นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๓ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 33

33
เอกสารการอ้
างอิ
ง
ศรี
ศั
กร วั
ลลิ
โภดม.
พิ
พิ
ธภั
ณฑ์
ท้
องถิ
่
นวั
ดศรี
สุ
ทธาวาส อำ
�เภอเวี
ยงป่
าเป้
า จั
งหวั
ดเชี
ยงราย
/ วลั
ยลั
กษณ์
ทรงศิ
ริ
โบราณคดี
เวี
ยงป่
าเป้
า
. เอกสารประกอบการสั
มมนา
เนื
่
องในการดำ
�เนิ
นการจั
ดตั
้
งพิ
พิ
ธภั
ณฑ์
ท้
องถิ
่
นวั
ดศรี
สุ
ทธาวาส วั
นที
่
๒๖ เมษายน ๒๕๔๖ ณ วั
ดศรี
สุ
ทธาวาส ตำ
�บลเวี
ยง อำ
�เภอเวี
ยงป่
าเป้
า จั
งหวั
ดเชี
ยงราย.
สมศั
กดิ
์
ธรรมาปรี
ชากร. “เครื
่
องถ้
วยล้
านนา”.
เครื
่
องถ้
วยในเอเชี
ยอาคเนย์
ระหว่
างพุ
ทธศตวรรษที
่
๑๕-๒๒
. กรุ
งเทพฯ : บริ
ษั
ทโอสถสภา (เต๊
กเฮงหยู
) จำ
�กั
ด, ๒๕๓๐.
สุ
มิ
ตร ปิ
ติ
พั
ฒน์
, ปริ
วรรต ธรรมาปรี
ชากร และสมพจน์
สุ
ขาบู
ลย์
.
เวี
ยงกาหลง มหั
ศจรรย์
เครื่
องถ้
วยล้
านนา
. กรุ
งเทพฯ : บริ
ษั
ท แอคมี่
พริ
นติ้
ง จำ
�กั
ด, ๒๕๔๔.
สายั
นต์
ไพรชาญจิ
ตร์
, พาสุ
ข ดิ
ษยเดช และประที
ป เพ็
งตะโก.
เซระมิ
คส์
ในประเทศไทย ชุ
ดที่
๓ : แหล่
งเตาล้
านนา
. กรุ
งเทพฯ : กรมศิ
ลปากร, ๒๕๓๓.
ข้
อมู
ลเพิ่
มเติ
ม
http://bit.ly/culmag3-2
และโบราณคดี
ควบคู
่
ไปกั
บการปลู
กจิ
ตส�
ำนึ
กของคน
ในชุ
มชนให ้
ตระหนั
กถึ
งคุ
ณค ่
าและความส�
ำคั
ญของ
แหล่
งโบราณคดี
เตาเวี
ยงกาหลง
ลวดลายที่
ปรากฏบนเครื่
องปั
้
นดิ
นเผาเวี
ยงกาหลง
อั
นถื
อเป็
นเอกลั
กษณ์
ของท้
องถิ่
น ท�
ำให้
กลุ
่
มเยาวชนโรงเรี
ยน
แม่
เจดี
ย์
วิ
ทยาคม อ�
ำเภอเวี
ยงป่
าเป้
า คิ
ดที่
จะสื
บสานลวดลาย
เหล่
านี้
ให้
คงอยู
่
สื
บไป จึ
งได้
รวมกลุ
่
มกั
นขึ้
นเพื่
องานอนุ
รั
กษ์
ลวดลายโบราณของเวี
ยงกาหลง จากจุ
ดเริ่
มต้
นโดยการ
เขี
ยนลวดลายลงบนแจกั
นไม้
มะม่
วงที่
มี
ราคาถู
กกว่
าและดู
แล
รั
กษาง่
าย เพื่
อจ�
ำหน่
าย จนกิ
จการได้
ขยายใหญ่
ขึ้
นกลายเป็
น
บริ
ษั
ท งามเวี
ยงกาหลง จ�
ำกั
ด ที่
ผลิ
ตและจ�
ำหน่
ายผลิ
ตภั
ณฑ์
เขี
ยนลวดลายเอกลั
กษณ์
ของเวี
ยงกาหลง ซึ่
งได้
รั
บความสนใจ
จากคนในท้
องถิ่
นและในจั
งหวั
ดเชี
ยงรายเป็
นอย่
างมาก
นอกจากนี้
ชาวบ้
านในชุ
มชนยั
งได้
ร่
วมมื
อกั
บ
นั
กวิ
ชาการในการจั
ดตั้
งพิ
พิ
ธภั
ณฑ์
ท้
องถิ่
นที่
วั
ดบุ
ญโยง
บ้
านทุ
่
งม่
าน ต�
ำบลเวี
ยงกาหลง เพื
่
อสร้
างองค์
ความรู
้
ของชุ
มชน
โดยเก็
บรวบรวมและจั
ดแสดงโบราณวั
ตถุ
ที
่
ขุ
ดพบจาก
แหล่
งเตาเวี
ยงกาหลง เครื่
องมื
อเครื่
องใช้
ในชี
วิ
ตประจ�
ำวั
น
และคั
มภี
ร์
ใบลาน
หลั
งจากที่
หน่
วยศิ
ลปากรที่
๔ จ.เชี
ยงใหม่
ได้
เข้
า
ไปส�
ำรวจและศึ
กษากลุ่
มเตาเวี
ยงกาหลงในช่
วง พ.ศ.๒๕๑๕
-๒๕๒๕ ท�
ำให้
ได้
ข้
อมู
ลที่
กระจ่
างชั
ดเกี่
ยวกั
บแหล่
งเตาและ
เครื่
องปั้
นดิ
นเผาจากแหล่
งนี้
หลั
งจากปี
พ.ศ.๒๕๒๕ แหล่
ง
เตาเวี
ยงกาหลง-วั
งเหนื
อ เริ่
มเป็
นที่
สนใจของนั
กเล่
นของเก่
า
จนมี
การลั
กลอบขุ
ดมาขายอย่
างต่
อเนื่
อง ท�
ำให้
เตาเผาและ
หลั
กฐานทางโบราณคดี
อื่
นๆ ถู
กท�
ำลายไปเป็
นจ�
ำนวนมาก
แต่
ก็
มี
ผู
้
ที่
พยายามอนุ
รั
กษ์
หลั
กฐานเตาเผาบางแห่
งในเขต
ใกล้
เคี
ยงเมื
องโบราณเวี
ยงกาหลง และจั
ดให้
เป็
นแหล่
ง
ทั
ศนศึ
กษาและแหล่
งท่
องเที่
ยว
นอกจากนี้
ยั
งมี
ปราชญ์
ชาวบ้
านผู
้
สนใจศึ
กษา
เครื่
องปั
้
นดิ
นเผาเวี
ยงกาหลงของเก่
ามาเป็
นเวลานาน
ซึ่
งได้
แก่
นายศรี
ลื
มเนตร และสล่
าทั
น ธิ
จิ
ตตั
ง (ผู
้
ตั้
งกลุ
่
ม
สล่
าบ้
านทุ
่
งม่
าน) จนสามารถผลิ
ตเลี
ยนแบบของโบราณได้
ส�
ำเร็
จ
ทั้
งในด้
านกรรมวิ
ธี
วั
สดุ
และเทคนิ
คการตกแต่
ง จนเป็
นที่
ชื่
นชอบ
ของนั
กสะสม รวมทั้
งประยุ
กต์
การผลิ
ตเป็
นสิ
นค้
าของที่
ระลึ
ก
และของใช้
ร่
วมสมั
ย และยั
งได้
ถ่
ายทอดความรู
้
ที่
มี
ให้
กั
บ
เยาวชนรุ
่
นหลั
งด้
วย ปั
จจุ
บั
นมี
กลุ
่
มชาวบ้
านหลายกลุ
่
มได้
ผลิ
ตเครื่
องเคลื
อบแบบเวี
ยงกาหลง โดยร้
อยละ ๗๐ ยั
งคงผลิ
ต
โดยรั
กษารู
ปแบบดั้
งเดิ
มไว้
ส่
วนอี
กร้
อยละ ๓๐ เป็
นการประยุ
กต์
รู
ปแบบใหม่
เช่
น จานข้
าว แก้
วน�้
ำ กาน�้
ำชา และของตกแต่
ง
เป็
นต้
น
ในขณะเดี
ยวกั
น ชาวบ้
านบางหมู
่
บ้
านในต�
ำบล
เวี
ยงกาหลง ได้
ก่
อตั้
ง
กลุ
่
มอนุ
รั
กษ์
ทรั
พยากรธรรมชาติ
และ
สิ่
งแวดล้
อมต้
นน�้
ำแม่
เฮี
ยว
ขึ้
นเมื่
อ พ.ศ. ๒๕๕๑ หนึ่
งใน
ภารกิ
จที่
ส�
ำคั
ญคื
อ การส�
ำรวจประเมิ
นศั
กยภาพพื้
นที่
ของแหล่
งเตาและหลั
กฐานเครื่
องปั
้
นดิ
นเผา เพื่
อน�
ำไปสู
่
การอนุ
รั
กษ์
มรดกทางวั
ฒนธรรมเพื่
อประโยชน์
ทางการศึ
กษา
และพั
ฒนาเป็
นแหล่
งเรี
ยนรู
้
ทางประวั
ติ
ศาสตร์
วั
ฒนธรรม
ปั
จจุ
บั
นของเครื่
องปั้
นดิ
นเผาเวี
ยงกาหลง