Page 23 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

21
กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๕๖
ขนบและขั้ นตอนของดี เกร์ ฮู ลู ที่ ปฏิ บั ติ เป็ น
เรื่องสำ�คัญคือการไหว้ครู เช่นเดียวกับศิลปะการแสดงอื่นๆ
เช่นในการแสดงซีละ ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว นักแสดงซีละ
เริ่ มต้นด้วยการร่ายรำ �ไหว้ ครูก่อนการแสดงจริ ง เมื่ อจบ
กระบวนท่ าไหว้ครูแล้วนั กแสดงจึงหันหน้าไปทางวงดนตรี
พร้อมนั่ งและน้อมศีรษะ ถือเป็นการไหว้ครู มวยไทยก่อน
การชกก็มีท่ารำ�ไหว้ครู สำ�หรับดิเกร์ฮูลูก็เช่นเดียวกันโดยจัด
เป็ นกิจกรรมแรกที่แต่ ละคณะให้ความสำ �คัญ แบบแผนที่
กำ�หนดไว้และที่คล้ ายคลึงกัน คือ
๑. เริ่มต้ นด้วยการตี กลองเป็นสั ญญาณเพื่อให้
ผู้ชมทราบว่ า การแสดงดีเกร์ฮูลู ได้เริ่มต้ นแล้ว จากนั้นจึง
บรรเลงเพลงโหมโรงด้ วยเครื่องดนตรีทั้งวง
๒. บางวงมีการไหว้ครูก่อนเริ่ มต้นการแสดง คือ
บทกาโร้ะ นอกจากเป็นการไหว้ ครูแล้ วยังใช้ ช่วงเวลานี้
ทักทายผู้ ชมการแสดง กรณีที่เป็นการไปแสดงตามงานซึ่ งมี
ผู้ว่าจ้าง บทกาโร้ะก็จะร้องกล่าวทักทายเจ้าภาพ หรือหน่วยงาน
ที่เชิญให้คณะดีเกร์ฮูลูไปแสดง
๓. นักเพลงขับร้องเพลงที่เกิดตามกระแสความนิยม
โดยมีการแต่งเนื้อร้องใหม่เป็นที่ แปลงภาษาไทยเป็นภาษามลายู
ที่ทุกคนในท้องถิ่นซึมซับรับรสและเนื้อหาของเพลงเหล่านั้นได้
๔. ขั้นตอนการร้องด้นกลอนสด การร้ องบรรยาย
เรื่องราวต่างๆ เช่นเรื่ องราวของเหตุ การณ์บ้านเมื อง เรื่องราว
ของท้องถิ่น การร้องโต้ ตอบปะทะคารมกัน บางคณะอาจว่า
กลอนเป็นเรื่องตลกโปกฮา มุ่งไปในเชิงสนุกสนานเป็ นหลัก
มีนักดนตรีและลูกคู่ร้องรับ ตบมือ โยกลำ�ตัว และร่ายแขน
ทั้งสองตั้ งวงไปตามจังหวะเพลง
๕. ขั้นสุดท้ายของการแสดงจบด้วยบทบอกกล่าว
จัดเป็ นเพลงลา ก่อนสิ้นสุดการแสดง
โอกาสการแสดงศิ ลปะเพลงร้องดีเกร์ฮูลู ใช้ เล่น
ในงานเข้าสุหนัต งานมาแกปูโละ (งานแต่งงาน) งานวันฮารีรายอ
งานเลี้ยงฉลอง งานเลี้ยงรับแขกบ้านแขกเมือง งานเทศกาล
ที่ทางราชการจั ด การแสดงดี เกร์ฮู ลู ได้ รับความนิ ยม
อย่างกว้ างขวางในหลายจังหวัด ประมาณกั นว่ าทุกวันนี้
มีคณะดีเกร์ฮูลูประมาณ๑๐๐กว่าคณะ มีลูกคู่ มากกว่า๑,๐๐๐คน
คณะดีเกร์ฮูลู ที่มีชื่อเสี ยง เช่นคณะมะยะหา คณะมะรูโซ๊ะ
คณะมะโร รามัน คณะลาเต๊ะ ลูโบ๊ะ บันยัง คณะบันตัง ฆือลัป
ของนายกูมะ ลาลอ อำ�เภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี ฯลฯ
แม้ว่าบางคณะที่ จัดตั้งขึ้นจนมี ชื่อเสียงแล้วเลิกกิ จการไป
แต่ก็มีคณะดีเกร์ฮูลูใหม่ ๆ เกิดขึ้น และขยายวงกว้างไปตาม
พื้นที่อื่นๆ
ในด้ านการประชันขันแข่ ง ศิลปะการแสดงของ
ภาคใต้หลายชนิด เช่น โนรา หนังตะลุง นอกจากการแสดง
เพื่อความบันเทิงในลั กษณะมหรสพ และการแสดงตาม
ความเชื่อและพิธีกรรมแล้ว ยั งมีการแสดงเพื่อการแข่งขันด้วย
เป็นการแข่ งขันกั นระหว่ างคณะกั บคณะ หรือในนาม
ของหมู่ บ้าน เช่ นเดียวกั บศิ ลปะการเล่ นดี เกร์ฮู ลู ก็ มี
การแข่ งขั นความเป็ นยอดของศิ ลปะการขั บร้ องด้ วย
การแข่งขั นแต่ละครั้ งคณะดีเกร์ ฮูลูมีวิ ธีสร้ างขวัญกำ �ลังใจ
ให้แก่ ตนเอง และหาผู้ชำ �นาญด้านไสยศาสตร์ที่เรี ยกว่ า