Page 70 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๑

“มาท�าความรู้จัก
กันสักหน่อย”
๑
“มรดกภูมิปัญญาทางวั ฒนธรรม” กับ
“มรดกโลก” ไม่เหมือนกัน
“มรดกภูมิ ปัญญาทางวัฒนธรรม”
เน้นแนวทางปฏิบัติการแสดงออก ทักษะ
องค์ ความรู้ ความเชื่อ ฯลฯ ของชุ มชน
กลุ่มคน หรื อในบางกรณีปัจเจกบุ คคล ที่
ส่งผ่านและสื บทอดจากรุ่นสู่รุ ่น หรื ออี ก
นั ยหนึ่ง คื อ วัฒนธรรมที ่ยังมี ชีวิ ต ส่วน
“มรดกโลก” เน้นโบราณสถานหรืออุทยาน
แห่ งชาติที่ทรงคุณค่าโดดเด่นเป็นสากล
ในแง่ มุมของประวั ติศาสตร์ศิลปะ หรือ
วิทยาศาสตร์เป็นส�าคัญ
“มรดกภูมิปัญญาทางวั ฒนธรรม” กับ
“มรดกทางวัฒนธรรมที ่จับต้ องไม่ได้”
เหมือนกันไหม
“มรดกภูมิ ปัญญาทางวัฒนธรรม”
เป็ นศัพท์ ที ่กรมส่งเสริ มวั ฒนธรรมแปล
และนิ ยามขึ้นจากอนุสัญญาว่าด้วยการ
สงวนรั กษามรดกทางวัฒนธรรมที ่จับต้อง
ไม่ ได้(Intangible Cultural Heritage)
ของยู เนสโก ที่มุ่ งส่งเสริ มการตระหนั ก
ถึงคุ ณค่าอั นโดดเด่น ยกย่ององค์ ความรู้
และภูมิ ปัญญาของบรรพบุ รุษ ส่ งเสริม
ศักดิ์ศรี ทางวั ฒนธรรม และเอกลักษณ์
ของกลุ ่มชนที่มี อยู่ทั ่วประเทศ แต่ศัพท์
ค�าว่ า “มรดกทางวัฒนธรรมที่จั บต้ อง
ไม่ได้” อาจจะเข้าใจยากและไม่คุ้นเคยใน
ประเทศไทย คณะกรรมการวัฒนธรรม
แห่ งชาติจึ งมีมติ เมื่อวันที ่๓๑ สิงหาคม
๒๕๕๒ ให้ใช้ค�าว่า “มรดกภูมิปัญญาทาง
วัฒนธรรม”
ไทยยังไม่ได้เข้าเป็ นภาคีอนุสัญญาว่า
ด้วยการสงวนรักษามรดกทางวัฒนธรรม
ที่จับต้องไม่ได้
ประเทศไทยอยู ่ระหว่างเตรี ยมการ
เข้าเป็นภาคีสมาชิกอนุสัญญาว่าด้วยการ
สงวนรักษามรดกทางวั ฒนธรรมที่จับต้อง
ไม่ได้จึ งท�าให้ประเทศไทยยังไม่สามารถ
เสนอมรดกทางวัฒนธรรมของไทยเพื่อขึ้น
บัญชีรายการมรดกวัฒนธรรมที่จับต้ องไม่ได้
ของยู เนสโกได้ในขณะนี้อย่างไรก็ตาม
ประเทศไทยได้พัฒนากลไกและมาตรการ
ต่ าง ๆ เพื ่อรองรับการเข้ าเป็นภาคี อนุ
สัญญาฯ แล้ว ได้แก่การจัดท�าคลังข้อมูล
การขึ้นทะเบียน และการพัฒนากฎหมาย
๙ สิ ่งควรรู้กั บ
“มรดกภู มิป ญญาทางวัฒนธรรม”
68
๒
๓
มรดกวัฒนธรรม
กองบรรณาธิการ
และส�านั กมรดกภูมิปั ญญาทางวัฒนธรรม
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม
วัฒนธ รม