Page 20 - นิตยสารวัฒนธรรม ปีที่ ๕๒ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๖

๑๘
รองศาสตราจารย ดร.ณรงค ชัย ป ฎกรัชต
ดนตรี-การแสดง
มรดกวั ฒนธรรม
การแสดงของไทย
ละครชาตรี
ละคร มีความหมายถึงการละเลนที่มีตัวแสดง ดําเนินเรื่องราว
ตามบท มีทารํา มีดนตรี เพลง บรรเลง และขับรอง รูปแบบและลักษณะของละคร
มีความแตกตางกันไปตามฐานที่ เกิด เชน ละครในเปนละครที่เกิดขึ้ นในพระราชฐาน
การแสดงเนนความสวยงามประณีตทั้งดนตรี บทรอง กระบวนทารํา เครื่ องแตงกาย
ละครนอก เปนละครของชาวบานทั่ วไป การแสดงเนนความบันเทิงของประชาชน
การดําเนินเรื่ องรวดเร็ว ไมพิถีพิถัน ละครชาตรี แมจะเปนละครที่ใหความบันเทิง
แตก็เปนละครซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความเชื่อและพิธีกรรม ละครพั นทาง และละคร
ดึกดําบรรพ เปนละครที่พัฒนาขึ้ นเพื่อความบันเทิง นอกจากนี้ ยังมีรูปแบบการแสดง
ในลักษณะของละครอีก เชน ลิเก ลิเกปา โนรา ละครซอ ฯลฯ
การกลาวถึงละครชาตรี ในมุมของการแสดงที่เกี่ยวกับความเชื่อและ
พิธีกรรมนั้นเปนเพราะละครประเภทนี้สอดแทรกอยู ในวิถีชีวิตของประชาชน
ตนแบบของละครชาตรี มาจากปกษใต ซึ่งไดรั บรูปแบบและแนวการแสดงจาก
อินเดียมาอีกทอดหนึ่ ง นิยมแสดงเรื่องพระสุธนมโนหรา มีชื่อเรียกการแสดงว า
“โนหรา” หรือ “โนหราชาตรี” ในปจจุบั นชื่อนี้ ยังคงใชเรียกกันอยู ในจังหวัด
ภาคใต และยังเรียกสั้นๆว า “โนรา” รองรอยของละครชาตรีปรากฏตั้งแต
ครั้งกรุ งศรีอยุธยา เปนแบบของละครรําของไทยประเภทต างๆ หลักฐานละคร
ชาตรีอยางหนึ่งคือ การนํา “เทริ ด” ซึ่งเปนสวนสวมยอดเหนือศีรษะของนักละคร
ไดเปนสัญลักษณที่ สื่อสัมผัสการสื บทอดที่มีความหมาย โดยใชเปนเครื่องพิธี
สําคัญใน “พิธีครอบละครใน” ดังปรากฏเมื่อปขาล ฉศก พ.ศ. ๒๓๙๗ ตามสําเนา
รับสั่งในรัชกาลที่ ๔ มีการนํ าเทริดมาครอบศีรษะใหศิษย ซึ่งในปจจุบั นวงการ
นาฏศิลปไทยก็ ยังถือปฏิบั ติอยู