Page 110 - วารสารวัฒนธรรม กรกฎาคม - กันยายน ๒๕๕๖

ความเท่าเทียมในการอ่ าน
ในประเทศที่ เจริญแล้วไม่มีใครบ่นบอกว่า หนังสือ
ราคาแพง เพราะเขาอ่านได้ ฟรีจากบริการรัฐบาล แล้วเป็น
สิทธิของเขา เป็นสิทธิพื้นฐานที่เขาจะได้อ่าน ถ้าเราจัดระบบได้
หนังสือจะราคาไม่แพง เพราะมันไม่มี ราคาเลยสำ�หรับชาวบ้าน
เข้าไปห้องสมุดไหนเขาก็ได้อ่าน เช่น สมมุ ติว่ า ซีไรท์เพิ่ง
ประกาศเมื่อวานนี้ ชาวบ้านเขาอยากจะอ่าน เขาก็ไปบอก
บรรณารักษ์ บรรณารักษ์บอกรอเดี๋ยวๆ มา พอเขาอ่านเสร็จ
คนอื่นก็อ่านต่อได้ คือ ระบบการแชร์การอ่าน สำ�หรับระบบ
หนังสือสาธารณะ คือ การจัดการเรื่ องหนังสือ จัดเรื่องการอ่าน
ของรัฐบาลให้แก่ประชาชน เพราะประชาชนได้จ่ายสตางค์
ไปแล้วในภาษี เหมือนกั บมีสิ ทธิที่จะไปสูดอากาศโดยที่
รัฐบาลไม่ ต้ องมาเก็ บภาษี ไม่ ต้ องมาบอกว่าต้ องจ่ าย
ค่าหนังสืออะไรอีก เพราะฉะนั้นเราจะไม่ ได้ยินคำ�ว่าหนังสือ
ราคาแพง เพราะรัฐบาลเป็นคนบริ การ ถ้าเผื่อว่าคุณเป็ น
คนมี สตางค์ คุ ณรวย ซื้อเก็บเป็นของเก่าก็เรื่ องของคุ ณ
แต่สำ�หรับคนที่จะอ่านต้องได้อ่าน นี่คื อวิธีคิดของโลก
บทบาทผู้เขียน ผู้แปลหนังสือ
ถ้าจะไม่พูดถึงก็ไม่ได้ ก็ต้องพูดถึงไปพร้อมๆ กัน
เวลาเราแก้ปัญหาเรื่องต่างๆ เราต้องนึกถึงห่วงโซ่ครบหมด
ทั้ ง ๑๔ ห่วง สมมุ ติ ว่า เราเอาห่วงใดห่ วงหนึ่ งออกไป
การจั ดการเรื่องการอ่านมันจะขาดไปทันที ถ้ าเราไม่สนใจ
นักเขี ยน ถ้าหนังสือซึ่งมันมี อยู่ในท้องตลาดเป็นหนั งสือเลว
จะทำ�อย่างไร เรามีหนังสือ เรามีงบประมาณที่จะซื้ อ เรามี
คนที่ จะทำ �ทุกสิ่ งทุ กอย่ างหมด แต่ หนั งสื อที่ เรามี อยู่
มันเลวหมด เราจะเอาไปให้ ชาวบ้านได้อย่างไร การอ่ าน
แทนที่มันจะเป็นห่วง เป็นยอดเจดีย์ มันก็ กลายเป็นสิ่งไม่ดี
ไปแล้ว เราเอาสิ่งชั่วร้ายไปให้ชาวบ้าน มั นก็เป็ นผลเสีย
ทุกอย่ างจำ�เป็ นหมด แล้วก็ต้องทำ�อย่างเข้ าใจ
สมมุ ติ วั นนี้ เราจะเริ่ ม เราได้ งบประมาณมาจากรัฐบาล
บอกว่าจะส่งเสริ มการอ่านในประเทศไทยให้ทั่วถึง ถามว่า
นักจั ดการการอ่านลองไปหาหนังสื อดูสิ สำ�หรั บชาวบ้ าน
ประเทศไทย ๙๐% เราจะหาอะไรให้อ่าน ปรากฏว่าไม่มี
ในเมื่ อมันไม่มี ทางสำ�นั กพิมพ์ ต้องผลิตแล้ วนะ หนังสือที่
เราต้ องการ เช่น หนังสือเรื่องการทำ �นา การทำ�ประมง หรือ
เรื่องที่ชาวบ้ านเขาต้องการ ปรากฏว่า ถามไปที่สำ�นักพิมพ์
สำ �นักพิมพ์ก็ ถามไปยังนักเขียน แล้ วก็ไม่ มีนักเขี ยนสักคน
ที่จะเขียนเรื่องนี้ เราจะทำ�อย่างไร คือ มันต้องเชื่อมโยงกัน
นี่คืออุ ปสรรค
108