วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๗ - page 42

42
อัตลักษณ์ของ มวยโบราณสกลนคร
มวยโบราณสกลนคร เป็นกีฬาพื้นบ้านและศิลปะ
การต่อสู้ที่มีความงดงามในตัวเองอั นเกิดจากการผสมผสาน
ระหว่างนาฏศิลป์พื้ นบ้ านอี สานและชั้นเชิงของการต่ อสู้
การแสดงร�ำมวยโบราณสกลนคร เป็นการแสดงที่เน้นให้เห็น
ลีลาท่าทางที่งดงาม มากกว่าการเข้าคลุ กวงในเพื่อชกเอาแพ้
ชนะกันเช่นมวยทั่วไป จึงเรี ยกว่าการร�ำมวยโบราณ
การร� ำมวยโบราณ เป็นศิลปะการต่ อสู้ที่มีศิ ลปะ
ในตัวเอง ไม่เคร่งครัดตายตัวในแบบแผนและกฎเกณฑ์ต่างๆ
ความงดงามของมวยโบราณอยู่ที่ท่าทางการไหว้ครู ซึ่งใช้
ลีลาจากอากัปกิริยาของสัตว์ เช่ น เสือ ช้าง ม้า วัว ควาย
มาดัดแปลงเป็นลีลาการเคลื่อนไหวเหยาะย่างให้ เข้ากับเสียง
กลองเสียงแคนของนักมวยนอกจากนี้นักมวยบางคนยังน�ำ
เอาท่าทางการเคลื่อนไหวของลิงและยักษ์ในเรื่องรามเกียรติ์
มาประดิษฐ์เป็นท่าทางร่ายร�ำอย่างสวยงามอีกด้ วย
มวยโบราณสกลนคร เป็นมวยแบบหนึ่งมี มาก่อน
ที่จะมี กีฬามวยไทยแบบปัจจุบัน มี ชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น
มวยลายลาวบ้าง เสื อลากหางบ้าง มวยดังกล่าวนี้นิยมฝึกหัด
กั นตามคุ้ มวัดต่ างๆ ของหมู่บ้ าน เป็นการฝึ กเพื่อให้ มี
กำ�ลังวังชา และสามารถใช้ต่อสู้ ป้องกันตัวได้ ในขณะเดียวกัน
ก็คำ �นึงถึงความสวยงามของลี ลาท่าฟ้อนรำ � นอกจากนี้ยั งมี
การร่ำ�เรียนเวทมนต์คาถา เสกเป่าหมัด เท้า เข่ า ศอกให้มี
พละกำ�ลั งแข็งแกร่งจนคู่ต่ อสู้ทำ�อันตรายไม่ได้
การแสดงออกของมวยโบราณสกลนครในปัจจุบัน
มักแสดงออกในลั กษณะการรำ� ซึ่ งนิ ยมแสดงกันในงาน
เทศกาล และงานประเพณีต่างๆ ในเทศกาลงานบุญเหล่านี้
ชาวบ้ านในแต่ละคุ้มวัดจะจัดขบวนแห่ ของคุ้มวัดของตนเข้า
ร่วมขบวนอย่ างสนุกสนาน โดยเฉพาะชาวสกลนครในเขต
รอบๆ เมืองถือกันมาแต่โบราณว่าเมื่อถึงเทศกาลบุญผะเวสแล้ว
ชาวสกลนคร ๑๐ คุ้มจะจัดขบวนแห่กัณฑ์ เทศน์ ฟ้ อนรำ�ไป
ตามถนนสายต่างๆ ผ่านหน้าบ้านผู้คนเพื่อบอกบุญ ทำ�บุญ
ร่วมกันถวายแด่องค์พระธาตุ เชิงชุม ขบวนแห่ของชาวคุ้มวัด
นอกจากจะประกอบด้ วยผู้คนทั้งหนุ่มสาว ผู้เฒ่าผู้แก่ แต่งกาย
สวยงามตามแบบพื้นเมือง ฟ้อนรำ�ไปตามถนนหนทางแล้ว
ยั งมีคณะนักมวยของแต่ละคุ้มรำ�ออกหน้าขบวนมี ปี่ี่ ฆ้อง
กลอง ประโคมเป็นเครื ่องประกอบ เป็นที่สะดุดตาแก่ผู้พบเห็น
เมื่อขบวนไปพบกันจะไม่มีใครหลีกทางให้ กัน จึงมีการแสดง
การต่ อสู้กันขึ้ น
มวยโบราณสกลนคร มี ประวั ติ ความเป็นมา
ยาวนานเท่าใดไม่ปรากฏชัด แต่เริ่มมี การบันทึกและสืบทอด
โดย ครูจำ�ลอง นวลมณี (ครูมวยโบราณผู้คิดประดิษฐ์ท่ารำ�
มวยโบราณสกลนคร) ซึ่งท่านได้อนุ รักษ์มวยโบราณสกลนคร
ไว้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำ�ค่า ได้ถ่ายทอดศิลปะการต่อสู้
และพัฒนามาเป็นศิลปะการแสดงในปัจจุบัน
ความเป็ นมา