Page 71 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๑

หาความรู ้เรื่อง “มรดกภูมิปัญญาทาง
วัฒนธรรม”
กระทรวงวัฒนธรรมจัดพิมพ์หนังสื อ
มรดกภู มิปัญญาทางวั ฒนธรรมเมื ่อปี
พ.ศ. ๒๕๕๒ และ ปีพ.ศ. ๒๕๕๓ ส่ ง
มอบให้ แก่หน่ วยงานที่เกี ่ยวข้องและห้อง
สมุดทั่วประเทศ นอกจากนี ้ข้อมูลมรดก
ภูมิ ปัญญาทางวัฒนธรรม รายชื่อมรดก
ภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติเกณฑ์
การขึ ้นทะเบียน ข้ อมูลข่ าวสารต่าง ๆ
สามารถสืบค้นได้ที่ www.culture.go.th/
ichthailand หรือ เฟสบุ ๊ก “มรดกภูมิ -
ปัญญาทางวัฒนธรรม”
วีดิ ทัศน์ “มรดกภูมิปัญญา”
มี สารคดี ชุ ด “บั นทึ กวั ฒนธรรม”
กล่าวถึงมรดกภูมิ ปัญญาทางวั ฒนธรรม
รวม ๓๐ ตอน อาทิ หนังใหญ่ เครื ่อง
จั กสานย่านลิเภา ต�านานพระแก้ วมรกต
มวยไทย ฤๅษีดัดตน ฯลฯ ติดต่อขอรั บ
ได้ที่กลุ่มปกป้องคุ้มครองมรดกภูมิปัญญา
ส�านักมรดกภู มิปั ญญาทางวัฒนธรรม
กรมส่งเสริมวั ฒนธรรม เลขที่๑๔ ถนน
เที ยมร่ วมมิ ตร ห้ วยขวาง กรุ งเทพฯ
๑๐๓๑๐ โทร. ๐-๒๒๔๗-๐๐๑๓ ต่ อ
๑๓๑๒-๑๓๑๔
กรณียู เนสโกประกาศรับรอง Royal
ballet of Cambodia และ Sbek
Thom, Khmer shadow theatre
ของกั มพูชา ที ่คล้ายกับ “โขน” และ
“หนังใหญ่” ของไทย ในบัญชีรายการ
ตั วแทนมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้อง
ไม่ได้ของมนุษยชาติ
การประกาศบั ญชี รายการตัวแทน
มรดกทางวั ฒนธรรมที่จั บต้องไม่ได้ ของ
มนุ ษยชาติตามที่ก�าหนดในอนุสัญญาฯ
ไม่ ได้ เป็นการประกาศความเป็ นลิขสิทธิ ์
หรื อการเป็ นเจ้ าของแต่ เพี ยงผู ้ เดียว
วัฒนธรรมของไทยกับเขมรมี ความคล้าย
กัน แต่ก็ยังมีลักษณะเฉพาะแยกกัน โดย
ในกรณี ของ Royal ballet of Cambodia
และ Sbek Thom, Khmer shadow
theatre ของกัมพู ชา ได้รับการประกาศเป็น
ผลงานชิ ้นเอกมรดกวัฒนธรรมมุ ขปาฐะ
หรื อจับต้ องไม่ได้ ก่อนที่อนุสัญญาจะมี
ผลใช้บั งคับ ซึ ่งต่อมายู เนสโกได้ น� ามา
ประกาศอยู่ในบัญชีรายการตัวแทนฯ ใน
ปี พ.ศ. ๒๕๕๑ พร้ อมกับรายการจาก
ประเทศต่ าง ๆ รวมทั้งสิ ้น ๙๐ รายการ
ทั ้งนี ้หากประเทศไทยเข้าเป็ นภาคีอนุ
สั ญญาฯ ก็สามารถเสนอ “โขน” และ
“หนั งใหญ่” ขอขึ ้นบัญชี รายการตัวแทน
มรดกทางวั ฒนธรรมที่จั บต้องไม่ได้ ของ
มนุ ษยชาติได้เช่นกัน
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมมีเจ็ด
สาขา
กรมส่งเสริมวั ฒนธรรมได้ จ� าแนก
มรดกภูมิปั ญญาทางวัฒนธรรมออกเป็น
เจ็ ดสาขา คือ ๑. ภาษา ๒. วรรณกรรม
พื ้นบ้ าน ๓. ศิ ลปะการแสดง ๔. แนว
ทางปฏิ บัติทางสั งคม พิธีกรรมและงาน
เทศกาล ๕. งานช่างฝีมือดั้งเดิม ๖. ความรู้
และแนวปฏิ บั ติเกี่ยวกั บธรรมชาติ และ
จั กรวาล และ ๗. กีฬาภูมิปัญญาไทย
ไทยมี“มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม”
๘๐ รายการ
กระทรวงวั ฒนธรรมประกาศขึ้น
ทะเบียนมรดกภูมิปั ญญาทางวัฒนธรรม
ของชาติ ไว้๘๐ รายการ (เริ ่มปี พ.ศ.
๒๕๕๒ มี ๒๕ รายการ ปีต่ อ ๆ มาคื อ
๒๕ และ ๓๐ รายการตามล�าดั บ) และ
จะประกาศขึ ้นทะเบียนมรดกภูมิปั ญญา
ทางวั ฒนธรรมของชาติประจ�าปี พ.ศ.
๒๕๕๕ ในเดือนสิงหาคมนี้
การปกป้องคุ้มครองมรดกภู มิปั ญญา
ทางวัฒนธรรมท�าได้อย่ างไร
กระบวนการปกป้องคุ ้มครองมรดก
ภูมิปั ญญาทางวัฒนธรรมจะต้ องให้ชุมชน
กลุ่ มคน หรือปัจเจกบุคคล ซึ่งถื อครอง
หรื อที่มี ส่วนเกี่ยวข้องทั้งทางตรงและทาง
อ้อมเข้ามามีส่วนร่ วมด�าเนิ นการ ตั้งแต่
การจ�าแนก การบั นทึกหลักฐาน การวิจั ย
การสนั บสนุ นส่งเสริมให้ มีการสื บสาน
การถ่ ายทอด การอนุ รั กษ์ และการ
สร ้ างสรรค ์ อย ่ างยั ่งยื นตามสภาพ
แวดล้อมที่เหมาะสม
เมษายน-มิ ถุนายน ๒๕๕๕ 69
๔ ๘
๙
๕
๖
๗