Page 28 - วารสารวัฒนธรรม ฉบับ ๑

26 วัฒนธ รม
ความบั นเทิง ทั้งความรู ้ในเรื ่อง รามเกี ยรติ์ วรรณกรรมที่นิ ยม
ใช้ แสดงมหรสพหลายแขนง ทั้งหนังใหญ่โขน หนังตะลุง เป็นต้น
ความรู ้สึกร่วมไปกับดนตรีที่ประกอบการแสดง และความชื่นชม
ในความงามขององค์ ประกอบการแสดง เช่น เครื่องแต่งกายอั น
อลังการของโขน ความงามของฝีมือการแกะตัวหนังใหญ่เป็นต้น
เมื่อพิจารณาองค์ ประกอบของหนังใหญ่ น่าทึ่งว่ ามหรสพนี้
ประกอบด้วยศิลปะถึ งห้าประเภท คือ
หัตถศิลป์สื่อด้ วยฝีมือการแกะตัวหนังที ่่ผู้แกะต้องรู้จักเส้ น
สายลายไทยและรู ้จักเรื่อง รามเกียรติ์เป็นอย่างดีจึงสามารถเลื อก
ใช้ แผ่นหนังมาแกะเป็นตัวละคร เป็นฉากต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม
นาฏศิ ลป์ผู้เชิ ดหนั งนับว่าเป็นผู ้สร้างชีวิ ตให้กับตั วหนัง
ดังนั ้นทักษะของผู ้เชิดจึ งเป็นสิ่งส�าคัญ ต้ องรู้จั กดนตรีไทย และ
ผ่านการฝึกฝนท่าทางทั้งท่าเดิน ท่าเต้น การโยกตัว เชิดตัวหนัง
ให้ เข้ากั บจังหวะของดนตรี และเรื่องราวตามบทพากย์บางฉาก
เช่น ฉากต่อสู้ผู้เชิดถึ งกับเหยี ยบขาขึ้นลอย เร้าอารมณ์ผู้ชมไปกับ
การต่อสู้ของตัวละครเบื้องหน้า หรือตอนสีดาลุยไฟซึ่งเป็นตอนเด่น
ของคณะหนังใหญ่ วัดบ้านดอน ผู้เชิ ดหนังตัวนางสี ดาถึงกับต้ อง
เดินลุยไฟเพื่อให้สมจริง เป็นต้น
วรรณศิลป์ คือบทพากย์ประกอบการแสดง ที ่สื่อภาพของ
ตัวหนังที่เห็นเบื้องหน้าให้ก่อเกิดจินตนาการแก่ผู้ชมในการเข้าใจ
เรื่องราว แม้เรื ่องหลักที่แสดงหนังใหญ่จะเป็น รามเกี ยรติ์ แต่มี
หลักฐานที ่บอกว่าสมเด็จพระนารายณ์มหาราชโปรดให้พระมหา
ราชครูแต่ง สมุทรโฆษค�าฉันท์เพื่อใช้แสดงหนังใหญ่นอกจากนี้
ยังมีวรรณกรรมอี กเรื่องที ่เชื ่อว่าแต่งขึ้นเพื่อการแสดงมหรสพนี้
คือ อนิรุทธ์ค�าฉันท์
วาทศิลป์คือน�้าเสียงของผู้พากย์ที่ต้องกังวาน สร้างอารมณ์
ให้ผู้ชม รวมทั ้งมีไหวพริ บในการพากย์ให้ สนุก และรู้จั กท�านอง
ดนตรีเพื่อบอกจังหวะให้ปี่ พาทย์เล่น