90
วั
ฒนธ รม
อุ
ปกรณ์
อื
น ๆ ก็
มี
แตกต่
างกั
นไปตามประเภท 
ของงาน ได้
แก่
 กระดาษอั
งกฤษสี
ต่
าง ๆ มี
ดแทงหยวก 
มี
ดยาวส�
าหรั
บตั
ดหยวก อุ
ปกรณ์
การแกะสลั
ก ค้
อน 
ตะปู
 ตอกส�
าหรั
บเย็
บแผงหยวก พิ
มพ์
ลายแบบต่
าง ๆ 
คี
มตั
ดลวด หิ
นลั
บมี
ด สี
ย้
อมดอกไม้
งานแทงหยวกของกลุ
มช่
างวั
ดจ�
าปามี
ลั
กษณะ
งานสี
ประเภท ได้
แก่
งานแทงหยวกเครื
องถม
 เป็
งานชั
นสู
งที
เป็
นของหลวง เดิ
มใช้
เฉพาะเจ้
านาย ใช้
วิ
ธี
การกดพิ
มพ์
ลงบนผั
กผลไม้
 เช่
น มะละกอ ฟั
กทอง 
จากนั
นน�
าไปติ
ดที
แผงหยวก ใช้
ใบตองหรื
อกระดาษสี
รองรั
บ  
งานประกอบเครื
องสด
 เป็
นงานแกะสลั
ภาพลอยตั
วมาประดั
บแทนการติ
ดลายหรื
อฉลุ
ลาย 
มั
กเป็
นภาพเล่
าเรื
อง มี
ระเบี
ยบแบบแผนและฐานา- 
นุ
ศั
กดิ
ในการประดั
บภาพ  
งานแทงหยวกฉลุ
ลาย
ใช้
วิ
ธี
ฉลุ
ลายบนหยวก แล้
วซั
บกระดาษสี
ด้
านหลั
ง 
เกิ
ดเป็
นลายสองมิ
ติ
 ความงามอยู
ที
การซั
บกระดาษสี
ด้
านหลั
ง ช่
วยขั
บลายให้
เด่
นชั
ด  
งานแทงหยวกผสม
และตกแต่
งด้
วยดอกไม้
สด
 เป็
นการใช้
ดอกไม้
สด 
มาประดั
บผสมผสานแทนภาพแกะสลั
ก เช่
น การ
ประดั
บพวงอุ
บะ แผงม่
านที
ร้
อยขึ
นจากดอกไม้
เป็
นต้
น งานชนิ
ดนี
พั
ฒนาขึ
นใหม่
 ใช้
เป็
นครั
งแรก 
ในงานพระราชทานเพลิ
งศพครู
จรู
ญ หว่
างจั
นทร์
ขั
นตอนการท�
า ช่
างต้
องประกอบโครงสร้
างเป็
อาคารขึ
นก่
อน อาจเป็
นอาคารเรื
อนยอดหรื
อรู
ปแบบ 
อื่
น ๆ ตามที
ออกแบบไว้
 โดยมี
ส่
วนประกอบที
ส�
าคั
ญ 
ดั
งนี้
รั
ดเกล้
 เป็
นส่
วนรองรั
บหลั
งคาต่
อจากปลาย 
เสาด้
านบน  กลุ
มช่
างวั
ดจ�
าปาออกแบบให้
หลั
งคามี
กระโจมผ้
าและต่
อด้
วยฐานบั
วกลุ
ม แทงหยวกที
ขอบ
บนแผงหยวกเป็
นลายกระจั
งรวนหรื
อกระจั
งใบเทศ 
ขอบด้
านล่
างเป็
นลายเฟื
องกั
บลายฟั
นปลา ส่
วนกลาง
ของแผงหยวกประดั
บเครื
องสดหรื
อฉลุ
ลาย ถ้
ามี
การ
ประดั
บดอกไม้
สดจะท�
าเป็
นแผงม่
านมี
ชายห้
อยด้
วย
อุ
บะ  รั
ดเกล้
าเป็
นส่
วนที
สื
อถึ
งสวรรค์
 ภาพที
น�
ามา
ประดั
บจึ
งเกี
ยวกั
บเทวดา นางฟ้
า เช่
น พระมาตุ
ลี
เทพนม ราหู
อมจั
นทร์
 เมขลา-รามสู
ร เป็
นต้
น 
เสา
 รองรั
บส่
วนรั
ดเกล้
า มี
การท�
าแผงหยวก 
บั
งเสา ลวดลายที
ใช้
คื
อลายแข้
งสิ
งห์
เปลว ซึ
งเป็
เอกลั
กษณ์
ของช่
างวั
ดจ�
าปา และนิ
ยมประดั
บภาพ 
หงส์
 มั
งกร และพญานาคพั
นเสา ภาษาช่
างเรี
ยกว่
า 
“กั
ดกั
น” หมายถึ
งหั
นหน้
าภาพเข้
าหากั
น 
ถั
ดลงมาเป็
น 
บั
วปากฐาน
 ส่
วนนี
นิ
ยมประดั
ภาพจั
รามเกี
ยรติ
 เช่
น ภาพหนุ
มานรบกุ
มภกรรณ 
หนุ
มานจั
บนางเบญจกาย หนุ
มานรบมั
จฉานุ
 เป็
นต้
น  
เสาถุ
 เป็
นเสาขนาดเล็
กต่
อจากบั
วปากฐาน 
ลั
กษณะเหมื
อนขาโต๊
ะรั
บโลงศพ ส่
วนนี
ประดั
บแผง
หยวกเรี
ยกว่
าสิ
งห์
หนี
บ คื
อน�
าแผงหยวกสองแผงหั
หลั
งเย็
บติ
ดกั
น ประกอบด้
วยลายแข้
งสิ
งห์
 ลาย
ฟั
นปลา 
เรื
อนไฟ
 เป็
นส่
วนต่
อจากเสาถุ
น ด้
านบนเป็
นที
วางดอกไม้
จั
นทน์
 นิ
ยมใช้
ลายฟั
นปลา ลายฟั
นสาม 
ประกอบเป็
นแผงหยวกแบบบั
วคว�
าบั
วหงาย กลาง
> นำยทวี
ศั
กดิ์
และพี่
น้
องตระกู
ลหว่
ำงจั
นทร์
มั
กไปสำธิ
ตและสอนกำรแทงหยวก
ให้
กั
บโรงเรี
ยน มหำวิ
ทยำลั
ยในงำนต่
ำงๆ
ในภำพเป็
นกำรสำธิ
ตกำรแทงหยวกในงำน
ประจ�
ำปี
ของวั
ดหนั
ง พ.ศ. ๒๕๕๓
(ภาพ : ธี
รนั
นท์
 ช่
วงพิ
ชิ
ต)
1...,82,83,84,85,86,87,88,89,90,91 93,94,95,96,97,98,99,100,101,102,...124