นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๓ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 50

50
ขั้ นตอนของพิธีปอยส่างลอง
ก่อนถึงวันปอยส่ างลองอย่างน้อย ๑๐ วัน พ่อแม่
จะพาลูกชายของตัวไปฝากกับหลวงพ่อที่ วัดเพื่อฝึกค�ำรับศีล
ค�ำขอบวชรวมถึงวัตรปฏิบัติต่างๆ ก่อนเป็นส่างลอง และเตรียม
หาเครื่ องบรรพชาและเครื่องนุ่งห่มส่างลอง ซึ่งจะประกอบ
ไปด้วย ทีค�ำ (ร่มทองค�ำ) คือร่มขนาดใหญ่ท�ำด้วยกระดาษหนา
ลงรั กปิดทองมีคั นถือยาวเลยศี รษะของส่างลองที่ต้องนั่ง
อยู่บนคอของคนแบก น�้ำเต้าคนโทส�ำหรับใส่น�้ำดื่มให้ส่างลอง
พานหมากเครื ่ องเสริ มยศใส่หมากพลู ยาสู บ เมี่ ยง
พรมรองนั่ งของส่างลองและหมอนอิงใช้คู่กับพรมปูนั่ง ส่วน
เครื่องแต่งกายส่างลองจะเป็นสีใดก็ได้ ผ้ามัดเอว ผ้าพั นหัว
ลอแปหรื อสร้ อยสั งวาล ส่ วนเครื่ องบรรพชาประกอบ
ไปด้วยเครื่องอัฐบริขารต่างๆ เช่น ผ้ าไตรจีวร ประคตเอว
บาตร รองเท้ า เสื่อ หมอนเครื่ องนอนและปั จจัยต่างๆ
ในชีวิตประจ� ำวัน
เมื่อใกล้ ถึงวั นบรรพชาพ่อแม่จะไปบอกบุญแก่
ญาติ พี่น้ องแม้จะอยู ่ต่างบ้านต่ างอ�ำเภอก็ จะบอกบุญให้
ทราบทั่วกัน โดยการไปบอกบุญนั้นไม่ได้ไปตัวเปล่า แต่จะ
ต้ องน�ำขันบอกบุ ญไปด้วยซึ่งประกอบด้วยพานใส่ดอกไม้
ธูปเทียน ผ้าสบงหรือผ้าจีวรวางบนพานแล้วอุ้มไป เรียกการ
บอกบุ ญแก่ญาติ พี่น้องนี้ว่ า ไปผ้าอุ้ม ก็คือการอุ้มผ้าเหลื อง
ไปบอกงานบวชลู กหลานพร้อมวันเวลา
ก่อนจะเป็นส่างลอง เด็กชายต้องโกนผม อาบน�้ำ
ให้ สะอาดช�ำระร่างกายด้วยน�้ำผสมเครื่องหอม ขมิ้น ส้มป่อย
ไม้จันทน์หอม บางพื้ นที่จะอาบน�้ำขมิ้น ส้ มป่อย ที่ผสมกับ
น�้ำเพชร น�้ ำเงิน น�้ำทอง เพื่อความเป็ นสิริมงคล รวมทั้ งตัด
เล็ บมือเล็บเท้าให้สะอาดหมดจด ส่วนบ้านที่จัดงานก็จะเต็ม
ไปด้วยชาวบ้านที่มาช่วยงาน ส่างลองต้องมีผู้ ช่วยคอยปรนนิบัติ
โดยมีคนแต่งตัว แต่งหน้า ผู้ท�ำหน้าที่เป็นพาหนะตลอดระยะเวลา
ของสถานภาพส่ างลอง คนถือน�้ำเต้าคนโท คนถือร่ม และ
คนถือพานหมาก
นอกจากนั้นยังมีการจัดเตรียมของถวาย จัดท�ำต้น
ตะเป่ส่าหรือต้นกัลปพฤกษ์ โดยมีความเชื่อว่าต้นกัลปพฤกษ์
นี้เป็นต้นไม้ บนสวรรค์ที่สามารถเนรมิตค�ำอธิษฐานในพิธี
ปอยส่างลองให้เป็นจริ งได้ ต้ นตะเปส่านี้จะมี ๒ ต้นด้ วยกัน
ต้นหนึ่ งส�ำหรับบู ชาพระพุทธเจ้ า ส่วนอีกต้ นหนึ่งจัดวาง
สิ่งของส�ำหรับบูชาพระสงฆ์ สิ่งของที่จัดวางกับต้ นตะเปส่านี้
มีความเชื่อว่าใครต้ องการสิ่งใดในภพหน้าก็ ให้ผูกของสิ่ งนั้น
ไว้ กับต้นตะเปส่า ผู้ที่ท�ำต้นตะเปส่าได้นั้นส่วนใหญ่มักเป็ น
ผู้เฒ่าผู้ แก่ในชุมชน เนื่องจากต้องมีการออกแบบประดิดประดอย
ให้สวยงามและต้องรั บน�้ำหนักข้าวของที่ผู้ คนต่างพากันมา
ผู กไว้ด้วย