Page 30 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

28
สัตตภัณฑ์แบบนี้พบมากในจังหวั ดลำ �ปางและลำ�พูน เช่น
สัตตภั ณฑ์วิหารวั ดพระธาตุลำ �ปางหลวง อำ�เภอเกาะคา
วิหารวัดปงยางคก อำ �เภอห้างฉัตร จั งหวัดลำ�ปาง
สั ตตภัณฑ์ แบบขั้ นบั นได หรื อ บั นไดแก้ ว
ประกอบด้วยบันไดแก้ว บันไดทอง บั นไดเงิน สัตตภัณฑ์
แบบนี้พบตามวัดไทลื้อในจังหวัดแพร่และน่าน ซึ่งทำ�ตาม
ความเชื่อที่ว่า เมื่ อพระพุทธเจ้าแสดงยมกปาฏิ หารย์แล้ว
เสด็จขึ้นไปประทับจำ�พรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่ อแสดง
พระธรรมเทศนาโปรดนางสิริมหามายาผู้เป็ นพุทธมารดา
ในวันแรม ๑ ค่ำ�ของเดือนเกี๋ยงหรื อเดือน ๑๑ ของภาคกลาง
หรือระหว่างเดือนตุลาคม พระพุ ทธเจ้าเสด็ จลงมาที่ประตู
เมืองสั งกัสสะ เรียกวั นนี้ว่ า วันเทโวโรหณะ ซึ่งเป็ นวั นที่
พระพุทธเจ้าเสด็จลงมาจากเทวโลก โดยมีเทพยดาทั้งหลาย
เนรมิตบั นไดแก้ว บันไดทอง บันไดเงิ น ให้ เสด็จลงมา
เปิ ดโลกทั้ งสามให้เห็ นกั นทั้งหมด และมาร่วมกันทำ �บุญ
รูปแบบของสัตตภั ณฑ์
สัตตภัณฑ์รูปสามเหลี่ยม ทำ�ด้วยไม้แกะสลักเป็น
ลวดลายต่างๆ อยู่ในกรอบสามเหลี่ยม ที่ พบมากเป็นรูป
นาคฑัณฑ์หรือรูปนาคพั นกันเป็ นแบบนูนสูง มั กระบายสี
ประดับกระจกหรื อปิดทองเพื่อความสวยงาม หรือทำ�เป็น
ลายพรรณพฤกษา กรอบนอกทำ�เป็นนาคคล้ายนาคสะดุ้ง
ของหน้าบั นโบสถ์วิ หารภาคกลาง สัตตภัณฑ์ประเภทนี้ มี
หลายขนาดตั ้ งแต่สูงประมาณ ๑ เมตร หรือสูงมากกว่า ๑ เมตร
มีเสากลึงปักตามสั นของสามเหลี่ยมเรียงลดหลั่นกันด้านละ
๓ ต้ น ตรงกลางต้นหนึ่ ง สัตตภัณฑ์ มีลักษณะเป็ นแท่นบูชา
มากกว่ าเป็นเชิงเทียนธรรมดา
สัตตภัณฑ์รู ปครึ่งวงกลม ตัวสัตตภัณฑ์ อยู่ใน
กรอบครึ่ งวงกลมหรือวงโค้งตั้งอยู่ บนฐาน แกะสลักลวดลาย
บรรจุอยู่ ในกรอบครึ่งวงกลม ลวดลายที่ แกะสลักเป็นลาย
พรรณพฤกษา รูปสัตว์ เช่น นกยูง หงส์ ไม่นิยมทำ�รูปนาค
ด้ านข้างมีเสาสำ�หรับปักเทียนเรี ยงกันตามแนวโค้ง ๗ ต้น