Page 97 - วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๖

ความเป็นมาของไททรงด�ำ
เอกลั กษณ์การแต่งกายของไททรงด�ำ
ณ ที่แห่ งนี้จะทำ�ให้เราได้เรียนรู้และทำ�ความเข้าใจ
ในวิถีพอเพียง และความเป็นไททรงดำ�มากขึ้น ซึ่ งไททรงดำ�นั้ น
ถือเป็นกลุ่มชาติพั นธุ์ที่มีถิ่นฐานเดิมอยู่ ในแคว้นสิบสองจุไท
อันมีที่ตั้งอยู่ในแถบแม่ น้ำ�ดำ�และแม่น้ำ�แดง ปัจจุบันอยู่ใน
เขตเวียดนามเหนื อตอนเชื่อมต่ อกั บลาวและจีนตอนใต้
ชาวไททรงดำ�เป็นกลุ่ มชาติพันธุ์ ดั้งเดิมชนชาติ หนึ่งที่เรียก
ตัวเองว่า “ผู้ไท” โดยแบ่งออกตามลักษณะของสีเครื่องแต่งกาย
เช่น ผู้ไทขาว, ผู้ไทแดง และ ผู้ ไทดำ� เป็นต้น ซึ่งแน่ นอนว่า
“ผู้ไทดำ�” นิยมแต่งกายด้วยสีดำ�จึง เรียกว่า “ไททรงดำ�” หรือ
เรียกได้หลายชื่อเช่น โซ่ง, ซ่ง, ไทโซ่ง, ไทซ่ง, ลาวโซ่ง, ลาวซ่ง,
ลาวทรงดำ�และลาวพุงดำ� เป็นต้น
ปัจจุบันนี้ เราจะพบเห็นกลุ่ มคนไททรงดำ�มากที่
จังหวัดเพชรบุรี ราชบุ รี นครปฐม สิงห์ บุรี เลย พิ จิตร
และพิษณุโลก ส่ วนจังหวั ดอื่นๆ นั้นก็ มีประปราย ได้ แก่
สุโขทัย กาญจนบุรี สระบุรี ลพบุรี และชุ มพร นั่นก็เป็น
เพราะการอพยพย้ายถิ่นฐานของคนไททรงดำ� จึงทำ�ให้ มี
ชาวไททรงดำ�กระจัดกระจายอยู่หลายจังหวัด
แม้ในปั จจุ บันผู้ คนอาจจะลดน้ อยถอยลงที่จะ
แต่งกายแบบเต็มยศในชุดของชาวไทดำ� แต่ก็จะมีผู้เฒ่าผู้แก่
ที่ยังคงเอกลั กษณ์เหล่ านั้นไว้ให้เราได้เห็ นในบ้านสะแกราย
แห่ งนี้ สำ �หรับการแต่งกายของไทดำ �นั้ น ผู้ชายจะสวม
กางเกงขาสั้นปลายแคบเรียวยาว ปิดเข่า นุ่ งขมวดปมที่เอว
เรียกว่า “ส้วงขาเต้ น” หรือ “ส้วงก้อม”แปลว่า กางเกงขาสั้น
ตั วเสื้อ เรี ยกว่า “เสื้อซอน” เป็นเสื้อแขนยาวทรงกระบอก
ปลายแขนปล่อยกว้างขนาดข้อมือของผู้ใส่ ผ่าหน้ าตลอด ติด
กระดุมเงินยอดแหลมมีลวดลายเรียงกันถี่ ประมาณ๑๐ – ๑๙ เม็ด
ตัวสั้นแค่เอว ตัวเสื้อเย็บเข้ารูปทรงกระสอบหน้าอกผายเล็กน้อย
คอตั้ง ตัวเสื้อด้านข้างตอนปลายผ่าทั้ง ๒ ข้าง แล้วใช้เศษผ้ า
๒ – ๓ ชิ้นตัดขนาดรอยผ่าเย็บติ ดกับรอยผ่า
ส่วนผู้ หญิ งนั้น ก่ อนนุ่งผ้าซิ่นพื้ นดำ� จะต้ อง
ประกอบด้วยผ้า ๓ ชิ้น ชิ้ นที ่ ๑ เป็นต้นซิ่นส่วนตรงเอว มีสีดำ�
ไม่มีลาย กว้างประมาณ ๑๒ นิ้วฟุตเศษ ผ้ าชิ้นนี้จะเย็บติด
กับผ้าชิ้นที่ ๒ ที่เป็นตัวผืนซิ่นสีดำ�สลั บลายทางสีขาวเหมือน
ลายเปลือกแตงโม ที่ มีริ้ วเป็นลายสีขาวหรือ เขียวอ่อน ส่วนที่ ๓
บรรพบุ รุษไททรงดำ �แล้ ว “เทียนอบขนม” ของที่ นี่ก็ มี
การปรับปรุงส่วนประกอบให้สามารถใช้อบเมล็ดกาแฟคั่วบด
ซึ่งส่ งผลให้ รสชาติการแฟอบเที ยนมี ความนุ่มนวลยิ่งขึ้ น
ถ้ าไม่เชื่ อก็ต้ องลองสู ดกลิ่ นและลิ้ มลองดู ด้ วยตัวเอง
และแน่นอนว่า เราจะต้ องทำ�เองกับมือด้วย
นอกจากนั้นยั งมีอาหารการกินที่เป็ นเอกลักษณ์
อีกอย่างของไททรงดำ� นั ่ นก็คือ “น้ำ�พริกมะแข่น” ซึ่งวิธีการทำ�
ก็คื อ เลือกเอาแต่เปลือกมะแข่ น แล้วก็คั่ วพริก คั่ วหอม
คั่วกระเทียม นำ�มาโขกรวมกัน ใส่น้ำ�ตาลนิดนึง ปรุงรสหน่อย
ตามที่เราชอบ โดยเน้ นที่ มะแข่ นต้องตำ �ให้แหลกก่ อน
เมื่อแหลกแล้วถึงจะได้ กลิ่นหอมของมะแข่น ซึ่ งมะแข่นนั้น
ก็มีสรรพคุ ณในการทำ�ให้เลือดลมไหลเวียนดียิ่ งขึ้น