Page 9 - วารสารวัฒนธรรม ตุลาคม - ธันวาคม ๒๕๕๖

7
ตุลาคม-ธันวาคม ๒๕๕๖
เรือนเครื่องผูก คือ เรือนที่สร้างด้วยไม้ ไผ่ ผู กมัด
โครงสร้างและส่วนประกอบเข้าด้ วยกันโดยใช้หวาย และตอก
หลังคามุงด้วยจากหรื อแฝก ฝาใช้ไม้ไผ่สานขัดกัน เรียกว่า
ฝาขั ดแตะ หรื อใช้ ไม้ ไผ่เป็นโครงขั ดด้วยจาก เรี ยกว่ า
ฝาสำ�หรวด พื้ นใช้ไม้ไผ่ สับแล้ วแผ่ออกเป็ นปื้นๆ เรียกว่า
สับฟาก หรือ ฟาก ซึ่งเป็นที่มาของคำ�ว่า ตกฟาก หมายถึง
เวลาที่ เด็กแรกเกิดตกลงบนฟาก เรือนเครื่องผูกมักสร้างเตี้ยๆ
พอให้พ้นจากสัตว์ร้ายหรือยกพื้นสูงขึ้นจนพ้นน้ำ � เรือนเครื ่ องผูก
อาจสร้างเป็ นเรือนเดี่ยวหรือสร้ างเป็นเรือนขนาดใหญ่
มีเรือนนอน เรือนครัว ชาน พื้นเรือนอาจปูด้วยฟากไม้ไผ่
หรือไม้กระดาน ส่ วนประกอบอื่นอาจทำ �ด้วยไม้ จริงบ้าง
เพื่อให้มั่นคงและแข็ งแรง
เรือนเครื่องสั บ คือ เรือนที่ สร้างด้วยไม้จริง โดย
การประกอบเครื่องไม้เป็นส่วนๆ เช่น ทำ�ฝา ทำ�หน้าจั่วให้
เสร็จก่อน แล้วจึงเตรียมโครงสร้างส่วนอื่นๆ เช่น เสา รอด พื้ น
โครงหลังคา เสร็จแล้วจึ งนำ�ส่วนประกอบทั้งหมดเหล่านั้น
มาประกอบกันเป็นเรือน เรือนเครื่องสับหรื อเรือนหลังคาจั่ว
เป็นเรือนใต้ถุนสูง พื้นยกสูงจนเดินรอดได้ ใช้เป็ นที่พั กผ่อน
หรือเลี้ยงสัตว์ เก็บเครื่องมือเครื่องใช้ ทางการเกษตร ฝาเรือน
เป็นไม้จริงส่วนมากเป็ นไม้สัก ทำ�เป็นแผง มี หลายแบบ เช่น
ฝาปะกน หรือ ฝาปะกนลูกฟัก ฝาสำ �หรวด ฝามักสอบเข้า
เล็กน้อย หน้าต่างเปิดเข้าด้ านใน หลังคาจั่วลาดชัน มุงด้วย
จาก กระเบื้อง หรือสังกะสี มีไม้ปิดเครื่องมุงด้านสกั ดเป็น
รูปสามเหลี่ยมเรี ยก ป้านลม เรือนเครื่องสับมี ทั้งแบบที่สร้าง
เป็นเรือนเดี ่ ยว ประกอบด้วยเรือนนอน ครัว ระเบียงและชาน
หรือสร้างเป็น เรือนหมู่ มีเรือนนอนมากกว่าหนึ่งหลัง มีชาน
เชื่อมถึงกัน มีเรือนครั ว หอนั่ง หรือหอนก เรือนหมู่เป็นเรื อน
สำ�หรั บครอบครั วขยายหรือเรื อนคหบดี หรื อผู้มี ฐานะ
ทางสังคมสูง ปัจจุบันเรือนไทยภาคกลางแบบดั้งเดิมเหลือน้อย
แม้มีการทำ�เรือนไทยจำ�หน่ าย แต่รูปแบบเปลี่ยนไปจาก
แบบแผนเดิม
เรือนเครื่องผู ก
เรือนเครื่องสั บ