นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๔ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 8

8
ส�ำหรั บในประเทศไทยได้มีการค้ นพบหลักฐาน
ทางโบราณคดี ที่เกี่ยวข้องกับข้าวในเรื่องต่างๆ หลายพื้นที่
อาทิ เช่น แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง อ�ำเภอหนองหาน จังหวัด
อุดรธานี และที่โนนนกทา อ� ำเภอภูเวี ยง จังหวัดขอนแก่น
พบแกลบข้าวที่เป็ นส่วนผสมของเครื่องใช้ โบราณอายุกว่า
๕,๐๐๐ ปี นอกจากนี้ ยังพบภาพเขียนผนังผาหมอนน้ อย
อ�ำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี เป็นภาพลักษณะคล้าย
บันทึกการเพาะปลูกธัญพื ชลักษณะคล้ายข้าว มีภาพควาย
แปลงพืช อายุราว ๖,๐๐๐ ปี ซึ่งหลักฐานทางโบราณคดีต่างๆ
เหล่านี้ได้สะท้อนให้เห็นว่าผู้คนดั้งเดิมในอาณาบริเวณนี้รู้จัก
ปลูกข้าวมาเป็นเวลายาวนานแล้ว
นักวิชาการไทยร่วมกับนักวิ ทยาศาสตร์ชาวญี่ปุ่น
ศึ กษาเรื่องข้ าวไทยจากร่องรอยแกลบบนแผ่นอิฐโบราณ
จากโบราณสถานจ� ำนวน ๑๐๘ แห่ งใน ๓๙ จั งหวั ด
ทั่ วทุ กภาคของประเทศไทย ผลการศึกษาสั นนิ ษฐาน
ว่ าบริ เวณอันเป็นที่ ตั้ งของประเทศไทยในปัจจุ บั นได้มี
การปลู กข้าวมาตั้ งแต่พุ ทธศตวรรษที่ ๖ โดยเริ่มต้นจาก
การปลูกข้ าวเหนียวนาสวนเมล็ ดป้ อม และข้าวเหนี ยว
ไร่เมล็ดใหญ่ ช่วงพ.ศ. ๕๔๐-๕๗๐ ในเขตพื้นที่อีสานตอนล่าง
ได้ พบการปลูกข้าวเหนียวเมล็ ดป้อม และเริ่มพบการปลู ก
ข้ าวเจ้าในช่ วงพุ ทธศตวรรษที่ ๑๓-๑๘ ในสมัยศรี วิ ชัย
โดยสั นนิ ษฐานว่าได้ รั บอิ ทธิพลมาจากวั ฒนธรรมขอม
เนื่องจากข้าวเจ้าเป็นข้ าวของชนชั้นปกครอง จวบจนกระทั่ง
ย่างเข้าสู่สมัยสุโขทัยซึ่งพบว่า ยังคงมีการปลูกข้าวเหนียวและ
เริ่มมีการปลู กข้าวเจ้าเพิ่มมากขึ้น
ในขณะเดี ยวกั นนั้ นพระมหากษั ตริ ย ์ ก็ ทรง
ท�ำนุบ�ำรุ งการกสิกรรม มีการแบ่งสวนไร่ นาโดยยกให้เป็น
หนึ่งในศักดิ นา กระทั่งเข้าสู่ สมัยกรุงศรี อยุธยาได้มีการตั้ง
“กรมนา” ขึ้นในระบบการปกครองแบบจตุสดมภ์ เมื่อเข้า
สู่ สมัยรัตนโกสิ นทร์ ตอนต้นมีการเก็บอากรข้าว และข้ าว
ได้กลายเป็ นสินค้าส� ำคัญในด้ านการค้าระหว่างประเทศใน
สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นจวบจนถึงปัจจุบัน