“มาท�
ำความรู้
จั
ก
กั
นสั
กหน่
อย”
๑
“มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม” กั
บ
“มรดกโลก” ไม่
เหมื
อนกั
น
“มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม”
เน้
นแนวทางปฏิ
บั
ติ
การแสดงออก ทั
กษะ
องค์
ความรู
้
ความเชื่
อ ฯลฯ ของชุ
มชน
กลุ
่
มคน หรื
อในบางกรณี
ปั
จเจกบุ
คคล ที่
ส่
งผ่
านและสื
บทอดจากรุ
่
นสู
่
รุ
่
น หรื
ออี
ก
นั
ยหนึ่
ง คื
อ วั
ฒนธรรมที่
ยั
งมี
ชี
วิ
ต ส่
วน
“มรดกโลก” เน้
นโบราณสถานหรื
ออุ
ทยาน
แห่
งชาติ
ที่
ทรงคุ
ณค่
าโดดเด่
นเป็
นสากล
ในแง่
มุ
มของประวั
ติ
ศาสตร์
ศิ
ลปะ หรื
อ
วิ
ทยาศาสตร์
เป็
นส�
ำคั
ญ
“มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม” กั
บ
“มรดกทางวั
ฒนธรรมที่
จั
บต้
องไม่
ได้
”
เหมื
อนกั
นไหม
“มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม”
เป็
นศั
พท์
ที่
กรมส่
งเสริ
มวั
ฒนธรรมแปล
และนิ
ยามขึ้
นจากอนุ
สั
ญญาว่
าด้
วยการ
สงวนรั
กษามรดกทางวั
ฒนธรรมที่
จั
บต้
อง
ไม่
ได้
(Intangible Cultural Heritage)
ของยู
เนสโก ที่
มุ
่
งส่
งเสริ
มการตระหนั
ก
ถึ
งคุ
ณค่
าอั
นโดดเด่
น ยกย่
ององค์
ความรู
้
และภู
มิ
ปั
ญญาของบรรพบุ
รุ
ษ ส่
งเสริ
ม
ศั
กดิ์
ศรี
ทางวั
ฒนธรรม และเอกลั
กษณ์
ของกลุ
่
มชนที่
มี
อยู
่
ทั่
วประเทศ แต่
ศั
พท์
ค�
ำว่
า “มรดกทางวั
ฒนธรรมที่
จั
บต้
อง
ไม่
ได้
” อาจจะเข้
าใจยากและไม่
คุ
้
นเคยใน
ประเทศไทย คณะกรรมการวั
ฒนธรรม
แห่
งชาติ
จึ
งมี
มติ
เมื่
อวั
นที่
๓๑ สิ
งหาคม
๒๕๕๒ ให้
ใช้
ค�
ำว่
า “มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทาง
วั
ฒนธรรม”
ไทยยั
งไม่
ได้
เข้
าเป็
นภาคี
อนุ
สั
ญญาว่
า
ด้
วยการสงวนรั
กษามรดกทางวั
ฒนธรรม
ที่
จั
บต้
องไม่
ได้
ประเทศไทยอยู
่
ระหว่
างเตรี
ยมการ
เข้
าเป็
นภาคี
สมาชิ
กอนุ
สั
ญญาว่
าด้
วยการ
สงวนรั
กษามรดกทางวั
ฒนธรรมที่
จั
บต้
อง
ไม่
ได้
จึ
งท�
ำให้
ประเทศไทยยั
งไม่
สามารถ
เสนอมรดกทางวั
ฒนธรรมของไทยเพื่
อขึ้
น
บั
ญชี
รายการมรดกวั
ฒนธรรมที่
จั
บต้
องไม่
ได้
ของยู
เนสโกได้
ในขณะนี้
อย่
างไรก็
ตาม
ประเทศไทยได้
พั
ฒนากลไกและมาตรการ
ต่
าง ๆ เพื่
อรองรั
บการเข้
าเป็
นภาคี
อนุ
สั
ญญาฯ แล้
ว ได้
แก่
การจั
ดท�
ำคลั
งข้
อมู
ล
การขึ้
นทะเบี
ยน และการพั
ฒนากฎหมาย
๙ สิ่
งควรรู
้
กั
บ
“มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม”
๑
๒
๓
มรดกวั
ฒนธรรม
กองบรรณาธิ
การ
และส�
ำนั
กมรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม
กรมส่
งเสริ
มวั
ฒนธรรม
68
วั
ฒนธ รม