๒๓
มกราคม-มี
นาคม ๒๕๕๖
การรํ
าแก
บน
ซึ่
งเป
นส
วนหนึ่
งของคณะละครชาตรี
ได
รั
บความนิ
ยมจากเจ
าภาพ ในการจ
างหาไปรํ
าถวายมื
หรื
อรํ
าแก
บน ตามสถานที่
ซึ่
งเป
นศาลสถิ
ตของสิ่
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
เหนื
อธรรมชาติ
บางแห
งมี
คณะละครประจํ
าอยู
ในพื้
นที่
เช
น วั
ดโสธร
วรารามวรวิ
หาร จั
งหวั
ดฉะเชิ
งเทรา ศาลหลั
กเมื
อง ศาลพระพรหม ตรงสี่
แยกราชประสงค
ศาลพระพรหม ย
านถนนบรมราชชนนี
ศาลพระพิ
ฆเนศวร
เขตห
วยขวาง ฯลฯ เมื่
อรํ
าแก
บน มี
การขั
บร
องประกอบรํ
าอ
างนามสิ่
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
ของแต
ละสถานที่
เพื่
อให
สอดคล
อง
กั
บงาน เช
น การรํ
าแก
บนที่
ศาลหลั
กเมื
อง มี
บทว
สิ
บนิ้
วลู
กหนอขอประณม
ยกขึ้
นตั้
งเหนื
อเกศา
เจ
าประคุ
ณศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
เรื
องฤทธา
ได
เป
นที่
พึ่
งพาได
อาศั
เจ
าพ
อหลั
กเมื
องมาแล
มาถึ
งแล
วจํ
าคลาดแคล
ว ...
ในบรรดาศิ
ลป
นละครชาตรี
มี
ชื่
ออี
กแหล
งหนึ่
งคื
คณะละครชาตรี
ของนายพู
น เรื
องนนท
ต
นตระกู
ลเป
นชาว
นครศรี
ธรรมราช เมื
อครั
งที
พระบาทสมเด็
จพระนั
งเกล
าเจ
าอยู
หั
โปรดเกล
าฯให
เจ
าพระยาพระคลั
ง (ดิ
ศ) [สมเด็
จเจ
าพระยาบรม
มหาประยุ
รวงศ
(ดิ
ศ บุ
นนาค)] ไปราชการทั
พทางหั
วเมื
องป
กษ
ใต
เมื่
อ พ.ศ. ๒๓๗๕ บรรดาราษฎรในหั
วเมื
องป
กษ
ใต
ได
ติ
ดตาม
กองทั
พเข
ามายั
งกรุ
งเทพมหานคร บรรดาราษฎรชาวมุ
สลิ
โปรดเกล
าฯ ให
ไปตั้
งบ
านเรื
อนแถวบางกะป
มี
นบุ
รี
บรรดา
ราษฎรชาวพุ
ทธตั้
งบ
านเรื
อนอยู
ย
านหลานหลวง ผู
เขี
ยนเคยได
มี
โอกาสสั
มภาษณ
ข
อมู
ลจากคุ
ณวั
นดี
เรื
องนนท
บุ
ตรสาว
คนหนึ่
งของนายพู
น เรื
องนนท
ศิ
ลป
นละครชาตรี
ผู
มี
ชื่
อเสี
ยง
ซึ่
งคุ
ณวั
นดี
เรื
องนนท
ได
นํ
าศิ
ลป
นละครไปรํ
าถวายมื
อบวงสรวง
เจ
าพ
อขุ
นทุ
ง ภายในมหาวิ
ทยาลั
ยมหิ
ดล ศาลายา และสื
บค
ประวั
ติ
ของตระกู
ลเรื
องนนท
จึ
งทราบว
า บรรพบุ
รุ
ษของคณะ
ละครนายพู
น เรื
องนนท
ได
เดิ
นทางมาสู
กรุ
งเทพมหานคร
พร
อมกั
บกองทั
พของเจ
าพระยาพระคลั
ง (ดิ
ศ) ด
วย โดยในครั
งนั
พระศรี
จุ
มพล (ฉิ
ม) เป
นศิ
ลป
นและครู
สอนละครเรื
อเร
หรื
อเรื
อลอย
ท
านรั
บราชการในราชสํ
านั
กเมื
องนครศรี
ธรรมราช มี
ลู
กศิ
ษย
จํ
านวนมากและร
วมกั
นประกอบอาชี
พด
านการแสดง บุ
ตรของ
พระศรี
จุ
มพล (ฉิ
ม) ท
านหนึ่
งชื่
อเรื
อง ได
เดิ
นทางพร
อมกองทั
ของเจ
าพระยาพระคลั
ง (ดิ
ศ) ด
วย และตั้
งบ
านเรื
อนอยู
ที่
หลานหลวงประกอบอาชี
พแสดงละครชาตรี
และเชิ
ดหนั
งตะลุ
สื
บทอดมรดกด
านการแสดงหลายช
วงอายุ
ศิ
ลป
นบุ
ตรหลาน
ในยุ
คต
อๆ มาที่
มี
ชื่
อเสี
ยง เช
น นายพู
น เรื
องนนท
นายทองใบ
เรื
องนนท
และอี
กหลายท
าน สํ
าหรั
บนายทองใบ เรื
องนนท
ได
รั
บการเชิ
ดชู
เกี
ยรติ
ให
เป
นศิ
ลป
นแห
งชาติ
ประจํ
าป
พ.ศ. ๒๕๔๐
ด
านขนบที่
เป
นแบบแผนการแสดงละครชาตรี
ประกอบด
วยกระบวนการ ร
อง รํ
า ทํ
าเพลง เมื
อตั
งเครื
องกํ
านลแล
ป
พาทย
บรรเลงเพลงโหมโรง ต
อด
วยเพลงวาลงโรงแล
วจึ
งมี
การร
องเชื้
อ ซั
ดชาตรี
เบิ
กโรง จนกระทั่
งเข
าสู
เรื่
องที่
แสดง เช
เรื่
องสั
งข
ทอง ไชยเชษฐ
พระรถเมรี
(นางสิ
บสอง) แก
วหน
าม
โม
งป
า สุ
วรรณหงส
หรื
อเรื่
องราวที่
ผู
กขึ้
นตามแต
ละคณะ
การแสดงเน
นบทร
องที่
มี
ทั้
งจดจํ
าบทกลอน หรื
อด
นสดของ
ศิ
ลป
น เมื่
อถึ
งช
วงการเจรจาเน
นการใช
ถ
อยคํ
าที่
เรี
ยบง
าย
สื่
อสารตรงไปตรงมา หยาบบ
าง ตลกบ
าง ดํ
าเนิ
นเรื่
องราว
รวดเร็
ว มี
วงดนตรี
บรรเลง เครื
องดนตรี
สํ
าคั
ญคื
อวงป
พาทย
ชาตรี
1...,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24 26,27,28,29,30,31,32,33,34,35,...124