Page 27 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

25
กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๕๖
อาจกล่าวได้ว่าทุกสิ่งที่เรามองเห็นบนโลก
ใบนี้ล้วนมีเรื่องของศิลปะเข้ามาเกี่ยวข้ องด้วย
ไม่มากก็ น้อย แม้ แต่ ในทางพุทธศาสนาก็ มี
ความเป็นศิลปะเข้ามาผสมผสานเช่ นเดียวกัน
โดยเฉพาะในงานด้านเชิงช่าง
สัตตภัณฑ์ ก็เป็นส่วนหนึ่งในเครื่องใช้ทางศาสนพิธี
ของล้านนาที่มีรูปลักษณ์แปลกตา ทำ�ให้มีความโดดเด่นทาง
พุทธศิลป์เป็นอย่างมาก และนอกจากนั้ นยั งแฝงความหมาย
ในเรื่ องความเชื่อทางศาสนาพุทธและศาสนาพราหมณ์อีกด้วย
สัตตะ แปลว่า เจ็ด สัตตภัณฑ์ น่ าจะหมายถึง เจ็ดสิ่ ง
เจ็ดอัน สั ตตภัณฑ์ คือ ที่ ปักเทียนเจ็ ดเล่ม พบตามวัดใน
ภาคเหนือหรือล้านนา บางวัดมีมาก บางวัดมีน้อย ขึ้นอยู่กับ
กำ�ลังศรัทธาของพุ ทธศาสนิกชนในละแวกนั้ น บางวั ดมี
มากกว่า ๑๐ อัน สั ตตภัณฑ์ทำ�ด้วยไม้ เป็นแผงสามเหลี่ยม
หน้าจั่ว ครึ่งวงกลม หรือรูปทรงอื่น ที่สำ�คัญต้องมีที่ปักเทียน
๗ เล่ม ตกแต่งด้วยการแกะสลัก ประดับกระจก ปิดทอง หรือ
ระบายสีเป็นลวดลายหรื อรูปสั ตว์ ส่ วนมากทำ �เป็นรู ป
พญานาคเลื้อยลงมาคล้ายกรอบหน้ าบัน บางแห่งทำ�เป็น
รูปอื่นๆ ตามความนิ ยมและศรัทธา สัตตภั ณฑ์มักมีขนาด
ค่อนข้างใหญ่ สูงประมาณ ๘๐-๑๐๐ เซนติเมตร