Page 52 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๒

50 วัฒนธ รม
แม่ไม้มวยไทย
สยบได้ในไม้เดียว
แม่ไม้มวยไทยหมายถึงการผสมผสานท่าทางต่ าง ๆ
ในการใช้หมัด ศอก เข่า เท้า ส� ำหรับการต่ อสู้อาจเป็ นท่าที่
มีมาแต่ ดั้งเดิม หรื อครู/ผู้ชกจะคิดค้ นขึ้นใหม่
ในอดีตก่ อนที่นั กมวยจะมีการสวมนวมอย่ างฝรั่ง นัก
มวยไทยยังชกกันด้วยมือเปล่ าอย่างที่เรี ยกว่ามวยคาดเชือก
(หมายถึงการใช้ด้ายดิบพันมื อเสริมความแข็งแกร่งมั่นคงแก่
หมั ด) นักมวยยังสามารถใช้มื อของตนทุ่ม ทับ หัก จับ บิด
ร่างกายคู ่ต่ อสู้ ได้จึงเกิดชั้ นเชิงแม่ ไม้มวยไทยในการชก
ขึ้นมากมาย พลิกแพลงแปรเปลี่ ยนไประหว่างการต่อสู ้
มวยไทยจึงเป็ นศิลปะการต่อสู้ที่ไม่ ได้อาศัยพละก�ำลังเพี ยง
อย่างเดี ยว
แม่ไม้มวยไทยท่าต่ างๆ มักได้รั บการตั้งชื่ อให้มีความ
ไพเราะ เป็นที่จดจ�ำหรือเข้ าใจง่าย ส่ วนใหญ่เที ยบเคียง
เอากับชื่ อหรื อลีลาตัวละคร เหตุการณ์ ในวรรณคดีอาทิ
จระเข้ฟาดหาง หนุมานถวายแหวน มณโฑนั่ งแท่ น เถร
กวาดลาน ฯลฯ
เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๖ หลวงวิ ศาลดรุณกรหรือครู อั้น
สาริ กบุตร ได้ประพันธ์ต�ำรามวยไทยไว้เล่มหนึ่ง ต่อมาถูกใช้
เป็ นส่วนหนึ่งของหลักสูตรครูพลศึ กษา เนื้อหากล่าวถึงแม่ไม้
มวยไทยว่า “...ไม้มวยไทยมีทั้ งท่าเดี่ยว ท่าคละ เพลงมวย
ลูกไม้ และหมัดเด็ด เมื่อเรียนรู้ จนครบถ้วนแล้ วควรเรียน
ไม้ เกล็ดอันเป็นวิชามวยชั้นสูงหรือชั้ นครูต่อไป...”
หนั งสือเล่มดังกล่าวบันทึ กว่า ไม้เกล็ดมี ทั้งสิ้น ๑๒ ท่า
เช่น ท่าประกบ ประกับ จับ ตัด เพลงมวยมี ๑๖ ท่า แบ่งเป็น
การใช้หัว ใช้ศอก ใช้มื อ ใช้เข่า ใช้เท้ า ท่าปล�้ำมี๑๗ ท่า
เช่ น กดคอ หักแขน หยิกไหปลาร้า กระทืบอก
ครู มวยยุคต่อมายังรวบรวมเอากลเม็ ดเด็ดพรายที่มี อยู่
อย่างหลากหลายของแม่ไม้มวยไทยเข้าไว้ด้วยกัน แตกแขนง
แบ่ งเป็นแม่ไม้ หรือลูกไม้ ก็มี
กระทั่ งถึงยุ คที่นั กมวยไทยหันมาสวมใส่ นวมอย่าง
นั กมวยฝรั่ ง มี การบัญญั ติกฎกติ กาเพื่อป้ องกันอั นตราย
ที่จะเกิ ดขึ้น แม่ไม้มวยไทยที่เคยมีมาในอดีตบางแม่ไม้จึงไม่
สามารถหยิ บน�ำมาใช้ในการแข่งขั นได้ไม้ มวยบางไม้จึง
ค่อย ๆ สู ญหายหรือถูกลืมเลือนไปในที่สุด