Page 112 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๑

110 วัฒนธ รม
หมี่ดะ ดวงดาวบนยอดดอย
เรื่องและภาพ โอม รัชเวทย์,
สละ นาคบ�ารุ ง และคณะ
(กรมส่งเสริมวัฒนธรรม
กระทรวงวัฒนธรรม, ๒๕๕๔)
อาข่าเป็นกลุ่มชาติพั นธุ์ที่มีเอกลักษณ์
ทางสังคมและวัฒนธรรม ตั้งถิ่นฐานอยู่ บน
เขาสูงทางภาคเหนื อของประเทศไทย ลาว
พม่า และจี น ที่ผ่านมาเรื่องราวของพวกเขา
มักถู กเผยแพร่ตามสื ่อต่าง ๆ ด้ วยข้ อมูล
เชิงลบ วัตถุ ประสงค์ของ หมี่ดะ ดวงดาว
บนยอดดอยคือสร้ างความเข้าใจที่ถู กต้อง
เกี่ยวกับชาวอาข่า ผ่านรูปแบบของการ์ตูน
เพื่อให้เข้าถึ งกลุ่ มผู้ อ่านเยาวชนได้ง่ าย
น�าเสนอผ่านเรื่องราวของ “หมื ่อซอ” หรือ
“หมี่ดะ” หญิ งสาวชาวอาข่าที่อาศัยอยู ่บน
ดอยวาวีอ�าเภอแม่ สรวย จังหวัดเชียงราย
เริ่มเรื่องตั ้งแต่หมื่อซอยังอยู่ในครรภ์ของแม่
จนเธอเกิด เติบโต เรียนรู้วิถี ชีวิตอาข่าผ่ าน
การสั่งสอนของพ่อแม่และการหล่ อหลอม
ของชุมชน จวบจนกระทั่งแต่งงานมีครอบครัว
ขั้นตอนการท�างานของการ์ตูนคุณภาพเล่มนี้
เริ่มตั้งแต่การให้ข้อมู ลต่าง ๆ โดยชาวอาข่า
ไปจนถึงการลงพื ้นที่เก็บรายละเอี ยดมา
สร้างสรรค์งาน ท�าให้ หมี่ ดะ ดวงดาวบน
ยอดดอยถือเป็ นตัวอย่างอันดี ของความ
พยายามสร้างความรับรู้เกี่ยวกับกลุ่ มชาติ พันธุ์
อันแตกต่างหลากหลายในสังคมไทย
ตลาดสามชุก
เรื่องเล่า กับภาพเก่าและใหม่
เอนก นาวิกมูล (บรรณาธิการ)
ด�าเนินงานโดย คณะกรรมการพัฒนา
ตลาดสามชุ กเชิงอนุ รักษ์
อ�าเภอสามชุก จั งหวัดสุพรรณบุรี
(กรมส่ งเสริมวัฒนธรรม
กระทรวงวั ฒนธรรม, ๒๕๕๔)
ตลาดสามชุ ก เรื่องเล่ า กับภาพเก่ า
และใหม่ เกิดจากความร่ วมมือของทั้งคน
ในชุมชน คนนอกชุมชน ตลอดจนภาครั ฐ
ผ่ านการรวบรวมภาพถ่ายเก่าจากแต่ละบ้าน
แต่ ละตระกูลในตลาดสามชุ ก ตลาดเก่าแก่
อายุ เกินร้อยปี ริ มแม่น�้าท่ าจี นในจังหวั ด
สุพรรณบุรีแล้วต่างคนต่างมาช่วยกันให้ค�า
อธิ บายภาพ ถ่ายทอดเรื่องราวของตลาด
สามชุ กเผยแพร่ให้คนนอกได้ รู้ จักประวัติ-
ศาสตร์ ของชุมชน เนื ้อหาในหนังสือเล่มนี้
แบ่ งเป็ นสามส่วนคื อ ส่วนแรก “สามชุก
ตลาดร้อยปีตลาดมีชีวิต พิพิธภัณฑ์มีชีวา”
ว่าด้ วยความเป็นมาของตลาดสามชุกอย่าง
สั้น ๆ น่ าชมด้วยภาพมุ มสูงที่บั นทึกเมื ่อ
ประมาณ พ.ศ. ๒๔๘๐-๒๔๙๐ ท�าให้ เราได้
เห็ นภูมิทัศน์ของสามชุกในยุ คนั้นจากทาง
อากาศ ส่วนที่ ๒ คือ “ภาพเก่าของชาวสามชุก”
เป็ นส่วนภาพเล่าเรื ่องที ่ดูมีชี วิตชีวา เมื ่อ
ภาพถ่ายที ่ครั้งหนึ่งถูกบันทึกเพื่อเก็บความ
ประทั บใจ หรือเพื่อเป็นที่ระลึก ได้เผยคุณค่า
ในการเป็นบันทึกของท้องถิ่น และส่วนที่๓
คือ “สามชุกยุคปัจจุบัน-บ้านเมือง ห้างร้าน
ข้ าวของ ผู ้คน” เป็นเรื่องราวของร้านและ
เรือนของแต่ละตระกูลอย่างสั้น ๆ ที่กอปรขึ้น
เป็นเสน่ ห์ของตลาดโบราณแห่งนี้หนังสือ
เล่มนี ้จึงท� าหน้ าที่ทั้งยืดอายุ ภาพเก่าส่วน
บุคคลอันสัมพันธ์ กับชุมชน และเป็นตั วอย่าง
ของงานอนุรักษ์ชุมชนที ่เกิดจากคนในชุมชน
เป็นส�าคั ญ
๑๐๘ ธรรมะสะกิดใจ
พระไพศาล วิสาโล
(ส�านักพิมพ์สารคดี, ๒๕๕๔)
มาเตือนสติ สะกิดใจ กับข้อคิดดี ๆ ที่
คัดสรรจากบทความและค�าบรรยายของ
พระไพศาล วิ สาโล ที่สื่อด้วยประโยคง่าย ๆ
แต่อิ งหลักธรรมของพระพุทธองค์ที่ยากจะ
ปฏิเสธสั จธรรมของโลกและมนุษย์
“ในขณะที่ประสาทตาของเราไวต่ อ
ความโกรธของคนอื่น แต่ใจเรากลั บเชื่องช้า
ในการรู้ทันความโกรธของตนเอง”
ไม่ ต้องรอให้ ทุกข์ก็ อ่านได้และยาม
เผชิ ญทุกข์ก็ อ่ านดี หยิ บอ่านวั นละนิด
ช่วยพิ ชิตความทุกข์ ในใจตน