Page 92 - วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๖

90
ผลงานนวัตกรรมผ้าทอจก
นอกเหนือจากการเป็นครูนักปราชญ์ของชาวบ้าน
และการศึ กษาค้ นคว้าหาความรู้ เกี่ ยวกั บผ้าทอจกของ
ชาวไทยวนตามขนบและขั้ นตอนวิธีการทอแบบโบราณ
รวมถึงลวดลายของผ้าจกโบราณแต่ละประเภท และการดูแล
รักษาแล้ว ครูอุดมยังได้คิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ นำ�ความทันสมัย
ของเทคโนโลยี ในปัจจุ บันมาช่วยในการออกแบบ อีกทั้ง
ยั งพั ฒนาและวิจัยกระบวนการออกแบบการทอผ้ าด้วย
คอมพิ วเตอร์ โดยใช้ ระบบ “Hand-Hi-Tech” ทำ �ให้
การออกแบบผ้าได้ รับการพัฒนาด้วยระบบคอมพิ วเตอร์
แบบสมั ยใหม่ แต่ ก็ ยั งคงความคิ ดและภู มิ ปัญญาของ
คนดั้ งเดิ มไว้อย่ างคงทน ซึ่ งครูอุดมได้คิ ดค้ นลายผ้าจก
ขึ้นมาใหม่ ๑ ลาย มีชื่อว่า “ลายแคทราย” ซึ่งได้จดลิขสิทธิ์
ไว้แล้ว แต่หากใครต้องการทอลายนี้ ก็สามารถขออนุญาต
ครูอุดมได้
นอกจากคิ ดค้ นนวัตกรรมที่ ช่ วยชาวบ้ านใน
การออกแบบลวดลายผ้าทอให้ ง่ายขึ้นแล้ว ครูอุดมยังนำ�
ความรู้ที่ ได้ เพื่อมาพัฒนาหลักสูตรการทอผ้าจกให้สถานศึกษา
ได้ เรียนรู้การทอผ้า เช่น วิทยาลัยเทคนิคราชบุรี โรงเรียน
ประถมในจังหวัดราชบุรี และมหาวิทยาลัยต่างๆ ที่สนใจ
จากความสนใจในการทอผ้าเป็นจุดเริ่มต้ นเล็กๆ ที่ทำ�ให้
ชาวบ้านในอำ�เภอคูบัวได้มีอาชีพ จากการรวมกลุ่มกันจัดตั้ ง
สหกรณ์ทอผ้ าจกไทยวน ราชบุรี และทุกวันนี้ ก็ได้ขยาย
เครือข่ ายเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จากผู้ ที่สนใจ
จาการศึ กษากรรมวิธีในการทอผ้ าอย่างลึ กซึ้ ง
ทำ�ให้ครูอุดมได้มีโอกาสนำ�องค์ความรู้ที่สั่งสมมาเป็นเวลานาน
ไปเผยแพร่ยังต่างประเทศ เพื่อเป็นวิ ทยาทานความรู้ โดย
การนำ�กลุ่ มคณะไปสอนการทำ �กี่ กระตุก การทอผ้าด้ วย
กี่กระตุ ก และผ้าจกให้แก่ชาวติ มอร์ ตะวันออกถึง ๒ ครั้ ง
เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ และ พ.ศ. ๒๕๔๘ ซึ่ งเป็นการนำ�
ภูมิปัญญาของไทยไปเผยแพร่ให้ชาวต่างชาติได้รับรู้
ปัจจุบันครูอุดม สมพร ได้รับการยกย่องและนับถือ
จากผู้คนเป็นจำ�นวนมาก ทั ้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ
ที่สนใจในวิถีชีวิต และเอกลั กษณ์การทอผ้าจกของบ้านคูบัว
จนครูอุดมได้รับปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิ ตกิตติมศักดิ์
สาขาออกแบบประยุกต์ จากมหาวิทยาลัยราชภั ฎหมู่บ้าน
จอมบึ ง ซึ่งถื อว่าเป็นรางวัลที่การันตี ถึงความมุ่งมั่น และ
การต่อสู้ในการฟื้นฟูและอนุรักษ์การทอผ้าจกไทยวน ราชบุ รี
ได้เป็นอย่างดี
ลายแคทราย
ออกแบบลายผ้า
ด้วยระบบคอมพิวเตอร์
“Hand-Hi-Tech”