วารสารวัฒนธรรม มกราคม - มีนาคม ๒๕๕๗ - page 32

32
ลวดลายบนเรื อกอและจะเขียนรอบล� ำเรื อ
ถัดจากกราบเรือมักแบ่งเป็นแถบเล็กๆ ๓ แถบ ในแถบเขี ยน
ลายหน้ากระดานและลายอื่นด้วยสีแดง เหลือง เขียว น�้ำเงิน
หรือสีอื่นๆ ตามความชอบของช่าง ถัดลงไปจนจดท้องเรือ
ทาด้วยสีแดง การตกแต่งเรือกอและอาจเป็ นการผสมผสาน
ทางวั ฒนธรรมระหว่างความเชื่ อในศาสนาอิสลามที่ห้าม
เขี ยนรูปคนและรูปสัตว์ ช่างจึงเขียนเป็นลายดอกไม้ เถาไม้
และลายกระหนก การตกแต่ งเรือกอและสันนิ ษฐานว่ า
ได้แบบอย่ างมาจากเรื อพระราชพิธีของราขส�ำนั กที่ นิยม
แกะสลักลงรักปิดทองประดับกระจก แต่การตกแต่งลักษณะนี้
ต้ องใช้ฝี มือช่างสูง ใช้เวลานาน จึงไม่เหมาะกับเรือกอและ
ซึ่งเป็นเรือประมง จึงใช้วิธีการเขี ยนลวดลายด้วยสี ซึ่งสะดวก
และรวดเร็ วกว่า ลวดลายที่ เขียนเป็นการผสมผสานกั น
ระหว่างลายไทย ลายมลายู ช่างเขียนมักเป็นช่างพื้ นบ้าน
ที่ไม่ ได้ผ่านสถาบั นศิลปะ แต่อาศัยการฝึกฝนจนช�ำนาญ
หัวเรือกอและมักเขียนเป็นรูปนกในต�ำนาน เช่น นกกาเฆาะซูรอ
หรือนกกากะสุระ ซึ่งมีความเชื่อกันมาว่าเป็นนกการเวกหรือ
นกสวรรค์ที่บินสูงเทียมเมฆ นิยมเขียนให้มีหงอนสู งแตกออก
เป็น ๕ แฉก และที่แปลกคือมีงายื่นออกมาจากปาก หรือ
เขี ยนรูปนกบุ หรงซีงอซึ่งหัวเป็นนก ตั วเป็นราชสีห์ นกชนิดนี้
ตามต� ำนานเชื่อว่ามีฤทธิ์ มากและด�ำน�้ำได้อีกด้วย
ด้วยสีสั นที่ฉู ดฉาดสะดุดตา ลวดลายที่มาจาก
สัตว์ในต�ำนาน และรูปทรงของล�ำเรือที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
ท�ำให้เรือกอและไม่ ได้เป็ นเพียงพาหนะที่น�ำพาชาวประมง
มุ่งหน้ าสู่ทะเลไทยเพื่ อประกอบสัมมาอาชีพเท่ านั้ น แต่
เรือกอและยั งเป็นเสมือนงานศิลปะที่โลดแล่ นอยู่บนผืนน�้ำ
อวดฝี มืองานช่างพื้ นบ้านที่ชาวปั กษ์ใต้ ภาคภูมิใจ
เอกสารการอ้างอิง
สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคใต้ , มูลนิ ธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย
ธนาคารไทยพาณิชย์. กรุงเทพฯ.๒๕๔๒
๒
๑
๓
ข้อมูลเพิ่มเติม
http://bit.ly/1hEsvfT
๑. ลายพันธุ์ไม้ แบบเถาเลื้อย
๒. ลายนกบุหรงซี งอ หรือ นกสิงห์
๓. ลายนกกาเฆาะซูรอ หรือ นกกากะสุระ