Page 39 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

37
กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๕๖
ในศาสตร์ลึกลับก็ยังคงฝังลึกอยู่ในสังคมปัจจุบันมิเสื่อมถอย
แต่ก็ให้ กังวลไม่ น้อยว่ า วรรณกรรมเหล่านี้ จะเลื อนราง
ไปตามกาลเวลา สุดท้ายแม้ เรื่ องราวจะร้ ายในตอนต้น
แต่บั้นปลายก็จะกลายเป็นดีดั่งเสภาตอนจบที่ว่า…
จากนั้ นพลายชุมพลและพระไวย ก็กลับมาแจ้ง
ให้ขุนแผนทราบ เป็นที่ยินดีปรีดาทั่วหน้า อยู่กันด้วยความ
เป็นสุขสืบต่อมา…
ขุ นช้างขุนแผน คือนิทานที่มีความงดงามทาง
วรรณศิลป์เป็นอย่างมาก ซึ่งผู้ประพันธ์ถ่ายทอดอรรถรส
ผ่านทางตั วหนังสื อได้อย่างน่ าติ ดตาม และเนื้อหายัง
สะท้อนให้เห็นถึงค่านิยมของสั งคมไทยในสมัยก่อนได้
อย่างชัดเจน นิทานเรื่องขุนช้างขุนแผนจึงเป็นบทประพันธ์
ที่ผู้อ่านสามารถศึกษาถึงชั้นเชิงทางวรรณศิลป์ ทั้งการใช้
ถ้อยคำ� ภาษา และวิธีการผูกเรื่อง ด้วยความโดดเด่นและ
เป็นเอกลักษณ์เหล่านี้ จึงทำ�ให้ ขุนช้างขุนแผนยังคงเป็น
นิทานที่มีผู้อ่านติดตามอยู่ เสมอ
เนื้ อเรื่ องขุนช้างขุนแผนที่ได้หยิบยกมา เมื่อพินิจแล้ว
ก็ เป็นเรื่องที่ไม่ ได้ห่างไกลไปจากความเป็ นจริ งในสังคม
ของเรานัก ทั้งด้านวัฒนธรรม ชี วิตความเป็ นอยู่ ศาสนา
และความเชื่ อที่ฝั งรากลึกในความเป็นไทย ลักษณะดี เด่น
หลายประการ ในด้านเนื้อเรื่องนับเป็นวรรณคดีไทยเรื่ องแรกๆ
ที่ นำ�ชีวิตของสามัญชนมาตีแผ่ แสดงความคิดเห็นไว้ หลายแง่
หลายมุม โดยตัวละครทุกตัวมีบทบาทเข้มข้น สามารถเรียกร้อง
ความสนใจจากผู้อ่านได้ อย่างมากมาย
สะท้อนภาพลักษณ์บางอย่ างที่เราเคยเข้าใจอย่าง
ผิวเผินเช่น “นางวันทองสองใจ” ซึ่งเมื่อได้อ่านเรื่องราวลึกๆ
แล้วกลับให้เกิดความเห็นใจมากกว่ าติเตียน ด้วยสังคมไทย
ในสมัยนั้ นที่ฝ่ายชายมั กจะได้ปูนบำ�เหน็จเป็ นอิสตรี หรือ
ใครที่ มี ยศศักดิ์ก็มักจะมีคนยกลูกสาวให้ดูแล ซึ่งหัวอกของหญิง
ก็คงรู้ สึกไม่ต่างอะไรกับการที่ สามีตั วเองมีภรรยาหลายคน
และต้ องแบ่งปั นความรักให้กั บหลายหญิ ง แต่ฝ่ายหญิ ง
เมื่ อมีสองชายกลับถูกตราหน้า แม้จะถูกบังคับหรือใช้เล่ห์ลวง
มาด้วยความไม่เต็มใจก็ตาม
ขุนช้างขุนแผนเป็นเรื่องเล่ าของเรื่องราวในอดีต
แต่เนื้อหาที่ชิ งรักหั กสวาท และอิ จฉาริ ษยาก็ยังคงมี อยู่
ในเรื่องเล่าหลายๆ เรื่ องในกาลต่อมา กระทั่งความเชื่อ
...แล้ วตรัสสั่งชาวคลังใน จัดผ้าสมปักไหมสไบส่าน
ทั้ งเงิ นตราห้าชั่งตั้งใส่พาน พระราชทานแล้วเสด็จขึ้นข้างในฯ