Page 91 - วารสารวัฒนธรรม เมษายน - มิถุนายน ๒๕๕๖

89
เมษายน-มิ ถุนายน ๒๕๕๖
ความมุ่งมั่ นในการอนุรักษ์
ผ้าทอจกไทยวน ราชบุรี
ผ้าซิ้นตี นจก ไทยวน จังหวัดราชบุรี
ราชบุรี เป็นอย่างมาก เพราะนั บวันจะหาคนทอได้ ยาก
อีกทั้ งผ้าทอจกนั้นยั งสะท้อนเอกลั กษณ์และวิถี ชีวิ ตของ
ชาวไทยวนที่ อาศัยในจังหวัดราชบุรีอีกด้วย
ดั งนั้ นครู อุดมจึ งไม่หยุดนิ่ งในการขับเคลื่อน
แนวคิ ดการอนุ รักษ์ ฟื ้นฟู การทอผ้าจกไทยวน ราชบุ รี
โดยการรณรงค์ส่งเสริมให้ชาวบ้านในท้ องถิ่นหันมาทอผ้า
เริ่มสอนตั้งแต่การตั้งกี่ทอผ้า ขึ้นกี่ จนกระทั่งการย้อมไหม
ปั่นฝ้าย จากวัสดุธรรมชาติที่หาได้ในท้องถิ่น นับว่าเป็ นการ
ลงทุนด้วยใจรักอย่างแท้จริง
จากการสั่ งสมของภูมิ ปัญญามาแต่ เก่ าก่ อน
ของผู้คนในสมั ยนั้นทำ �ให้ ชาวบ้ านคูบัว จังหวั ดราชบุรี
ได้ ยึ ดถื อเอาการทอผ้ าด้ วยวิ ธีจกแบบดั้ ง เดิ มมา ใช้
เช่นในปั จจุ บัน ซึ่ งนั่ นก็ เป็นอี กสิ่ งหนึ่ งที่ ครู อุดมได้ให้
ความสำ�คัญเป็นอย่างมาก เพราะนอกเหนือจากการทอผ้าแล้ว
ผ้าทอจกยั งเป็นแหล่งต้นกำ �เนิ ดอารยธรรมที่บ่ งบอกให้
คนคูบั ว จังหวัดราชบุ รี ให้ ทราบถึงถิ่ นกำ�เนิ ดรากเหง้ า
ของตนเอง ซึ่งครูอุดมจะพู ดย้ำ�อยู่เสมอว่า…
“สำ�หรับชาวไทยวน จงอย่าอับอายที่จะใส่ผ้าของ
บรรพชนที่ท่ านได้มีวิ ถีนั้นมานานแล้ว ใครอั บอายถือว่ า
ลืมกำ�พื ด ผู้นั้นจะถูกเหยี ยดหยามว่า ลืมหั วนอนปลายตีน
ของตัวเอง ทุ กคนจงภาคภู มิใจในงานภูมิ ปัญญาของ
โคตรเหง้าของตนเอง”
และนี่คื อที่มาของจุ ดมุ่งมั่ นในการอนุรักษ์ และ
ฟื้นฟูผ้าทอจกในอำ�เภอคูบัว ของครูอุดม สมพร ซึ่งต่อยอด
วัฒนธรรมไทยวนมาจนถึงทุกวันนี้
ไม่น่าแปลกใจเลยว่า ท�ำไมครู อุดมจึ งเป็นที่รักของ
ชาวบ้าน จากจุดเริ่มต้นของครูราชการต�ำแหน่งเล็กๆกลับกลาย
มาเป็นครู ภูมิปั ญญาชาวบ้านผู ้ยิ่ งใหญ่ ที่ท�ำให้ คนไทยวน
ในจังหวั ดราชบุรี หันมาให้ความส�ำคัญกับการทอผ้าจกราชบุรี
กันมากขึ้น นั่นคงเป็นสิ่ งยืนยันความมุ่งมั่นของครูอุดมได้
เป็นอย่ างดี ด้ วยความทุ่มเทและพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง
จึงท�ำให้ครู อุดมได้รับเครื่ องอิสริ ยาภรณ์ชั้นประถมาภรณ์
มงกุฎไทย ระหว่างที่รั บราชการครูอยู ่ จนกลายมาเป็น
“ดร.อุดม สมพร” ครูผู้ ให้ของชาวบ้านในที่สุด