วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๗ - page 44

44
การรำ�มวยโบราณสกลนคร
การร�ำมวยโบราณสกลนคร แบ่งเป็น ๓ ขั้นตอน
คื อ เริ่มด้วยการร�ำหมู่เป็นขบวนแห่ ตามด้ วยท่าไหว้ ครูหรือ
ร�ำเดี่ยว แล้วแสดงการต่อสู้ ในขั้นตอนสุดท้าย
การแสดงหมู่ หรื อเป็ นขบวนนี้เป็นการแสดง
กลางแปลงหรื อขบวนแห่ มีการร�ำเป็นคู่ น่าดูยิ่ งนัก ท่าร�ำที่
ส�ำคัญมีอยู่ด้วยกัน ๙ ท่า คือ
๑. กาเต้นก้อนขี้ไถ ๒. หวะพราย ๓. ย้ายสามเส้า
๔. น้าวเฮียวไผ่ ๕. ไล่ลูกแตก ๖. ช้างม้วนงวง ๗. ทวงฮัก กวั กชู้
๘. แหวกถลากาตากปีก และ ๙. เลาะเลียบตูบ
การร� ำเดี่ ยว เป็ นการร� ำไหว้ครู ของนักมวย
ก่ อนจะมีการสู ้กัน โดยกรรมการจะเต้นท่ากาเต้นก้ อนขี้ไถ
ออกมารอบๆ วงก่อน จากนั้นนักมวยที่ จะต่อสู้กันจะออกมา
คนละฝ่าย คือ ชุดสีแดง กับ ชุดสีน�้ำเงิน เพื่อให้เกิดความแตกต่าง
การแสดงเดี่ยวหรือการร�ำไหว้ครูนี้สามารถแสดงเดี่ยวบนเวทีได้
ความงดงามของมวยโบราณอยู่ที่ท่าทางการไหว้ครู ซึ่งเป็น
ท่ าฟ้อนที่อ่อนช้อยแต่เข้มแข็งทะมั ดทะแมงนั้นมีลี ลามวย
มากมายหลายแบบใช้ร�ำต่อเนื่องเป็นขบวนท่า มีทั้งหมด ๑๖ ท่า
แต่ละท่าจะมี ชื่อเรียกดังนี้ คือ ๑. เสือออกเหล่ า ๒. ย่างสามขุม
๓. กุมภัณฑ์ถอยทัพ๔. ลับหอกโมกศักดิ์ ๕. ตบผาบปราบมาร
๖.ทะยานเหยื่อ๗.เสือลากหาง๘.กวางเหลียวหลัง๙.ไก่เลียบเล้า
๑๐.น้ าวคันศร ๑๑. กิ นนรเข้าถ�้ ำ ๑๒. เตี้ยต�่ำเสือหมอบ
๑๓. ทรพี ชนพ่อ ๑๔. ล่อแก้วเมขลา ๑๕. ม้ ากระทืบโรง และ
๑๖. ช้างโขลงทะลายป่ า
การร� ำมวยโบราณสกลนคร เป็นขั้ นตอนที่ มี
ความสนุกสนานมาก โดยนักมวยทั้ งสองฝ่ายจะต่ อสู้กั น
มีกรรมการเป็นผู้ ห้าม การต่อสู ้ใช้ฝ่ ามื อตีหรื อตบคู่ต่อสู้
ด้ วยการใช้ ชั้ นเชิงและกลเม็ ดของนั กมวย ซึ่ งนั กมวย
จะเข้าไปเล่นงานคู่ต่ อสู้พร้ อมกับถอยมาร่ายร� ำเป็นระยะๆ
แล้วจึงบุ กเข้าไปอี กหรือเตรียมตั้ งรับและตอบโต้ คู ่ ต่อสู ้
นักมวยผู ้เจนจัดมั กมี ลูกเล่ นกลเม็ดแพรวพราวทั้ งท่ ารุ ก
ท่ ารับ มี วิธีการเข้ าพิ ชิ ตคู่ ต่อสู ้หลายแบบ ซึ่ งหมายถึง
การได้ รับการฝึ กหั ดมาเป็นอย่ างดี นั กมวยโบราณที่มี
ความคล่องตั วมักนิ ยมเล่ นงานคู่ ต่อสู ้ด้วยเท้ า และใน
ขณะที่เสี ยเปรียบคู่ ต่อสู ้จนเสียหลั กซวนเซ นักมวยมั ก
จะแก้ ปัญหาด้วยการหลบหลี กอาวุ ธของคู่ ต่อสู ้ อย่ าง
รวดเร็ว พร้อมกั บใช้เท้าถีบคู่ ต่อสู้ ให้ล้มหรือใช้ ศอกถอง