นิตยสารวัฒนธรรม ฉบับ ๔ ปีพ.ศ.๒๕๕๗ - page 119

119
ตุลาคม-ธันวาคม ๒๕๕๗
ชุมชน ๑๐๐ ปี ในกรุงรัตนโกสินทร์
ภราดร ศักดา
สำ�นั กพิมพ์แสงดาว, ๒๕๕๗
มรดกอยุธยา
กิตติ โล่ห์เพชรัตน์
สำ�นักพิมพ์ก้าวแรก, ๒๕๕๗
ชุมทางตลิ่งชัน ย่ านเก่า (ก่อน) กรุงเทพฯ
วิชญดา ทองแดง, ศรัณย์ ทองปาน
เมืองโบราณ, ๒๕๕๕
หนังสือ ”ชุมชน ๑๐๐ ปี ในกรุงรัตนโกสินทร์” เล่ มนี้ เป็นหนั งสือที่พาผู้อ่าน
ไปรู้จักกับกรุงเทพฯ อย่างละเอียดและเจาะลึ กทั้งชุมชนที่เกิ ดขึ้นตั้ งแต่ปลายสมัยอยุธยา
เช่น ชุมชนท่าเตียน ชุ มชนท่าวั งที่มีความส�ำคั ญต่อการขนส่ งข้าวปลาอาหารยุคก่อนโน้น
แม้ความส�ำคัญจะลดหายไปในปัจจุบัน แต่ร่องรอยก็ยังเหลื ออยู่ให้เห็น หนั งสือเล่มนี้
เหมาะที่จะเป็นสมบั ติประจ�ำห้องสมุดอีกเล่มหนึ่งทีเดียว เนื่องจากผู้เขี ยนใช้ชีวิตคลุกคลี
กับชุมชนที่เขียนถึงมาร่ วม ๖๐ ปี
หนังสือเล่ มนี้น�ำเสนอเรื่ องประวัติ โบราณสถาน สถานที่ต่างๆ รวมทั้งสิ่งที่
ตกทอดกันมาของถิ่ นกรุ งเก่าอยุ ธยา ที่ผู ้เขี ยนเลื อกน� ำเรื่ องราว สถานที่ส� ำคั ญ
และสิ่งส�ำคัญ ตามหลักฐานต่ างๆ มาร้อยเรี ยงใหม่ ตลอดระยะเวลากว่า ๔๐๐ ปี
ที่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี มิ ได้เป็นเพียงช่วงแห่งความเจริญของชนชาติไทยเท่ านั้น
แต่ยังเป็นการสร้างสรรค์อารยธรรมของมวลมนุษยชาติ ซึ่งเป็นที่ ประจักษ์แก่นานาประเทศ
อีกด้วย แม้ว่ากรุงศรีอยุธยาจะถูกท�ำลายจากสงคราม แต่สิ่งที่ปรากฏให้เห็นในวันนี้ยังมี
ร่องรอยหลักฐานซึ่ งแสดงถึ งอัจฉริยภาพ และความสามารถที่ สูงส่งของบรรพบุ รุษ
ผู้สร้างสรรค์ความเจริญทางศิลปวัฒนธรรมไว้ให้ แก่แผ่นดิน
หนังสือ “ชุมทางตลิ่งชัน ย่านเก่ า (ก่อน) กรุงเทพฯ” เล่มนี้ เริ่มปูพื้นให้ผู้ อ่าน
รู้จักตลิ่ งชันตั้ งแต่ต�ำนานที่ เล่าขานกั นมาจากรุ่ นสู่รุ ่น หลักฐานเอกสารที่ เคยปรากฏ
ชื่อย่านตลิ่งชันในครั้งอดีต วิถีชีวิ ตชาวนา ชาวสวน ชุมชนคนจีน แม่น�้ำล�ำคลองที่เป็น
เส้นทางสั ญจรหลักของคนไทยมาเนิ่ นนาน ครั้นเมื่ อตลิ่ งชั นได้รั บการก�ำหนดให้
เป็นอ�ำเภอ นับแต่สมัยรั ชกาลที่ ๕ ความเจริ ญของบ้านเมืองและเหตุการณ์ ส�ำคัญ
หลายๆด้านก็ถูกจารึกไว้ ณ พื้นที่แห่งนี้ ทั้งการเกิดขึ้นของโรงเรี ยน การมาถึงของรถไฟ
ชีวิตในสมั ยสงครามโลก เหตุการณ์น�้ำท่ วมใหญ่ และการปรั บแปลงที่นาให้กลายเป็น
สวนผลไม้ เป็นต้น และยั งได้บันทึกเรื่ องราวของวัดวาอารามในเขตตลิ่งชันไว้อย่ าง
ครบถ้วน ภาพถ่ายจ�ำนวนไม่น้อยที่น�ำมาลงพิมพ์ไว้ในหนังสือเล่มนี้ มีอายุกว่า ๔๐ ปี และ
สิ่งปลูกสร้างในภาพบางภาพก็หาไม่พบอีกแล้ว