วารสารวัฒนธรรม มกราคม - มีนาคม ๒๕๕๗ - page 9

9
มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๗
ข้อวิเคราะห์ ความเป็นมาของโนรา
ในด้านหลักฐานทางประวั ติศาสตร์และโบราณคดี
ผู้ เขี ยนได้ศึกษาและวิเคราะห์เอกสารต่างๆ พบว่ าอาณาจักร
ศรีวิชัยเจริญรุ่ งเรืองในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๘อาณาจักรนี้
มีศู นย์กลางที่เมื องปาเล็มบัง นครศรี ธรรมราช และไชยา
ศูนย์กลางเปลี่ ยนไปมาไม่คงที่ ตามการเปลี่ ยนแปลงทาง
การเมือง อาณาจั กรนี้เจริ ญสู งสุดในพุทธศตวรรษที่ ๑๖
ในช่วงปลายศตวรรษที่ ๑๘ ถูกพวกโจฬะรุกรานจึ งเริ่ ม
เสื่อมลง จนเมื่อพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช ตี ได้เมืองไชยา
อาณาจักรตามพรลิงค์จึงเข้ามามีอ�ำนาจแทน ระหว่ างที่
อาณาจักรศรีวิ ชัยเรืองอ�ำนาจนั้น ในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๔
เป็นช่วงที่พระพุทธศาสนาฝ่ายมหายานเข้ามาเผยแผ่ การรับ
พระพุทธศาสนาฝ่ายมหายานนี้มีความสอดคล้องกับการรับ
ความเชื่อ และเรื่องราวต่างๆ จากบรรดาต�ำนานและชาดกต่างๆ
ดังพบในชาดกเรื่องพระสุธน-มโนห์รา เป็นต้นในขณะเดียวกัน
ภาพสะท้อนทางขนบปฏิบัติที่เนื่องด้วยความเชื่อ - พิ ธีกรรม
ของโนราที่ยังคงร่องรอย ก็ ยังปรากฏให้เห็นได้ในหลายส่วน
ของวิถีปฏิบัติ รอยต่อของวัฒนธรรมด้านศิลปะการแสดงโนรา
กับการแสดงท่าร�ำอันเป็นแม่ท่า หรือแม่บท “กรณะ ๑๐๘ ท่า”
ต่างก็มีความสัมพันธ์กันอย่างมาก ทั้งท่าจีบ ตั้งวง การใช้
อวัยวะต่ างๆ ของร่างกาย ความเชื่อเรื่ องอ�ำนาจเหนือ
ธรรมชาติ พิธีกรรม และขนบที่ศิลปินโนราถือปฏิบัติมีความ
เป็นเหตุ เป็นผลอย่ างมาก ส�ำหรับรูปแบบของท่ าร�ำโนรา
ได้เป็ นหนทางไปเป็นท่ าร�ำพื้นฐานของท่าร� ำนาฏศิลป์ไทย
โดยเฉพาะละครชาตรีที่เป็นสมุฏฐานของละครประเภทต่างๆ
จึงถือว่าโนรา หรื อชาตรี หรือโนรา - ชาตรี ตามที่เรียกกันนี้
ถือเป็นครูของศิ ลปิน เมื่อประกอบพิธีไหว้ครู - ครอบโขนละคร
จึงมีเทริดส�ำหรับตั้งบนแท่นบูชา เมื่อเข้าสู่พิธีครอบครูผู้ประกอบ
พิธีไหว้ครูใช้เทริดครอบประสิทธิ ์ประสาทศิลปะวิ ทยาการ
แก่ศิ ษย์
พิ ธีไหว้ครูโนรา เป็นการทำ�พิธีบวงสรวงและน้อมรำ�ลึกถึ งพระคุณ
ของครู หมอโนรา เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต