชนมายาวนาน
ถึ งวันนี้ การแสดงลิเกป่าก�ำลังจะสูญหายไปจากชุ มชน
เยาวชนแทบไม่รู้ จัก ไม่ เห็นความส� ำคัญ และไม่สนใจที่
จะอนุรักษ์สืบสานภูมิปั ญญาที่ได้รับการถ่ ายทอดมาจาก
บรรพบุรุษ
เยาวชนในปั จจุ บั นอาศั ยอยู ่ ในโลกแห่ งการ
เปลี่ยนแปลง โลกแห่งการพัฒนาและความเจริญก้าวหน้า
และวัฒนธรรมสมัยนิ ยม หากแต่ เทคโนโลยี ที่ทั นสมัย
คงเป็นแค่ เพียงสิ่งอ� ำนวยความสะดวกให้กับเราเท่านั้ น
คงไม่มีคุณค่าเที ยบเท่ากับภูมิปัญญาและวั ฒนธรรมที่ได้ รับ
การถ่ายทอดมาจากบรรพบุ รุษ อย่างเช่นการแสดงลิเกป่ า
เห็นคุณค่าอันเหลื อหลายนี้แล้ว พวกเราในฐานะลูกหลาน
ของชุมชนบ้านสุนทรา จึงต่างเกิ ดความรัก ความหวงแหน
และตระหนักถึงความส�ำคัญของการเผยแพร่ศิลปะการแสดง
ลิเกป่าให้เยาวชนและบุคคลอื่นได้รับรู้ ร่วมกันอนุรักษ์ศิลปะ
การแสดงแขนงนี้ให้สามารถด� ำรงอยู่คู่กับชุมชนบ้านสุนทรา
ตลอดไป