Page 17 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๑

เมษายน-มิ ถุนายน ๒๕๕๕ 15
“...ทองค�าบังเกิดขึ้นต�าบลบางสะพาน แขวงกุยบุรี
ได้ส่งทองค�าหนัก ๓ ต�าลึงเข้ามาทูลเกล้ าฯ ถวายเป็น
ทองข่าว โกษาธิบดีกราบบั งคมทูลพระกรุณาให้ทราบ
ครั้นถึงเดือน ๑๒ จึงมีพระราชด� ารัสให้ข้าหลวงคุ มไพร่
สองพันออกไปตั ้ งร่ อนทองค�าต�าบลบางสะพาน ครั ้นถึง
ณ เดือน ๕ ปีมะโรง สัมฤทธิศก ศักราช ๑๑๑๐ ปี ได้
เนื้อทองมาทูลเกล้าฯ ถวาย ๙๐ ชั่งเศษ จึ งโปรดตั้งพระ
กุยบุรีเป็นพระยาวิเศษสมบัติ สมควรแก่ ความชอบ แล้ว
ทรงพระราชศรัทธาให้แผ่ทองร่อนมาเป็นประทากล้อง
ขึ้นไปปิดพระมณฑปพระพุทธบาท แต่ยอดและเหมกับ
นาคนั้นแผ่หุ้มทั้งสิ้น”
ในยุคนั้นทองค�ามักถูกน�าไปใช้ในงานด้ านศาสนา
ถวายเป็ นพุทธบู ชาในฐานะตัวแทนกิ ริยาบุญที่แสดงถึง
ความศรั ทธาสูงสุด และสื่อถึ งความมั่งคั ่งของพระนคร
พระเกี ยรติยศ และบุ ญญาบารมี แห่งองค์ พระมหา
กษั ตริย์
ดังปรากฏในบันทึกของบาทหลวงเดอชั วสี ผู้ช่วย
ราชทูตจากราชส�านักพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ แห่งฝรั่งเศส
ที ่เดินทางมาเจริ ญพระราชไมตรีในสมั ยสมเด็ จพระ
นารายณ์ มหาราช บรรยายถึงพระศรีสรรเพชญ์ พระ
พุ ทธรูปคู ่บ้ านคู่ เมืององค์ใหญ่ ที่สุดของกรุงศรี อยุธยา
สูง ๖ วา ๒ ศอก (๔๒ ฟุต) กว้าง ๘-๙ ศอก (๑๓-๑๔ ฟุต)
ที่ประดิษฐานอยู่ในพระวิ หารหลวง วัดพระศรีสรรเพชญ์
พระอารามหลวงในพระบรมมหาราชวัง ว่าพระพุ ทธรูป
องค์ นี้หุ ้มทองหนาถึง ๓ นิ้วทั ้งองค์ คิ ดตามน�้าหนั ก
ทองค�าตกราว ๑๒,๔๐๐,๐๐๐ ปอนด์ฝรั่งเศส
ส่ วนพระบรมมหาราชวั ง อันประกอบไปด้ วย
พระที่นั่งและพระต�าหนัก ใน ค�าให้การขุนหลวงวัดประดู่ -
ทรงธรรม เอกสารจากหอหลวงก็ระบุว่า ในมุขโถงของ
พระที่นั่ง มีพระแท่นมณฑปบุษบกทองค�าตั้งอยู่ ใช้เป็น
ที่เสด็ จออกรับแขกเมือง ที่กลางพระที่นั่งยังมีพระแท่น
ปั ญญงคกาญจนเนาวรัตน์ตั้งอยู่ มี มหาเศวตฉัตรปักที่
หลังพระแท่ นซึ่งท�าด้ วยทองค�านพคุ ณน�้าเก้า ประดับ
เพชรและพลอยมีค่า สูง ๓ ศอก ทองค�าหุ้มหนักถึง ๙๐
ชั่ง
โยส เชาเต็น ผู้อ�านวยการบริษัทอินเดียตะวันออก
แห่งฮอลันดา (VOC) ประจ�ากรุ งศรีอยุธยา บันทึกว่า ไม่
มีพระมหากษั ตริย์องค์ใดในแถบนี้ที่จะมี เมืองหลวงใหญ่
โตมโหฬาร วิจิตรพิสดาร และสมบูรณ์พู นสุขเหมือนกับ
พระมหากษัตริย์ของราชอาณาจักรอยุธยา
“เห็นได้ชัดว่าพระมหากษัตริย์สยาม เป็นบุคคลที่
ร�่ารวยที่สุดคนหนึ่งในภาคตะวันออกนี้”
ท้องพระคลังของพระองค์ ได้ รับการบรรยายภาพ
ไว้โดย นิโคลาส์ แชรแวส ชาวฝรั่ งเศสที่ได้เข้ามาพ� านัก
อยู ่ในกรุงศรีอยุธยา ๔ ปี ในสมั ยสมเด็จพระนารายณ์
มหาราช
“พระเจ้ าแผ่นดิ นทรงมีพระราชทรัพย์ อยู ่แปด
หรื อสิบท้ องพระคลัง ที่มีทรั พย์สินอันล�้าค่ายิ่งกว่าท้อง
พระคลังอื ่น ๆ ในห้องหรือท้องพระคลังแห่งหนึ่งมีไห
เป็นอันมาก ตั้งเรียงสลับซับซ้ อนอยู่จนถึงหลังคา เต็มไป
ด้วยเงินเหรียญและทองค�าแท่ง”
ทองค�ายังถู กน�าไปรั งสรรค์ด้ วยฝีมื ออั นประณีต
ของช่างทอง เป็นเครื่องประดับอันวิ จิ ตร ตามสมบัติ
เฉพาะอันโดดเด่นของโลหะธาตุชนิดนี้ที่มีความแวววาว
อยู่เสมอ ไม่ท�าปฏิกิริยากับออกซิเจน เมื่อสัมผัสอากาศ
จึ งไม่หมองและไม่ เกิดสนิม และมีความอ่ อนตัวที่สุด
ทองค�าบริสุทธิ์ ๑ ออนซ์ สามารถดึงเป็ นเส้นลวดยาวได้
ถึง ๘๐ กิโลเมตร และมีการค�านวณกันว่าหากใช้ทองค�า
๒๒ กิโลกรัม ก็สามารถดึงเป็ นเส้ นได้รอบโลก ด้วย
สมบัติดังกล่าวนี้ งานทองจึงสามารถขึ้นรู ปยืดขยายได้
ทุกทิศทางโดยไม่เกิ ดการปริแตก ทองค�าเพียง ๑ กรัม
สามารถตี เป็นทองค�าเปลวแผ่นบางได้ถึง ๑๘๐ ตาราง
เซนติเมตร
แปดหรือสิบท้องพระคลัง
อื่นๆ ในห้องหรือท้องพระคลังแห่งหนึ่ งมีไหเป็นอั นมำก
ไปด้วยเงิ นเหรียญและทองค�ำแท่ง”