108
วั
ฒนธ รม
ณ ปั
จจุ
บั
นเริ
มมี
การน�
าตั
วอั
กษรไทยประดิ
ษฐ์
ในงาน
ออกแบบมากยิ
งขึ
นในลั
กษณะของ Typography การใช้
ตั
อั
กษรไทยแบบย้
อนยุ
คก็
ได้
รั
บความนิ
ยมเป็
นอย่
างมาก โดย
เฉพาะตามแหล่
งท่
องเที
ยวต่
าง ๆ เช่
น อั
มพวา (สมุ
ทรสงคราม)
เชี
ยงคาน (เลย) เสื้
อยื
ดที่
สกรี
นตั
วอั
กษรย้
อนยุ
คก็
ขายดี
ตั
วอย่
างงานกราฟิ
กในปั
จจุ
บั
นที
แสดงถึ
งความเป็
นไทย
เช่
นอะไรบ้
าง
ตั
วอย่
างภาพที
น�
ามาใช้
ในงานออกแบบซึ
งเป็
นของ
ใกล้
ตั
วคนไทยมานาน ผมขอยกตั
วอย่
างโลโก้
ของ TCDC
(Thailand Creative & Design Center ศู
นย์
สร้
างสรรค์
งานออกแบบ) ที
น�
าห่
อขนมไทยมาเป็
นสั
ญลั
กษณ์
 ที
ถึ
งแม้
ไอเดี
ยจะมาจากชาวต่
างชาติ
 แต่
ผมคิ
ดว่
าบางครั
งเราก็
ต้
อง
อาศั
ยมุ
มมองจากภายนอกที
มองความเป็
นไทยของเรา
แม้
เราอาจจะมองว่
าสิ
งที
เรามี
อยู
นั
นเชย แต่
ในทางกลั
กั
น สิ
งนั
นกลั
บเป็
นสิ
งที
น่
าสนใจมากในสายตาของคน
ภายนอก ซึ
งถื
อว่
าสั
ญลั
กษณ์
นี
เป็
นการออกแบบที
แสดง
ตั
วตนที่
เรี
ยบง่
ายและสวยงาม
การศึ
กษาในปั
จจุ
บั
นส่
งเสริ
มการท�
างานออกแบบด้
าน
นี้
อย่
างไรบ้
าง
ในสถาบั
นการศึ
กษานั
นไม่
ค่
อยมี
การท�
างานวิ
จั
ยด้
าน
งานกราฟิ
กเท่
าที
ควร สมมุ
ติ
นั
กศึ
กษาอยากท�
ามั
กได้
รั
ค�
าถามจากอาจารย์
ว่
างานกราฟิ
กที
แสดงถึ
งเอกลั
กษณ์
ไทย
คื
ออะไร นั
กศึ
กษาก็
จะมองว่
าเป็
นเรื
องใหญ่
มากเพราะต้
อง
ค้
นคว้
าอย่
างหนั
ก สรุ
ปคื
อไม่
ได้
ท�
าเพราะต้
องหาข้
อมู
ลอี
เยอะ ซึ
งไม่
เหมื
อนกั
บการท�
าวิ
จั
ยเรื
องงานกราฟิ
กอื
น ๆ
เช่
น งานของญี
ปุ
นที
มี
ชิ
นงานและแหล่
งอ้
างอิ
งเยอะ ใน
ทางตรงกั
นข้
ามการท�
างานด้
านกราฟิ
กไทยนั
นต้
องหาข้
อมู
ล 
แต่
หลั
งจากที
ผมท�
างานวิ
จั
ยผ่
านมา ๔-๕ ปี
 งานวิ
จั
ด้
านกราฟิ
กไทยก็
กระเตื้
องขึ้
นและมี
ผู้
ศึ
กษาเพิ่
มมากขึ้
ปั
จจุ
บั
นกราฟิ
กดี
ไซเนอร์
มี
ความตื
นตั
วเรื
องการออกแบบ 
งานที่
สื่
อเอกลั
กษณ์
ไทยมากน้
อยเพี
ยงใด
ล่
าสุ
ดเมื
อปี
 พ.ศ. ๒๕๕๔ มี
การจั
ดสั
มมนาและนิ
ทรรศ-
การชื
อ Somewhere Thai เพื
อส่
งเสริ
มงานออกแบบที
มี
เอกลั
กษณ์
ไทย ซึ
งผมมี
โอกาสได้
ขึ
นบรรยาย ก็
ถื
อว่
ามี
การ
ตื
นตั
วค่
อนข้
างมาก แต่
เท่
าที
สั
งเกตภายในงานมี
ผู
พู
ดเรื
อง
หนั
งสื
อ 
Very Thai
 เยอะมาก คื
อหนั
งสื
อแสดงภาพถ่
าย 
Street Culture ของฝรั
งที
ถ่
ายซาเล้
ง ถ่
ายถุ
งก๊
อบแก๊
บ ฯลฯ 
ซึ
งผู
คนต่
างพู
ดว่
านี
คื
อภาพที
แสดงความเป็
นไทย ผมรู
สึ
กว่
ามั
นเป็
น Popular
Culture มาก บางคนถ่
ายรู
ปขอทานแล้
วน�
ามารี
ทั
ชก็
บอกว่
านี
คื
อความเป็
นไทย
วั
นสุ
ดท้
ายที
ผมขึ
นบรรยายสรุ
ป  ผมจึ
งบอกว่
าถ้
าจะท�
างานกราฟิ
กไทยต้
อง
รั
บผิ
ดชอบสั
งคมด้
วย เพราะหากคุ
ณท�
ากั
นเยอะและเป็
นสิ
งที
เห็
นดี
เห็
นงาม
ร่
วมกั
น ต่
อไปสิ่
งเหล่
านี้
อาจกลายเป็
นเอกลั
กษณ์
ไทยในที่
สุ
ปั
ญหาของการท�
างานกราฟิ
กดี
ไซน์
อย่
างไทยคื
ออะไร
การท�
างานด้
านกราฟิ
กของไทยนั
นเกิ
ดขึ
นช้
ากว่
าต่
างประเทศ ฉะนั
นจะให้
มานั
งวาดใหม่
ก็
ไม่
มี
ใครท�
า เขาจึ
งน�
าสิ
งที
มี
อยู
แล้
วมาใส่
ลงไปในชิ
นงาน  ปั
ญหา
คื
อวั
ตถุ
ดิ
บของเรามี
น้
อยมาก ไม่
ค่
อยมี
ใครสร้
าง หรื
อมี
แต่
ยั
งไม่
ถู
กหยิ
บมาใช้
  ใน
สถานศึ
กษาก็
ยั
งไม่
มี
การสอนวิ
ชากราฟิ
กอย่
างไทย จะมี
ก็
แต่
วิ
ชาประวั
ติ
ศาสตร์
ศิ
ลปะซึ่
งไม่
ได้
สอนว่
าจะน�
าสิ
งเหล่
านั
นมาใส่
ในงานกราฟิ
กอย่
างไร มี
ผู
เชี
ยวชาญ
ด้
านเอกลั
กษณ์
ไทยมาสอน แต่
ไม่
ได้
สอนด้
านการออกแบบ การศึ
กษาด้
านนี
จึ
งไม่
พั
ฒนาไปไหนไกล  ณ ปั
จจุ
บั
นงานกราฟิ
กท�
าเพื
อเป็
นพาณิ
ชยศิ
ลป์
 แต่
ใน
ต่
างประเทศงานกราฟิ
กถื
อเป็
นการท�
างานศิ
ลปะ
อี
กปั
ญหาหนึ
งคื
อในวงการกราฟิ
ก คนที
จะได้
ท�
างานกราฟิ
กที
เป็
นผลิ
ตภั
ณฑ์
ไทยนั
นมี
น้
อยมาก ฉะนั
นคนที
ท�
างานกราฟิ
กทั
วไปจะไม่
มี
โอกาสท�
างานกราฟิ
กที
เป็
นไทย ผมคิ
ดว่
าทางออกของปั
ญหานี
คื
อเราควรท�
างานเป็
นกราฟิ
กอาร์
ต ซึ
งมี
ข้
อดี
คื
อไม่
ต้
องรอให้
ใครมาจ้
าง เพราะถ้
ามั
วแต่
นั
งรอคุ
ณก็
จะไม่
มี
โอกาสได้
ออกแบบงานที่
มี
เอกลั
กษณ์
ไทยเลย
ในปั
จจุ
บั
นการประยุ
กต์
เอกลั
กษณ์
ไทยผ่
านงานกราฟิ
กดี
ไซน์
พั
ฒนามาก
น้
อยเพี
ยงใด
ปั
จจุ
บั
นมี
ผู
เริ
มท�
ากราฟิ
กอาร์
ตกั
นบ้
างแล้
ว อย่
างเช่
น ตามมหาวิ
ทยาลั
หรื
อสมาคมกราฟิ
กไทย ยกตั
วอย่
าง โครงการช่
วงน�
าท่
วมเช่
น Art For Help
ถื
อเป็
นหนทางสร้
างโอกาสในการออกแบบงานกราฟิ
กอย่
างไทย  ตอนนี
ก็
มี
ไม่
กี
คนที
ด�
าเนิ
นแนวทางการออกแบบงานกราฟิ
กที
แสดงเอกลั
กษณ์
ไทย
อย่
างแข็
งแกร่
ง เท่
าที
ผมเห็
นก็
มี
คุ
ณ “โรจน์
 สยามรวย” (ไพโรจน์
 ธี
ระประภา)
ที่
เอาจริ
งเอาจั
งทางด้
านนี้
และถื
อว่
ายื
นหยั
ดในแนวอนุ
รั
กษ์
มุ
มมองที่
มี
ต่
องานกราฟิ
กดี
ไซน์
อย่
างไทย
บางที
ศิ
ลปะอาจโน้
มน้
าวได้
ด้
วยคนสร้
างงานศิ
ลปะ ถ้
าคนท�
างานศิ
ลปะนั้
มี
ความรู
และหมั
นสร้
างสรรค์
ผลงานที
เป็
นเอกลั
กษณ์
ไทย ก็
จะสร้
างความ
ภาคภู
มิ
ใจแก่
ทั
งผู
ท�
างานศิ
ลปะและผู
ชม แต่
ปั
ญหาตอนนี
คื
อศิ
ลปิ
นหรื
นั
กออกแบบนั
นยั
งไม่
สามารถเข้
าถึ
งความเป็
นไทยได้
เท่
าที
ควร อาจเพราะ
เขาเหล่
านั
นยั
งไม่
ได้
รั
บแรงบั
นดาลใจใหม่
ๆ ก็
เป็
นได้
 ผมคิ
ดว่
าแรงบั
นดาลใจ
เป็
นสิ
งส�
าคั
ญและผมก�
าลั
งจะสร้
างแรงบั
นดาลใจให้
ทุ
กคนได้
ชมกั
น ในช่
วง
เดื
อนกรกฎาคมนี
ผมมี
โครงการร่
วมกั
บพี
 “โรจน์
 สยามรวย” จั
ดนิ
ทรรศการศิ
ลปะ
เกี
ยวกั
บงานกราฟิ
กดี
ไซน์
อย่
างไทย เพื
อสร้
างแรงบั
นดาลใจและปลุ
กเชื
อไฟให้
นั
กออกแบบไทยใส่
ความเป็
นไทยลงไปในชิ้
นงาน
1...,100,101,102,103,104,105,106,107,108,109 111,112,113,114,115,116,117,118,119,120,...124