๑๐
ลายตาแข
ลายที่
มี
ลั
กษณะเป
นเส
นทแยงนี้
อาจจะเป
นห
ามุ
หกมุ
ม ก็
ได
ลายเฉลวอาจจะสานเป
นตาโปร
งๆ อย
าง ลายเข
ชะลอม เปล หรื
อสานติ
ดกั
นจนทึ
บก็
ได
การสานด
วยแม
ลายทั้
งสองแบบ อาจจะสาน
ประกอบกั
บลายอื่
น หรื
อเพิ่
มตอกสานสอดขั
ดกั
นซ
อนเข
าไป
เพื่
อให
เกิ
ดลายพิ
เศษที่
สวยงามยิ่
งขึ้
น เช
น ลายดอกพิ
กุ
ลายดอกจอก ลายดอกแหน เป
นต
การสานอี
กวิ
ธี
หนึ่
งคื
ลายขด
(coil) เป
นวิ
ธี
สาน
ด
วยการขดเชื่
อมกั
นเป
นชั้
นๆ ต
องมี
โครงสร
างเป
นชั้
นๆ ก
อน
แล
วใช
วั
ตถุ
ดิ
บที่
แปรรู
ปเป
นเส
น รั
ด มั
ด หรื
อ พั
น ให
โครงสร
าง
นั้
นเป
นรู
ปทรงตามต
องการ การสานวิ
ธี
นี้
มั
กใช
กั
บวั
สดุ
ที่
นํ
ามา
สานเป
นวั
สดุ
อ
อนที่
ไม
สามารถคงรู
ปอยู
ได
ด
วยตั
วของมั
นเอง
เช
น หวาย ปอ ผั
กตบชวาและย
านลิ
เภา การสานวิ
ธี
นี้
ส
วนมาก
สานเป
นภาชนะที่
มี
ลั
กษณะเป
นกล
องสี่
เหลี่
ยมหรื
อทรง
กระบอก ได
แก
กล
องบุ
หรี่
กระเป
า เชี่
ยนหมาก เป
นต
ลายอิ
สระ
เป
นลายที
ไม
อยู
ในกฎของลายทั
งสามแบบ
ผู
สานอาจคิ
ดขึ้
นเองหรื
อสานไปตามใจ เครื่
องจั
กสานที่
สาน
ด
วยลายอิ
สระมั
กมี
รู
ปทรงแปลกไปจากเครื่
องจั
กสานที่
สาน
ตามแบบแผนที
สื
บทอดกั
นมา อาจจะเป
นลายที
ประดิ
ษฐ
ขึ
นใหม
เช
น ลายขิ
ดที่
ได
แบบอย
างมาจากผ
าขิ
ด หรื
อลายตั
วหนั
งสื
ลายสานลั
กษณะนี้
พบน
อยมาก เพราะโดยธรรมชาติ
ของ
ช
างจั
กสานไทยมั
กจะยึ
ดแบบแผนที่
สื
บทอดกั
นมาแต
โบราณ
มากกว
าการคิ
ดสร
างสรรค
ให
แปลกออกไป
นอกจากวิ
ธี
การสานหลั
กๆ ทั้
ง ๔ วิ
ธี
ดั
งกล
าวแล
ในแต
ละท
องถิ่
น อาจจะมี
กรรมวิ
ธี
ที่
ผิ
ดแปลกแตกต
างกั
ออกไปบ
าง ตามความนิ
ยมและแบบแผนที่
สื
บทอดกั
นมา
ในแต
กลุ
มชน
กลวิ
ธี
การสาน
กลวิ
ธี
การสาน ขึ้
นอยู
กั
บรู
ปแบบของเครื่
องจั
กสาน
แต
ละชนิ
ด ลวดลายที่
ใช
สานมี
หลายประเภท ตั้
งแต
ลายขั
ลายขั
ดทแยง ลายขด เป
นต
ซองเงิ
น ซองสํ
าหรั
บใส
สตางค
สานด
วยใบเตย บริ
เวณจั
งหวั
ดนราธิ
วาส
1...,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,...124