๕
มกราคม-มี
นาคม ๒๕๕๖
เครื่
องจั
กสานคื
ออะไร
เครื
่
องจั
กสาน
สิ
่
งของเครื
่
องใช
ต
างๆ ที
่
ทํ
าด
วยการนํ
า ไม
ไผ
หวาย กระจู
ด ใบตาล ใบลาน
ย
านลิ
เพา หรื
อสิ่
งอื่
นๆมา
“จั
ก”
เป
นเส
น เป
นริ้
ว เรี
ยก
“ตอก”
แล
ว
“สาน”
สอด ขั
ดกั
นระหว
าง
เส
นตั้
งกั
บเส
นนอน หรื
อขั
ดกั
นในแนวทะแยง เป
นแผ
น แผง หรื
อรู
ปทรงต
างๆตามการใช
สอย
เครื่
องจั
กสานเป
นมื
อเครื่
องใช
สํ
าคั
ญที่
แสดงให
เห็
นวิ
ถี
ชี
วิ
ตของมนุ
ษย
แต
ละยุ
ค ตั้
งแต
สมั
ยก
อนประวั
ติ
ศาสตร
เป
นต
นมา
หลั
กฐานสํ
าคั
ญคื
อ รอยจั
กสานบนภาชนะดิ
นเผา เศษผ
าบนเครื่
องใช
โลหะ จากหลั
กฐานต
างๆ เหล
านี้
ทํ
าให
สั
นนิ
ษฐานว
า มนุ
ษย
ทํ
าเครื่
องจั
กสานมานานหลายพั
นป
ภาพจิ
ตรกรรมฝาผนั
งเป
นหลั
กฐานสํ
าคั
ญอี
กอย
างหนึ
่
ง
ที
่
แสดงว
า คนไทยทํ
าเครื
่
องจั
กสานสํ
าหรั
บใช
สอยในชี
วิ
ตประจํ
าวั
น
มานานหลายร
อยป
เช
น ภาพซ
าหรื
อตะกร
า และภาพน้ํ
าต
น
หรื
อครุ
ตั
กน้ํ
าที่
สานด
วยไม
ไผ
ยาชั
นในจิ
ตรกรรมวิ
หารลายคํ
า
วั
ดพระสิ
งห
วรวิ
หาร อํ
าเภอเมื
อง จั
งหวั
ดเชี
ยงใหม
และภาพ
จิ
ตรกรรมฝาผนั
งวิ
หารวั
ดภู
มิ
นทร
อํ
าเภอเมื
อง จั
งหวั
ดน
าน ซึ
่
งวาด
เมื
่
อต
นพุ
ทธศตวรรษที
่
๒๕ ปรากฏภาพภาชนะจั
กสานที
่
เรี
ยกว
า
“บุ
ง”
เครื่
องจั
กสานประเภทกระบุ
ง สํ
าหรั
บใส
สิ่
งของและภาพ
น้ํ
าถุ
ง
ภาชนะสํ
าหรั
บตั
กน้ํ
าสานด
วยไม
ไผ
ปรากฏอยู
แสดงว
า
เครื่
องจั
กสานเป
นเครื่
องใช
ที่
ใช
กั
นทั่
วไปในภาคเหนื
อของไทย
มานานนั
บร
อยป
จิ
ตรกรรมฝาผนั
งวิ
หารวั
ดภู
มิ
นทร
อํ
าเภอเมื
องน
าน จั
งหวั
ดน
าน
ต
นพุ
ทธศตวรรษที่
๒๕
1,2,3,4,5,6 8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,...124